Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1927

[p. 827]

Boekbesprekingen.

Langs zonnige Dreven. Bloemlezing voor Waalsche Scholen van Middelbaar onderwijs, door Dr. C. de Baere en Dr. A. van Hoof. - Uitg. De Sikkel, Antwerpen.

Deze bloemlezing gaat naar de 4^e en 3^e klassen van Athenea, Lycea en Colleges en naar de meer gevorderde leerlingen van de Middelbare Scholen uit het Waalsch gedeelte van 't land.

De bedoeling der schrijvers is de Waalsche leerlingen te leeren Nederlandsch lezen, d.w.z. zooveel mogelijk zonder behulp van hun leeraar een tekst begrijpen, hun te leeren smaak vinden in 't lezen van goede Nederlandsche schrijvers.

Een uitstekend boek.

Mohr Heinrich. Der Narrenbaum. Deutsche Schwänke aus vier Jahrhunderten. Uitg. Herder, Freiburg i. Br.

Een verzameling grappige volksvertellingen, samengebracht door iemand die rekening heeft gehouden met volkschen humor, fijngevoeligheid en pedagogischen takt. Een boekje dat niet ontbreken mag in de huisbibliotheek.

Ernest Perochon. Zij die waakten. Vertaald door Ellen Forest. Uitg. A.W. Bruna & Zoon, Utrecht.

Toen de mannen en zonen naar het bedreigde front en de instructiekampen waren vertrokken, werd het een harde tijd voor de vrouwen, te lande. Maar ze spanden de spieren en de ouderen en de kinderen en de gebrekkigen hielpen zooveel ze helpen konden. Zoo ging het eerste oorlogsjaar voorbij en het tweede ving aan. Toen viel een loomheid en vertwijfeling over velen; maar ten slotte hielden ze toch vol. Daar kwam nu een nieuwe prikkel bij: alles steeg in prijs in geweldige mate, het werd nu een hard maar loonend bedrijf. Al die gewankeld hadden hervatten moed. En zij hebben niet meer gefaald tot het einde. Toen de gelukkige, uit het vuur bevrijden, terugkeerden, konden de vrouwen have en land overdragen rijker en bloeiender dan te voren. In deze atmospheer ontwikkelt zich de spannende en gezonde roman van E. Perochon, die in 1921 met zijn roman Nêne den Goncourt-prijs behaalde.

D.W.

Ars sacra: I. Unser Herr im Elend. - II. Christ ist erstanden. - III. Marienlob. Uitg. Ars Sacra, J. Müller, Munchen.

Dit zijn weer drie van die kleine, allerkeurigste, kostbare boekjes

[p. 828]

om te kussen. Een uitgelezen keuze uit oude en moderne poezie op Jesus' lijden en opstanding en Jesus' Moeder, Maria; versierd met reproducties van de hoogste meesterwerken aller tijden.

Juweeltjes van boekdrukkunst.

D.W.

Guido Gezelle. Vlaamsche Volksvertelsels.

Uitg. De Standaard, Brussel. Vijf vertelsels opggeteekend door Guido Gezelle en verschenen in den 1^e Jaargang van Rond den Heerd en den 3^e Jaargang van Biekorf. De illustraties zijn van K. Rosseeuw.

A. van Cauwelaert. De Vlaamsche Jongeren van Gisteren en Heden, (1910-1927). Leeslust. Antwerpen, 1927. ≠ 15 fr.

Deze smaakvol-uitgegeven bloemlezing van vlaamsche dichters, die met werk optraden tusschen 1910-1927, zal met vreugde worden begroet. En om de inleiding die A. Van Cauwelaert er voor schreef èn om de keur zelve. De inleiding teekent een klaar-overzichtelijk beeld van, en geeft een objectieven kijk op de evolutie der vlaamsche poëzie gedurende de aangeduide tijdspanne. Van Cauwelaert heeft getracht, in volle oprechtheid den zin en het inzicht der op-mekaar volgende, naast-mekaar levende en op-mekaar inwerkende kunstenaars te vatten en vermocht ook de specifieke geaardheid vast te leggen van de geleidelijke ontwikkeling, den wisselenden op- en neerslag, de bruuske steigering. Niet zoo heel vele zijn er in de mogelijkheid om de veelvuldige en veelvormige uitingen van theorie en praxis systematisch te volgen in boek en tijdschrift: hier vinden we een degelijke synthese, een goeden gids.

De keur zelve legt getuigenis af van 'n ruime opvatting en laat - wat ten slotte, representatief, hoofdzaak is, - van elken dichter het persoonlijke accent hooren. Van negen-en-dertig dichters werden excerpten uit hun werk opgenomen. In deze talrijke vertegenwoordiging hadden we nochtans graag ontmoet o.a. Fleerackers, Caesar Gezelle, Eeckels.

We wenschen deze bloemlezing in de handen onzer leeraren in Nederlandsch, onzer grootere studenten, en zijn er van overtuigd dat het werk van Van Cauwelaert dankbaar zal ontvangen door onze bibliothecarissen.

M. VAN HOECK.

Richard Milander. Die Brigg, Zwei Brüder, Uitg. Herder & Cie Freiburg i. Br.

