[2013/5]
Beste lezers,
Toen Elma van Haren en Atte Jongstra bij een brainstorming op een kernredactie los van elkaar de woorden ‘Brandgrens’ en ‘Watergrens’ uitspraken, vroeg ik ze meteen om in een reeks teksten te focussen op ‘Grensgangers’, vanuit de idee: ‘De grens is zelf het gebied.’
Ze aarzelden om toe te zeggen, want hun eerste idee was wel even anders. De brandgrens bestaat uit een twaalf kilometer lange grens rond het centrum van Rotterdam, die deze gemeente onlangs zichtbaar heeft gemaakt en waarbinnen het oude Rotterdam van de jaren 1930 lag. Onze verbeelding wordt op deze grens richting bombardement, brand en verwoesting geduwd.
De watergrens is alleen een technisch woord. Als er zoet water vanuit de rivier de zoute zee instroomt en deze wateren met elkaar mengen, komt er energie vrij, en nauwelijks merkbare warmte. Die oploswarmte is op zich al van een grote schoonheid, maar ze kan ook worden omgezet in elektriciteit.
Elma en Atte gingen aan de slag met ‘Grensgangers’, maar namen uit hun vorige sleutelwoorden wel de idee mee dat beelden tekstkunstenaars zich steeds overal tussenin bevinden, ernaar strevend de verbeelding te laten spreken en oploswarmte te genereren.
In een nieuw concept stond het zo:
Het nationaliteitsbeginsel van de (al dan niet stook)tomaat. De enclave (binnen de enclave ((binnen de enclave))). De drempelgod Janus. Het smokkelen van kant uit Valenciennes, vingerringen en versregels. Nederland als land dat er maar niet in slaagt samen te vallen met zichzelf. Rivierverlegging. Kinderen en boeken die uit de holle boom komen. Zaken waar men in het gunstigste geval van wakker ligt, in minder opgewekte tijden werd men tot de heupen ingegraven en met een messcherpe ploeg tot bloedrode voren verwerkt. De grens is een heilige lijn, en vraagt er dus om overschreden te worden. Men kan de grens ook als gebied zien, een smalle strook met eigen flora en fauna, en eigen verschijnselen. Wat gebeurt er in dat gebied?
Wat het uiteindelijk is geworden, lees je in de inleiding van Elma en Atte, en in dit nummer. Geniet ervan.
Hugo Bousset
Auteursrechtelijk beschermd
