Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1927

[p. 851]

Proza.
door Pierre Kemp.

De treurwilg.

In zijn jeugd had hij voor zijn deur een treurwilg geplant. Vroeg in zijn groen met het voorjaar, bleef de boom het ook laat in den herfst. Ver in October hing hij een kleurige lampion onder de takken, om maar veel van zijn boom te genieten.

Het regende in de zon, zoo fijn en stralig daalden de geelgroene loten mee met het jonge licht van de lente. Floot de Novemberwind al door de leege boomgeraamten, op de lange twijgen van den treurwilg speelde hij nog een ruischend lied van weemoed om het vergane zomerschoon.

Stormde het te fel, vloog de lampion in brand en doofden de vlagen de walmende vlam, dan stopte hij zijn pijp. Hij blies den rook langs het raam en wachtte tot het firmament zich opende. De laatste wolken van de bui en de sterren dreven achter de takken van zijn geliefden wilg voorbij.

In den winter verjoeg hij de flora's van den vorst, om zijn ontbladerden boom goed te kunnen zien.

Zekeren avond, zat hij op de landelijke bank naast zijn deur, verdiept in de beschouwing van zijn boom, toen een oud man op hem toetrad en hem goeden avond wenschte.

‘Een mooie boom, die gij daar hebt’.

‘Vindt ge?’

‘Mooie boom, mooie boom’, sprak de grijsaard, als in gepeins verzonken, terwijl hij den boom streelde.

Het beviel den ander weinig, die vreemde ouderling dadelijk zoo vertrouwelijk met zijn boom te zien omgaan. Hij wilde hem juist verzoeken, van den boom af te blijven, toen de oude voortging: ‘Ik zou den boom wel willen bezitten’.

‘Zoo’, zeide de ander en deed een ongeduldigen trek aan zijn pijp.

‘Ik zou hem wel willen koopen’, hield de oude aan.

[p. 852]

‘Niet te koop bij mijn leven en na mijn dood moet de erfgenaam van mijn klein eigendom mijn lijkkist laten maken van zijn hout’.

‘Weet gij wel, wat een dankbare boom is?’ voegde hij er bij.

‘Ik wil u er zwaar geld voor geven’. De grijsaard haalde een beurs van onder zijn tabbaard uit en telde rinkelend een aantal goudstukken op zijn gerimpelde hand.

‘Niet te koop! Wilt gij van mijn boom genieten, tracht den grond aan den overkant in eigendom te krijgen. Bouwt er een huisje op en zet u alle dagen voor uw deur of voor uw raam. Zoo doe ik ook en de tijd vergaat mij goed’.

De oude man keerde zich om en ging. De tranen liepen hem in zijn grauwen baard. Geen mensch, zoo dacht hij, kan een boom zoo liefhebben, indien niet een schat onder zijn wortels ligt verborgen.

Een anderen keer kwam er een jonge man van boete tot hem. In zijn oogen vlamden de lampen van de versterving om de eer van God. Hij zag, hoe hartstochtelijk de eigenaar van zijn boom hield.

‘Alles op deze wereld is ijdelheid!’ begon hij.

‘Dat is niets nieuws, jeugdige Vader!’ antwoordde de ander.

‘Maar gij moet ook aan de ijdelheid verzaken!’

‘Ik ben nooit ijdel geweest’.

‘Gij moet u onthechten van alles, wat gij hier op aarde bemint. U ontdoen van wat u het dierbaarst is’, vermaande de anachoreet opdringerig.

‘Ook van dien boom?’

‘Van alles! Van uw pijp, uw huisje, van uw boom!’

‘Ik zal er nog wel eens over moeten slapen’, antwoordde de ander en zoog onverzettelijk aan zijn pijp.

De boeteling keerde zich om en verliet den tuin. Zijn oogen vlamden niet meer van ascese, maar van woede. Hij was een afgezant van de hel. Onder den mom van heiligheid had de duivel hem gezonden om de menschen door verveling en dwaze ontzegging de ledigheid te leeren, waarin de slechte gedachten en begeerten ronddansen. Want hij, die van een boom houdt, als deze man het deed, zal moeilijk verloren gaan.