Een spannend en tevens leerrijk boek! Deze avonturen roman vol klare nauwkeurige beschrijvingen geeft ons een beeld van het rooversleven in de tropenwereld. De zeeroovers met hun naief bijgeloof, hun drogen humor en hun onbedwongen neiging tot roof zijn prachtig uitgebeeld; 't zijn trouwe vrienden en roekelooze waaghalzen. Een zeer interessant avontuurroman.

[p. 829]

Ferd. Eminerich. Hûter der Wildniss. Uitg. Herder Freiburg i. Br.

Een boek waarvan onze jongens zullen genieten! De reisbeschrijving van een duitscher, die met twee inlandsche begeleiders naar de Indianen van Zuid Amerika reist. De reis verloopt niet zonder moeilikheden, maar de held weet ze alle door zijn wilskracht te overwinnen. Een boek zonder griezeligheden dat men toch in een adem doorleest. Het geeft ons een klaar beeld van de heerlike landschappen der Amazonenstreek.

Prof. Dr. N. van Wijk. Geillustreerde geschiedenis der russische letterkunde. Uitg. Meulenhoff te Amsterdam.

Alhoewel nog altijd beweerd wordt dat ethiek en esthetiek met mekaar geen uitstaans hebben, moet ik nog altijd het eerste boek lezen waarin een kritikus een werk waardeert zonder van een of andere ethiek uit te gaan of een ethisch standpunt te verdedigen. Hoogleeraar Van Wijk, der universiteit van Leiden gaat ook van een ethiek standpunt uit, zonder evenwel opzettelijk te worden. Doch het is karakteristiek hoe dit terloops zijn literaire waardemaat uitlengt of inkort. Eigenlijk zou men nog niet zoo ongunstig mogen spreken over 't eenige feiltje van dit zeer mooi boek. Jawel het is vulgarisatiewerk; wat kan men anders dan vulgarisatie leveren met een geschiedenis der russische literatuur op 160 blz. van goed dertig regels druk? Maar zoo'n vulgarisatiewerk dwingt eerbied af als het tegelijk zoo documentair volledig en zoo synthetisch helder geschreven is als dit boek. De indeeling: Eerst de primitieve stameling, Kiewsche en Moskousche tijd. Dan de tocht van Peter De Groote tot aan den grooten dichter Poesjkin (Lermontow, Gribojedow en Gogol). Dan de glorieuse schrijvers der veertiger jaren: Goutsjarow, Toergenew, Dostoïevsky, L. Tolstoï. Ten slotte de voornaamste figuren der negentiende eeuw, waaronder vooral Tsjechow. Met zoo'n gids heeft het reizen maar één bezwaar: het is te gauw gedaan. De enkele Russen waarover wij hier wat weten schijnen ons dan te oppervlakkig vlug beoordeeld; de voornaamste en zeer groote beteekenis van deze literatuurgeschiedenis is dat zij ten onzent uniek is en zeker nog lang uniek, d.i. de allerbeste zal blijven. Meer dan 50 blz. zeer interessante reproducties en tal van portretten luisteren het werk op; ja waarlijk opluisteren!

D.W.

George Terramare. ‘Die Magd von Domremy’. Uitg. J. Kósel & Fr. Fustet München.

Terramare brengt de veel omstreden heilige dichter bij ons hart. Wij zien haar hier als een lijderes, die heldhaftig de haar door God opgelegde zware taak opneemt en ze tot een zegenrijk einde voert. Zij

[p. 830]

volgt in blinde gehoorzaamheid de stemmen die haar bevelen haar vaderland te redden. Op elke vraag bij alle verhoor verantwoordt zij haar zending met haar ‘God zendt mij’.

Een fel gekleurd verhaal vol bewogenheid en geweldige beelden.

Hans Roselieb. ‘Unsere liebe Frau von den Sternen. Uigt. J. Kösel & Fr. Fuster. Müchchen.

Roselieb stelt hier de heele natuur met al wat erin gebeurt vóór als met hemelsche krachten bezield. Dit maakt hij aanschouwelijk door het verhaal van een visschersgezin dat zich laat verleiden door oproertaal van sluwe opruiers. Achter figuur en gestalte eener visschervrouw verbergt zich O.L. Vrouw ‘die liebe Frau von den sternen’. Zij heeft de menschelike gedaante aangenomen om de beteekenis en den zegen van het lijden duidelik te maken aan de diepbeproefde vrouw. In een enkelen wonderbaren nacht wordt dit verhaal afgespeeld, dat een der schoonste en boeiendste reis is van Roselieb.

Franz Hernig Die feine Ingeborg-Jabusch’ Uitg. J. Kösel 2 Fr. Fustet München.

Herwig een der vooraanstaande dichtersfiguren uit het jonge katholieke Duitschland bundelt hier twee mooie novellen. De eerste is de geschiedenis van een burgermeisje dat door opvoeding misvormd, de lichtzinnig opgenomen echtelike trouw lichtzinnig verbreekt. In de eenzaamheid en een hard kommervol leven vindt zij straf en boete. De tweede, Jabusch is het leven van een schilder, die met hart en ziel, aan zijn kluizenaarsleven gehecht is. Alle poging om hem van dat milieu los te rukken mislukt/ hij blijft zich zelve trouw. Jabusch is een type van ‘Die Eingeengten’.

