Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 147

[p. 104]

H.H. ter Balkt
De weg naar Byzantium

Er rolde eens een tarwekorrel de weg af naar Byzantium, Byzantium, stad van de keizer. De torens van Byzantium waren nog een eeuwigheid van hem vandaan.

Kokend heet en geweldig lang was die weg, zeker voor een zo kleine reiziger. Toen de korrel wekenlang had gereisd en werkelijk doodop was, drong het tot hem door hoe vreselijk het eigenlijk was dat een verachtelijk en nietig wezen als hij de schoonheid van Byzantium zou zien. ‘Ach, kon ik maar in een andere gedaante de poorten van Byzantium binnengaan’, dacht hij. Hij wenste een hagedis te zijn.

Terstond sleepte een hagedis zich voort in het stof van de weg naar de verre grote stad. Smaragdgroen blonk zijn lijfje in het grijze stof, smachtend naar een druppel water. Hij toonde zijn dorstige tongetje aan de eiken en de braamstruiken die de weg omzoomden en fluisterde tegen de blauwe hemel: ‘O wat een lange weg is me dat, blauwe lucht met wolken! Een sterker dier dan ik zou vast beter opgewassen zijn tegen de vermoeienissen van die weg... En denk je eens in, wat voor een kleine schaduw, hoe klein zou de schaduw zijn die jij van mij op de muren van Byzantium zou schilderen. Wij hagedissen horen in het gras thuis, werkelijk, de wegen naar Byzantium zijn niets voor ons. Was ik maar als hond geschapen, dan zou ik pas draven.’

De flakkerende schaduw van een hond tuimelde toen de torens tegemoet van Byzantium, een jachthond met een gevlekt vel, wiens poten zich in het stof dompelden, wiens poten vlug in het stof neerdaalden.

Maandenlang liep de hond, dwars door duizend provincies, de winter zat al in de lucht. Sterrenbeelden van sneeuw verlichtten 's nachts zijn pad. IJspegels glinsterden flauwtjes op Byzantiums torens. ‘Ach torens,’ zuchtte de hond, ‘kon ik jullie maar eenmaal zien. Kon ik maar eenmaal mijn snuit opheffen naar jullie koepels, en janken, het hoogste waartoe een hond in staat is. Ik ben voor deze reis te zwak, mijn poten begeven het. Ja, als ik hoeven had die ijzers droegen dan zou ik me overeind houden...’ Hij gleed weg in een sneeuwhoop die bedrieglijk veel op een kafhoop leek, hij strekte zijn poten en stierf. Maar luister, uit het kreng bevrijdde zich een paard, er heeft zich toen een paard uit hem bevrijd dat hinnikend met bronzen hoefslag en vrolijk briesend wegsnelde naar Byzantium, hop, Byzantium tegemoet.

Diep werd de winter, deed sneeuw rijpen, ijs rijpen en verborg de havermijten. De smeden van het land sneeuwden allemaal in. De ijzers van het paard

[p. 105]

sleten af op de vreselijk gladde weg. Graatmager naderde het dier de poorten van de stad, wachters stonden voor de poorten, somber leunend op hun speren.

‘O als ik een ruiter droeg’, dacht het paard, ‘en in mijn flanken de bronzen stoot voel van de sporen, hoe trots zouden wij samen over Byzantiums pleinen gaan.’

Doodstil stond hij daar voor de ommuurde stad en de kracht ontbrak hem om er binnen te gaan. Toen is aan zijn bek een schreeuw ontsprongen, een schreeuw die opklonk wegens de verraderlijkheid van het lot, zo roept ook aan de roos de doorn...

Maar uit het niets verscheen eensklaps een graatmagere mens, hij greep de manen vast van het stervende paard, drukte een laars en een spoor in het ijskleurige vlees, klemde grimmig zijn tanden op elkaar. Vergeefs wacht de purperen schaduw van de poorten. De magere ruiter wendde de teugel en galoppeerde over de weg, verder en verder van Byzantium vandaan. De hoeven vertrapten het ijs en een slapend hagedisje onder een met ijs bedekte steen.

Zij reden getweeën een erf op dat bewaakt werd door een hond; de hond gedood door de ruiter strekte zijn poten uit naar de tarweschuur waar het meel als een sneeuwjacht zonder geluid woedde tegen de wanden. De ruiter maakte vuur, at en dronk, de mens bond aan een stok een vlam, dompelde hout in het vuur, rukte een zeis uit de brandende balken en wendde de teugel. Gedragen door het paard, beschermd door een vlam, wendde de ruiter de teugel, toen de liederen van de winter over de wegkruisingen zweefden, geschraagd door een paard dat bijna niet meer leefde en toen is hij de weg naar Byzantium afgereden, een fakkel in de ene hand en een zeis in de andere.

De velden vluchtten verschrikt weg voor het vuur, door de tong van de ruiter toegesist: ‘Waarom vluchten jullie voor mijn toorts, velden, waarom?...’

Zo is de mens Byzantium binnengereden, in het holst van de nacht en de winter, en zaaide schrik en verderf...

1959