Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 134

[p. 126]

Tijdschriftenrevue

De Brakke Hond
5de jg., nr. 18, juni 1988

Bart de Man weet van geen ophouden. Nadat hij in het vorige nummer Harry Mulisch had weggehoond, is heden Jeroen Brouwers aan de beurt. Leesbaar en informatief is Mon Nys' inleidende essay over Ezra Pound. G. van Herwegen vertaalde de volgens hem ijzersterke monoloog ‘Jacke wie Hose’ van de Oostduitse auteur Manfred Karge. Honderd jaar geleden werd Fernando Pessoa geboren - voor H. Luyckx aanleiding genoeg om een aantal fragmenten uit Pessoa's nagelaten proza te vertalen. Voorts bevat dit nummer verhalen van o.a. W. Neetens, D. de Waele en H. van Willigenburg, en een fragment uit Lanoyes nieuwste roman.

Literatuur
5de jg., nr. 4 en 5, juli-aug. en sept.-okt. 1988

Multatuli en J. van Vloten waren aanvankelijk vrienden, maar lagen al snel definitief met elkaar overhoop. Hoe dat zo komt, heeft J. Paardekooper voor de Literatuur-lezer uitgezocht. Volgens P. Avonds dient het belang van Van Heelu's Rijmkronyk als informatiebron over de slag bij Woeringen sterk gerelativeerd te worden. P. Burger verheugt zich over het feit dat er de laatste jaren steeds meer Middelnederlandse teksten worden vertaald. Jammer genoeg zijn die vertalingen meestal niet bepaald briljant, met name omdat de vertalers te veel oog hebben voor de oorspronkelijke tekst en te weinig voor de behoeften van het publiek. E. Leijnse vergelijkt drie Nederlandse proefschriften m.b.t. editietechniek en stelt vast dat eenheid in deze materie nog lang niet bereikt is. E.B.M.J. Blomme zet zijn interviewreeks voort. Ditmaal had hij P. de Wispelaere op de sofa.

Waarna hij, alweer twee maand later, K.L. Poll attaqueerde. F.P. van Oostrom komt in een interessant artikel tot de conclusie dat Heeroma's omstreden visie op het Gruuthuse-liedboek toch wel gedeeltelijk lijkt te kloppen. M.G. Kemperinck neemt het sensitivisme onder de loep, een richting die rond de eeuwwisseling nogal wat auteurs bleek aan te spreken. K. van Dalen-Oskam peilt naar de symboliek achter het zwevende schaakspel in de Walewein. Marsman liep in 1935 de Van der Hoogtprijs mis, doordat hij een paar jaar eerder de bekroning van Van Schendel met diezelfde prijs nogal luidruchtig en radicaal ter discussie had gesteld. J. Joosten doet het verhaal uit de doeken.

Ons Erfdeel
31ste jg., nr. 3, mei-juni 1988

Rudi van der Paardt wijdt een stuk aan J.P. Guépin, vooral bekend als auteur van het monumentale boek De beschaving. Toch verdient ook het andere werk van Guépin, met name de poëzie en de kritische opstellen, minstens evenveel aandacht, vindt Van der Paardt. Grappig en tegelijk wrang is het opstel van H. Pleij, die zich afvraagt waarom de meeste hoogtepunten van onze nationale letterkunde feitelijk morsdood zijn. K. de Bauw geeft een overzicht van de moeilijkheden waarmee de Koninklijke Bibliotheek te

[p. 127]

kampen heeft ten gevolge van de ‘bi-communautaire en bi-linguale situatie in België’. Die moeilijkheden kunnen volgens hem alleen maar opgelost worden als ‘de beide cultuurgemeenschappen ieder hun verantwoordelijkheid opnemen voor het eigen literaire erfgoed’. D. Kroon overziet in kort bestek het werk van J. Herzberg. Heel interessant is de bijdrage van W. van Belle en Koen Jaspaert, die stellen dat de keuze voor de Noordnederlandse standaardtaal in Vlaanderen rond de eeuwwisseling mede een gevolg was van de opkomst van een nieuwe Vlaamse middenklasse, die zichzelf en haar taal tegenover de heersende Franstalige klasse wilde affirmeren en daarom ‘het prestige verbonden aan een standaardtaal en een technisch vocabularium’ nodig had. J. Gerits stelt zeer terecht dat mode een bedreiging vormt voor de literatuur. Hij ergert zich dan ook aan boeken die doelbewust mikken op actualiteit, lekkere leesbaarheid en algemene herkenbaarheid. Paul van Aken maakt enkele ‘kanttekeningen’ bij het ontstaan van Bok. En A.H. den Boef leest Anton Haakmans roman Liberty als centrum van een ‘intertextueel cluster’. Er zijn recensies over Bastets Couperusbiografie (A.M. Musschoot), P. Claes' recentste Clausstudie (G. Wildemeersch) en werk van F. Budé (J. van der Vegt), D. van Babylon (H. Bousset), G. Meijsing (H.-J. Loreis), G. Grauws (K. Osstyn), V. Vroomkoning (H. de Jager) en R. Ramon (E. Slagter). D. de Vin, ten slotte, overziet wat het Kritisch literatuurlexicon in de acht jaar dat het nu bestaat, gepresteerd heeft.

De Revisor
15de jg., nrs. 3 en 4, juni en augustus 1988

Het derde numlmer van De Revisor pakt uit met maar liefst vijf prozadebuten, van F. van der Schraaf, I. Bart, R. Muschter, C. Vissers en P. Marijnis. Van J. Kuijper is er ‘Escran/scherm/skreen’, een bizar gedicht in drie talen. Gewonere, maar daarom niet minder sterke, gedichten las ik van C. D'Haen, T. van Deel en P. Meeuse. P.H. Schrijvers overziet de manier waarop vorstenhuizen zich door de eeuwen heen aan hun volk probeerden te verkopen. En N. van Rossen probeert aan te tonen dat de moderne detective is geëvolueerd tot een ‘geschiedenis als labyrint zonder middelpunt’.