[p. 831]

Aanbevolen boeken.

Stories and Poems from the Yellow Book chosen, by W. Van Maanen. Uitg. P. Noordhoff, ing. fl. 1.25, geb. fl. 1.65.

Avondgedachten voor Zieken en Lijdenden. Uitg. Paul Brand Hilversum

Barnaby Rudge in Londen. CHARLES DICKENS, selected and Annotated, by Dr. N.H. Zwager, Uitg. J.B. Wolters, Groningen.

Leerboek der Geometrische kristallografie, door Dr. P. TERPSTRA, privaat docent aan de rijks-Universiteit te Groningen. Uitg. P. Noordhoff, Groningen.

Verdieping en Belijning, studies over opvoeding en onderwijs. Dr. P. STEGENDA Azn. Opvoeding en Waarheidszin. Uitg. P. Noordhoff, Groningen.

Leerboek der Meteorologie, door Dr. D. VAN GULIK, met medewerking van Prof. Dr. E. VAN EVERDINGEN. Derde druk. Met ruim honderd figuren, zes in kleuren gedrukte wolken-fotografieën en een titelplaat. Uitg. P. Noordhoff, Groningen.

Varia Vita, schets van de geestelijke stroomingen in Rome en in Italië van omstreeks 200 vóór tot 200 na Chr. Uitg. J.B. Wolters, Groningen.

Moderne Geografie van Nederland, door H. FREMAN, met foto's profielen en kaarten. Vijfde druk. Uitg. W. Versluys, Amsterdam.

Denken, Vinden en Toepassen, door L. DORSMAN en J. KLEI. Tweede deeltje en derde deeltje. Uitg. J.B. Wolters, Groningen.

't Boeiende Boek. - Tusschen Lucht en Water, door GILLES VAN HEES. Uitg. J.B. Wolters, Groningen.

't Boeiende Boek: I. Volkssprookjes, door J. COHEN en WYTZE KEUNING. - II. Tusschen lucht en water, door GILLES VAN HEES. Uitg. J.B. Wolters, Groningen. In dezelfde reeks verscheen o.m. de vertaling van L. Caroll's Elsje's: Avonturen in Wonderland.

Denken, Vinden en Toepassen, door L. DOORMAN en J. VAN DER KLEI, 3^e deeltje. Uitg. J.B. Wolters, Groningen. Pr. 0.75 gl. Deze boekjes zijn bedoeld voor het 5^e, 6^e, 7^e leerjaar.

[p. 832]

R. SCHRIJVERS: Aanteekeningen op den nederlandschen tekst van onze Grondwet en van ons Strafwetboek. Uitg. ‘De Standaard’, Brussel.

't Boeiende Boek. Volksprookjes, door J. Cohen. Uitg. J.B. Wolters, Groningen.

Britsche Wereldrijk, door P.J.A. MULDER. Uitg. J.B. Wolters, Groningen, ing. fl. 2,40, geb. 2.75.

Lyceum-Herdrukken IV Vondel's Jozef in Dothan en Jephta in verkorten vorm. Uitgegeven door Dr. PH.A. LANSBERG. Uitg. J.B. Wolters, Groningen, fl. 1.60.

Dur en Mol, sprokkels uit het Rijk der Tonen: verzameld door W.J. ROELFSEMA, Hzn. Uitg. P. Noordhoff, Groningen. Prijs: fl. 1.50, geb. fl. 2.25.

In de reeks ‘Bekende Paedagogen’ verscheen Johann Heinrich Pestallozzi, door L. VAN ECK, Jr. Uitg. J.B. Wolters, Groningen, prijs: fl. 2.30.

In de reeks ‘Losse Paedadogische studiën’ verscheen Pestalozziana. Bibliographische bijdrage tot de kennis van Pestalozzi's invloed op de Nederl. Pedagogiek. Uitg. J.B. Wolters, Groningen.

Idiom and Grammar. Leerboek der Engelsche Taal voor beginners, door P. EINDHOVEN en P.H. VAN OVERBEEKE. Deel I, Gld. 1.75. Deel II. G. 2.25. Uitg. W. Versluys, Amsterdam.

The Coral Island, by R.M. BALLANTYNE, Adapted for use in continental Schools, by J. Vellenga. G. 1.75. Uitg. W. Versluys, Amsterdam.

G. LEFFERTSTRA, Leesboek voor gymnasiaal, middelbaar en voortgezet lager onderwijs, eerste deel, zevende druk verzorgd door Dr. J. Ruinen. Uitg. P. Noordhoff te Groningen.

THEO THIJSSEN, De gelukkige klas. Uitg. Van Dishoeck te Bussum. Het dagboek van een L.O. onderwijzer, maar geen pedant schoolmeestersboek. Een warm van leven tintelend boek over een meester en zijn gelukkige klas. Alle onderwijzers en alle leerlingen moesten dit zeer mooie boek lezen.