Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 139

[p. 94]

Kreek Daey Ouwens
Borsten

⁺ Een keer per jaar heeft haar moeder borsten. De nacht die daaraan vooraf gaat is vol ongewone geluiden: de klank van schoenleer op de houten trap, het patroon van wisselende stemmen, ingehouden, geen woorden te onderscheiden. Een zachte klop op een deur. Bee hoort druppels spetteren in het fonteintje op de overloop, als handen die slaan. Onder de deur is een streep licht, scherp als water, verder alle wanden zwart, een dreigend donker dat te maken heeft met wat er gebeurt, want iets gebeurt, iets dat haar wakker houdt en haar gedachten laat gaan naar onbestemde dingen. Buiten zijn de wegen, met niemand om er gebruik van te maken. Binnen de klank van ademhaling van haar zusjes, licht en dun als een draad. Dan het slaan van de buitendeur. Dan stilte.

Haar vader komt hun kamer binnen, helemaal aangekleed hoewel het nog donker is. Hij kijkt alsof hij iets komt melden dat zojuist ergens met meerderheid van stemmen besloten is en waar Bee, zonder het te weten, op wacht. Hij spreekt ook op die manier, en hij spreekt vooral tot haar oudste zusje die rechtop in bed gaat zitten en hem lief aankijkt, recht in de ogen.

Haar moeder draagt een kort bedjasje met kleine katoenen bandjes. De knoopjes zijn los. Haar borst is dik en wit, met allemaal blauwe adertjes erin. Ze glimlacht naar Bee en haar zusjes en heft de baby even op. Onmiddellijk komt de tepel omhoog⁺ in een langwerpige ovaal met een korrelige rand, precies de vorm van een omgekeerde boot. Verlegen komt Bee dichterbij. Ze bukt zich. Als op commando komt haar gezicht dicht bij dat van haar moeder, maar ze raakt haar niet aan. Het gevoel van sneeuw ijskoud in haar hand. Het licht in de kamer is van een lamp, stil, en niemand anders op de aarde dan haar moeder, de baby, de zusjes aan de andere kant van het bed, plechtig en lacherig tegelijk, zich druk makend om dat kleine hoofdje dat haar moeder zomaar tegen haar

+ Een keer per jaar heeft haar moeder borsten.

+ in een langwerpige ovaal met een korrelige rand

[p. 95]

lichaam neemt en niemand anders die daarom geeft. Bee blijft staan, zonder iets te raken of ergens tegen te leunen. In het naderende daglicht lijkt heel de kamer te worden opgetild, als een schip dat op het punt staat te vertrekken.

Haar grootmoeder heeft geen borsten. Haar grootmoeder heeft twee jurken. Een ervan is zelfgemaakt van dunne stof, aangerimpeld bij de schouders. De jurk past niet goed en valt ook niet goed, en je kunt haar lichte onderjurk er doorheen zien. De andere jurk is voor de zondag. Die jurk is zo oud dat de stof vol zit met slijtplekken. Als ze haar armen omhoog heft zie je tussen al het zwart twee gapende openingen. Volstrekt geen versieringen. Geen hoed of speld.

Alleen als ze zich bukt zie je in de diepe halsuitsnijding van haar jurk twee langgerekte vormen, als vermoeide paardehoofden die zich buigen naar hun drinkbak.⁺

Ook op haar trouwfoto heeft de grootmoeder geen borsten.

Niet te weten wat haar ten deel zal vallen, de ronde borsten van haar moeder of het ontluisterende bovenlichaam van haar grootmoeder is een kwelling. Bee bespiedt haar zusjes als ze zich aan- en uitkleden en eigenlijk is ze ervan overtuigd dat het beste deel aan hen gegeven zal worden. Ze lijkt immers op haar grootmoeder. Ze heeft haar ogen, haar handen, haar verwarde resoluutheid. Ze bespiedt de vrouwen in haar huis terwijl ze aan het werk zijn, de tafel gereedmaken, het houten blad afvegen met een vochtige doek en intussen praten en luisterend is ze ervan doordrongen dat er iets is bij vrouwen waaraan niet te ontkomen valt. Ze kijkt naar de manier waarop vrouwen gaan zitten, hun borsten als het ware nemend in hun eigen armen, en ze zitten nooit voor lang, want er is altijd veel te doen. Mannen daarentegen hangen achterover geleund in hun stoel, plat als een munt, hun voeten stevig op de grond. Vrouwen praten ook veel meer dan mannen, ze praten over de dingen die gebeuren in half afgemaakte zinnen, nooit helemaal openhartig, maar zonder aarzeling: ‘Wat denk je, ze loopt nu al op alledag en nog wiebelt ze met haar gat alsof ze achtttien is...’ Ze praten over het verleden en over het heden en soms zijn hun woorden vermoeid, geknakt, als veren opgeborgen in een la, en dan hebben ze het over vroeger, de tijd dat ze jong waren en gelukkig, en meegesleept door hun verhalen en geheimen is Bee zich pijnlijk bewust van haar onwetendheid en haar kinderlijf dat niet meer dan een licht geprononceerde zwelling⁺ vertoont, en dan alleen als ze helemaal rechtop gaat zitten.

+ twee langgerekte vormen, als vermoeide paardehoofden die zich buigen naar hun drinkbak

+ een licht geprononceerde zwelling