Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1927

[p. 158]

Een Bekeeringsproces
door M.E. Belpaire.

Een bekeeringsproces is het boeiendste kunstwerk dat men in zijn wording kan nagaan, want God zelf is er de kunstenaar van en de verwerkte stof is het kostelijkste bezit op aarde: een menschenziel.

Tusschen de menigvuldige verhalen van dien aard, ken ik er weinige zoo aantrekkelijk als het boek van Léopold Levaux: ‘Quand Dieu parle’.⁽¹⁾ ‘Een der merkwaardigste schrijvers en critici van het Belgische Katholicisme’, noemt hem Jacques Maritain, in de voorrede. Alwie het boek in handen nam, zal met dit oordeel instemmen. Hier is alles aanwezig: vloeiendheid van stijl, helderheid der gedachten, vooral warmte van geest en hart. Bijzonderen nadruk legt de schrijver op de beteekenis der Schoonheid, waar het geldt de waarheid te vinden. God is een, en zoo zijn al zijne uitstralingen: waarheid, schoonheid, liefde, innig verbonden. Door schoonheid wordt het hart gewonnen. Dat ondervindt Levaux gedurig - waar hij in tranen smilt bij 't hooren van Beethovens edele klanken, hem noemt: ‘l'âme à la fois la plus virginale et la plus passionnée’. Maar nevens die gevoeligheid voor de sublieme taal der kunst, welk een fijnheid van ontleding tegenover de innigste roerselen der ziel! Welk een helderheid in het onderscheiden tusschen waarheid en dwaling! Een metaphysicus, een wijsgeer is die denker, zelfs vóór hij door het Christendom, de volle waarheid bezit. Trouwens, sinds zijn eerste jaren, wordt hij door de genade vervolgd en bezocht, zooals de suggestieve titel het zeer juist aangeeft. In het binnenste zijns harten heeft God onophoudend tot hem gesproken. Zooals hij ieder van ons aanspreekt. Maar niet allen luisteren naar die stem, leert ons Thomas à Kempis.

Dit heeft Léopold Levaux wel gedaan, en zijn boek is van aard om velen te helpen op den weg van waarheid en geluk. Op de gelukkigste wijze karakteriseert hij, in enkele bladzijden soms, op de meest heldere

(1) ‘Quand Dieu parle’, par Léopold Levaux. - Bloud et Gay. Paris.

[p. 159]

wijze, philosophische stelsels - zooals bijvoorbeeld, in zijn brief aan zekeren Maurice, op blz. 119 - Niet dor, niet afgetrokken is zijn stijl. Met hem wandelt men niet alleen het rijk der gedachten rond, maar de tocht gaat ook over deze stoffelijke wereld, van het verre Rusland - wat kleurvolle descripties daar! - tot aan het modder van den Yzer. Want tot onze dapperen behoorde deze Luikenaar - zooals ook die betreurde Louis Boumal, - en in De Panne had degene die deze woorden pent, de eer hem te ontmoeten. Hebben Gent en Luik niet uitgemunt in gloeiend patriotisme, tijdens den oorlog? La Cité ardente zou niet ten achter blijven, wanneer het er op aankwam het land te verdedigen. Had zij Godefroid Kurth niet gedoopt met die vlammeziel die alles meesleepte? Een delicater geest is Léopold Levaux, en het eenige dat ik mij bij hem niet kan verklaren, is zijn dwepen - door de meeste jongeren gedeeld - met Léon Bloy.

Nu, contrasten trekken. Het fijne in Levaux schijnt niet gekwetst door de outrance van den Franschen schrijver; en het voornaamste is dat beiden in hetzelfde geloof licht en troost vinden.