Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 149

[p. 329]

Dirk van Weelden
Een hand

Hij stond in een dicht opeengepakte menigte te praten met een paar bekenden. Het was half twee 's nachts en vierentwintig graden Celsius in de foyer van de schouwburg. Hij had het warm in zijn nieuwe pak van zachte grijze wol. Naast hem hing een lange man voorover die het benige gezicht tussen de pratenden stak. De bleke huid glom een beetje van het zweet en het gezicht knikte en grijnsde onophoudelijk. Het stonk bovendien en in de richting vanwaar de stank kwam waren schots en scheef geplaatste tanden te zien. Vlekkerig geel glazuur.

De man van wie het gezicht was wilde graag meepraten. Misschien was hij dronken, hardhorend of gewoon dom, hoe het ook zij, dat meepraten wilde helemaal niet lukken. Steeds als hij een duit in het zakje deed vielen de anderen ontmoedigd of geërgerd stil. Bovendien bleef het stinkende gezicht hem luidkeels verwarren met een bijna naamgenoot, een onwaarschijnlijke idioot die televisiespelletjes presenteerde op een commercieel televisiekanaal, om vier uur 's middags. De man achter het stinkende gezicht merkte niet dat zijn bemoeienis meer dan ongewenst was.

Op dat moment, vervuld van kleine ergernissen en lichamelijk ongemak, voelde hij weer een plotseling en hevig verlangen naar een staart. Een prothese van ongeveer een meter lengte, die aan zijn staartbeen kon worden gehecht (elektronisch aangesloten op de signalen uit zijn ruggenmerg) en met behulp van geruisloze servomotors vrij kon bewegen als de staart van een gibbon. Natuurlijk zou hij goed geoefend hebben en de staart hebben leren beheersen als een lichaamsdeel van vlees en bloed.

Met die staart zou hij het stinkende gezicht slaan. Niet hard, maar zoals je een huisdier symbolisch bestraft als het plaatsneemt op een stoel die verboden terrein is. Daarna zou hij, onderwijl een slok van zijn witte wijn nemend, de punt van de staart tegen het borstbeen van de man aanzetten en hem achteruitduwen.

[p. 330]

Waarom verwijderde hij de man niet met zijn handen uit het gezelschap? Dat zou te grof zijn. Daarvoor zou een staart oneindig veel beter geschikt zijn. Een kwestie van goede manieren. Aan handen werden veel strengere fatsoensnormen opgelegd dan aan een staart. Je kon je meer veroorloven met een prothese dan met een lichaamsdeel. Terwijl hij wegslenterde en groetend knikte was de beslissing genomen.

Sylvie zuchtte en tastte met de punt van haar tong al de tanden in haar gesloten mond af. Vooral als ze haar wenkbrauwen erbij fronste, zoals nu, zag het er vreemd uit. Het was gedrag dat zich buiten haar bewustzijn om afspeelde, ze had er geen idee van wanneer ze het deed.

De zucht was het directe gevolg van zijn mededeling dat hij een staart had besteld en laten aanmeten.

‘Ik weet niet. Ik vind het ergens zo vreselijk ordinair. Ja, dat is het. Het is een nutteloos ornament, iets aanstellerigs, net als tatoeages en piercings. En dan is het ook nog eens belachelijk duur.’

Hij kende de bezwaren. Maar hij was er vanaf het op de markt komen van de eerste volledig beheersbare staarten door gefascineerd geweest. Zelfs de afstotelijke commercials (haute couture, echt bont, met de hand gebouwde auto's, architectonische hot spots) en de exorbitante prijzen veranderden niets aan zijn belangstelling.

Toen staarten minder exclusief werden ontmoette hij mensen die ze droegen. Meestal vrouwen met gevoel voor drama en een hang naar glamour. Mannen uit de wereld van het entertainment. Acteurs, de hoofdredactrice van een modeblad, een muzikante, een paar televisietypes en de schrijfster van scandaleuze sleutelromans. Wat hem ervan weerhield er toen al een aan te schaffen was het smoking effect: het was nog te veel een attribuut voor feesten en partijen.