Het vierde nummer bevat proza van C. Kok, A. Haakman en H.H. ter Balkt. Naar goede gewoonte zijn er sterke gedichten, ditmaal van Ad Zuiderent, E. Ruygers, M. Wiers en Lenze L. Bouwers. P. Meeuse leidt een aantal fragmenten in van de Oostenrijkse schrijver H. Broch. Voorts bevat dit nummer nogal wat vertaalde poëzie: P. Zeeman vertaalde een aantal mooie gedichten van Joseph Brodsky, F. van Dooren nam Leopardi's lange gedicht ‘La ginestra’ voor zijn rekening, en P. Beers en I. Quadflieg waagden zich aan de ‘Laatste gedichten’ van Ingeborg Bachmann. R. Elshout reageert in de rubriek ‘Gemengde gevoelens’ nogal geërgerd op Rogi Wiegs ideeën over Koplands ‘evolutie’. In dit en vorig nummer is Anton Haakman trouw op post met zijn feuilleton over de fantastische literatuur. Ditmaal vertaalt hij verhalen van de Engelse schrijver R. Barham, die zijn geschiedenis nota bene in Leiden situeert, en van de Amerikaan Nathanael Hawthorne.

De Tweede Ronde
9de jg., nr. 2, zomer 1988

Dit nummer bevat ‘lichte verzen’ van ene Johann Wolfgang von Goethe, die niet bang bleek te zijn voor het pikante en scabreuze. Verderop in dit nummer wordt Goethe nog eens van een andere minder bekende hoek belicht, nl. als tekenaar. Interessant is zoals gewoonlijk de rubriek ‘Vertaalde literatuur’, die verhalen van drie Spaans schrijvende auteurs bevat: F. de Azùa, M. Benedetti en M. Delibes. Ten slotte is er een essay van Driek van Wissen, winnaar van de Kees Stipprijs voor Light Verse 1987, over het Wezen van Het Lichte Vers.

[p. 128]

Yang
24ste jg., nr. 3, juli-september 1988

Dit nummer opent met een voorpublikatie uit Conversaties met K., de debuutroman van Koen Peeters. Ander proza is van W.D. Tieges. Niet zo erg veel gedichten, maar meestal wel goede: van M. Bartosik, R. Jooris, H.H. ter Balkt en V. Vroomkoning. B. Vervaeck pleegde een essay over Thomas Manns onlangs vertaalde roman Lotte in Weimar. Voorts zijn er recensies over werk van o.a. Pirandello (F. Denissen), P. Mertens, R. Char (S. Hertmans), G. Grauws, Alstein (L. Missinne), E. van Vliet (J.P. den Haerynck), het viermanschap van Twist met ons, P. Verhelst en J. Iven (H. Vandevoorde), en Mulisch (B. Vervaeck).

Varia

In Onze Alma Mater (42ste jg., nr. 2, juni 1988) geeft H. Brems een overzicht van wat de alumni van de Universiteit van Leuven tot dusver in de Vlaamse literatuur gepresteerd hebben.

Behalve het vijfde deel van het Lexicon van Westvlaamse schrijvers ontvingen we ook VWS-cahiers 128-131, gewijd aan A. Janssens de Bisthoven (J. Fontier), F. Florizoone (M. Vanslembrouck), G. van Acker (J. Heuzel) en M.-J. Gobron (J. van der Hoeven).

Op ons bureau belandden ook enkele nummers van Woordwerk, een ‘Christelijk Literair Tijdschrift’, dat vier maal per jaar verschijnt en weldra zijn vierentwintigste jaargang ingaat. Redactieadres: Hans Werkman, W. van Mechelenstraat 5, 3817 BB Amersfoort, Nederland.

In Nova et Vetera (LXV, 1987-1988) bezint P. de Rynck zich over de literaire vertaalkritiek, en vraagt Dr. L. Broeckx zich af welke betekenis Epicurus voor de hedendaagse mens nog kan hebben.

In Vlaanderen (jg. 37, nr. 221, mei-juni 1988) blikken G. Keersmaekers, F. Bonneure, J. van Remoortere, J. Vanbrussel en R. Declerck terug op de geschiedenis van hun tijdschrift. Als ‘extra’ krijgen de abonnees een lijvig ‘Register op Vlaanderen 1952-1987’.

Surplus (jg. 2, nr. 4) is, zoals men zich wellicht herinnert, een ‘Vrouwenboekenkrant’. Dit nummer bevat bijdragen over o.a. E. Eybers (C. Kuby), H. Meinkema (E. Nobis), Top Naeff (R.L. Buikema), Belle van Zuylen (S. Dubois) en H. Nolthenius (I. Baal).

In Neerlandia (92ste jg., nr. 4, sept. 1988) gedenkt E.J. Raskin de tweehonderdste verjaardag van Verlooys Verhandeling.

In De Nieuwe Taalgids (jg. 81, juli 1988) probeert A.E. Jacobs een sonnet van J. Six van Chandelier te ontraadselen. W. Smulders onderneemt een interpretatie van Bordewijks novellenbundel De wingerdrank. En P.P. Schmidt presenteert en situeert een 17de-eeuws Nederlands Kluchtenboekje waarin de Franse dichter Marot de hoofdrol speelt.

(07.1.1989)

Erik Spinoy