Onder een mooie lucht van zon en Juni, boschreuken en rozen-

[p. 853]

geuren schreed de jonge vroolijke vrouw weer voorbij en wenkte liefelijk.

Hij zat voor zijn boom en hoorde de vogels er in schuifelen.

Hij groette terug.

Toen kwam zij naar hem toe door den tuin. Lachend keek hij haar lang aan. Zij was zoo schoon en frisch als de tijd van het jaar.

‘Van één ding heb ik spijt, als ik hier voorbij kom’, begon zij.

‘En dat is, kind?’

‘Dat gij zulk een mooi huisje en zulk een aardigen tuin alleen bewoont’.

‘Wie zou bij een stil man, als ik, willen wonen?’

‘Meer meisjes dan gij wel denkt’.

‘Maar die ééne toch niet?’ vroeg hij plagend.

‘Welke ééne?’

‘Die daar aan den anderen kant van mijn pijp staat’.

Nu lachte het zonneding. ‘Wie zegt u dat?’

‘Dat hoort gij wel!’

‘Zijt gij daar zoo zeker van? Als ik er nu grooten lust toe had?’

‘Zouden wij het eens probeeren?’ Hij knipoogde.

‘Het zou wel kunnen, maar...’

‘Ja, wat...?’

‘Gij zoudt dien treurwilg moeten wegdoen. Ik houd alleen van vroolijke boomen’.

‘Wie bewijst mij, of gij mij trouw blijft?’

‘Dat bewijs ik u!’ antwoordde zij luchtig en kuste hem onbezonnen.

‘Ik zal er eens over nadenken’, besloot hij en klopte zijn pijp uit.

Toen de jonge bruid haar nieuwe woning binnentrad, schreed zij achteloos over den wortelstronk van den omgehouwen treurwilg en zag zij de vroolijke boompjes door haar man geplant.

De liefde is niet altijd bestendig van duur.

Op zekeren middag keerde de jonge vrouw niet meer terug.

Nu kreeg hij berouw over zijn geliefden boom en kon hij zich troosten met de bespiegeling, dat alleen de vrouw de sterken en gestadigen overwint.

[p. 854]

Mislukte dag.

Wij wandelden héél den dag als pauwen langs elkander en ruilden niet één glimlach af een blik.

Nu de lamp is ontstoken en buiten het blauwe licht van de maan bloeit, worden onze karakters milder.

Wij willen het nog niet bekennen, hoe wij om elkander verlegen zijn. Maar wij mijden niet meer zoo en het schijnt, dat onze gedachten dwalen rond eenzelfde verlangen.

Je handen verschikken de bloemen in een vaas op een wijze, als moesten zij voorspreken bij mij.

Je weet, ook ik zoek iets om je mijn berouw te beduiden over dezen mislukten dag.

Tot ik eindelijk vlak tegenover je kom te staan, je wangen in mijn handen grijp en je dwing mij aan te kijken.

Al streeft je nog zoo tegen, omdat je een wreeder hart wilt hebben, dan je eingenlijk bezit, ik voel je hals week worden. Naast je gekreund protest zijgt de heele fierheid van je gelaat ineen.

Eer het zoover kwam, zag ik je oogen vochtig, alsof je met spijt je trots verloort. Nog nu, al weerspreken zij oprecht den weerzin van je nauwelijks verzoenden mond.

Begraven mond.

Je houdt je mond wreed voor mij verborgen en zoo zeer ik mij naar je keer, wendt je je van mij af.

Begraaf hem maar!

Stop hem vooral diep in het kussen!

Leg je wangen er nog over heen, en je oogen, je wenkbrauwen, je slapen en dek dit alles dan zorgvuldig met je haren!

Ik weet niet wat ik misdeed en waarom ik dit verdien.

Want dit is niet van speelschheid, dit spel. Je hebt mij straks te norsch aangezien.

Ik ben echter niet alle dagen dwaas.

Houdt hem maar weg, tot het einde der dingen, als je daar behagen in vindt!

Vanmiddag zal ik hem niet opgraven, geloof mij gerust. Ook niet vanavond, ik weet het al zeker.

Of ik het morgen doe, betwijfel ik, verondersteld, dat je hem zoo lang eenzaam in zijn graf kunt laten blijven!