Vanaf het moment dat mensen met staarten voorkwamen in soaps en toneelstukken en er geadverteerd werd voor online cursussen om de laatste modellen snel te leren besturen, durfde hij hardop toe te geven dat hij er gewoon een wilde.

‘Sylvie, je moet de lol ervan willen inzien. Het is als met een cabriolet, een onschuldig verlangen. Misschien ben ik er na een paar maanden alweer helemaal op uitgekeken. Geen reden om zo zorgelijk te kijken. Het is geen levensgevaarlijk avontuur, zoals cosmetische gentherapie.’

Daarmee had hij haar betrapt op een geheim verlangen, dat wist hij en hij glimlachte lang naar haar. Ze zou zich er nooit aan wagen waarschijnlijk, maar ze keek bovengemiddeld veel naar programma's over de spectaculaire metamorfoses.

Sylvie haalde de smalle schouders op en woelde glimlachend door haar rosse haar. ‘Wat maakt het ook uit. Draag hem met stijl.’

Ze stond op. ‘Ik moet weer aan het werk.’

[p. 331]

‘Wij bieden een totaalservice aan. Voor alles wat met je staart heeft te maken kun je bij ons terecht. Dit is iets anders dan een staart kopen bij de Bijenkorf, begrijp je. Hier is de aanschaf een integraal programma. Dus voor het vermaken van je broeken en jasjes hebben we een kleermaker. Je kunt hier covers uitzoeken, alleen de beste stoffen en designs, geen Marsupilami en andere striplolligheid. We hebben iedere drie maanden een nieuwe collectie. Grote merken, Versace, Boss, Prada, Armani, Gucci, Van Noten, ga maar door. En alle materialen, bont, wol, leer, metaal, kunststof, zelfs gevlochten organisch materiaal. Alles met smaak, wat past bij de stijl waarin je hem wilt dragen, je wilt dat het past bij je kleren, de kleur van je haar en je ogen. Wij hebben ook de beste technici en trainers. Alle reparaties, fijnafstelling en ook de lessen die je nodig hebt om je staart perfect te leren beheersen horen bij ons totaalservicepakket. En dat begint bij de technicus en de dokter die je leren hoe je hem aanbrengt en afkoppelt. Mochten er trouwens medische problemen ontstaan, ook dan kun je bij ons terecht. We hebben gewone artsen en een neuroloog beschikbaar. En als je van je staart af wilt dan hebben we een eigen occasion programma, zodat je er nog een goede prijs voor kan krijgen.’

Door de verkopers nichterige manier van praten werd hij herinnerd aan de pornosite Hot Tails waarop Sylvie hem attent had gemaakt. Hij vroeg daarom of erotische hulpstukken en speciale condooms ook onderdeel van het programma uitmaakten. Zonder te knipperen zei de verkoper: ‘Dat leveren we ook allemaal, alleen bieden we dat onder een andere naam aan om bepaalde klanten niet af te schrikken. Maar het is hetzelfde bedrijf, hoor. Dezelfde kwaliteit aan service.’

‘Je hoeft geen gebruik te maken van staarttekens om ze te leren lezen! Je wilt toch zeker wel weten wat er om je heen gebeurt als je ergens bent waar veel mensen staarten dragen. Ik geef les aan meisjes die nog helemaal geen geld voor een staart hebben maar wel al de tekens en bewegingen willen leren.’

De vrouw die hem de cursus gaf was overtuigend. Nu hij zijn staart gedachteloos en vloeiend kon bewegen en het ding niet als een koeienstaart naar beneden hing zodra hij werd afgeleid, was hij toe aan de sociale codes die er rond het dragen van de staart waren gegroeid. Het ergerde hem en hij sputterde als de vrouw, een Aziatische blondine, hem de les las. Hij droeg een staart om extraverter, zelfverzekerder te kunnen zijn. Ja, dierlijker, met de mengeling van elegantie en taalloosheid, die hij daarbij dacht. En nu was er al een heel arsenaal aan emoticons ontstaan, die met de staart werden gevormd. Op bezoek bij vrienden had hij een vrouw getroffen, die hem aansprak op het geaffecteerde, romantische

[p. 332]

gebruik van zijn staart. Hij maakte helemaal geen toespelingen, geintjes of tekens. Hij danste, streelde, zwierde en wees hooguit met zijn staart.

Zijn repliek was stijfjes, namelijk dat hij vond dat een staart op zijn best werd gebruikt als hij een Fremdkörper bleef, iets tussen mens en dier in, en niet volledig werd gekoloniseerd door de menselijke communicatiezucht.

De vrouw had gelachen: ‘Iets tussen mens en dier in!? Het is een funprothese, man! Een soort sieraad van neurotechnologie, titanium motortjes en chips. Een fetisj.’

‘Bij de eerste hulp begrepen ze er niets van. Hij moest voor de derde keer vertellen wat er was gebeurd. En opnieuw maakte een arts in opleiding aantekeningen op een clip board dat op haar schoot lag. Dus hij vertelde opnieuw dat hij op zijn scooter een bouwplaats passeerde en vaart minderde. Er reed tenslotte een vrachtwagen achteruit. Een gevaarlijke situatie. Hij stond bijna stil toen de lading van de vrachtwagen begon te schuiven. Een balk of een schot dat los bovenop lag kwam naar beneden. Hij kneep hard in zijn remmen. Zo hard dat hij omviel en, wegdraaiend van het gevaar van het neervallende hout, op zijn rug was terechtgekomen. Op zijn staart.

‘Ja, die is waarschijnlijk total loss’, zei de arts in opleiding ernstig.

‘Dat maakte me niet zoveel uit, mij gaat het erom dat vanaf dat moment mijn rechterhand verlamd is.’

‘We kunnen zo gauw geen verband leggen tussen de val op uw staart en de verlamde hand. Tenzij een elektrische schok zich in uw zenuwstelsel zou hebben voortgeplant, vanuit de motoren van de staart. Maar dat is nog niet eerder voorgekomen volgens onze database.’

Het zweet stond op zijn rug en gezicht. Zenuwen en angst mangelden zijn ingewanden. Zijn hand bungelde als een dode vogel aan zijn arm. De vingers voelden koud aan, maar als hij ze aanraakte voelde hij dat niet. Een spookachtige kortsluiting in zijn hoofd. En hoe hij ook wilde, hij slaagde er niet in om zijn vingers tot een beweging aan te zetten. Ergens in de lijn tussen wil en vingers zat een lek. En terwijl de witjassen zich afzonderden om te overleggen beschreef hij in gedachten een grafsteen voor zijn dode hand met een lange lijst van nooit meer. Nooit meer strelen, nooit meer schrijven met een pen, nooit meer gitaar spelen, nooit meer een hand geven.

Hij hield zijn rechterhand in het kommetje van zijn linker. In hem bestond een exact evenwicht tussen paniekerige woede tegen de besluiteloze medici en de neiging te gaan liggen en in huilen uit te barsten. Het evenwicht maakte dat hij ijsbeerde en zweeg, zijn hand dragend als een ziek dier. De hand was vreemd geworden, een vreemde, een deserteur. Hij zag eruit als de hand van een slapende.

[p. 333]

Hij sloot de ogen en zag de dag voor zich dat hij met zijn dochter naar de film ging. Het was de eerste keer dat hij zijn staart om iemand heen sloeg, niet als grapje of verrassing, maar gewoon, uit een alledaags gebaar van genegenheid. Zijn dochter had opgekeken van haar beker frisdrank waaruit ze net wat opslurpte en had naar hem gelachen, zonder acht te slaan op de staart die om haar middel gekruld zat. Dat had hem ontroerd, het gemak waarmee het kind zijn staart als vanzelfsprekend onderdeel van haar vader kon accepteren.

Terwijl hij aan het gebaar met de staart in de bioscoop dacht, voelde hij hoe zijn rechterhand zich draaide in het kommetje van zijn linker.

Als er weer leven in zijn hand kwam, ooit, dat wil zeggen de wederkerigheid van beweging en tastzin, dan zou hij dat te danken hebben aan zijn staart. Voor zijn hoofd was de staart allang geen prothese meer, maar een lichaamsdeel. Dat besefte hij nu en het maakte hem rustig.