Dietsche Warande. Jaargang 8

[p. 382]

De afstamming der laatste Heeren van Brederode.
Aanteekeningen op het Artikel ‘D.W.’ VIII, 1.

I.

WelEdelen Heere Jos. A. Alberdingk Thijm, te Amsterdam.

In eene noot, geplaatst onder het stuk betreffende de afstamming der Brederodes, voorkomende in de Dietsche Warande, VIII, 1, wordt gezegd, dat het fol. handschrift van Reland toebehoort aan den heer J.H. Scheffer, in den Haag. Ik ben zoo vrij U opmerkzaam te maken, dat genoemd werk, afkomstig uit de bibliotheek van wijlen den heer Schinkel te 'sHage, aldaar in auctie werd aangekocht door den heer S. van Baalen te Rotterdam, in wiens bezit het thans nog is. Ik voeg hierbij eene juiste omschrijving van het werk.

Hoogachtend heb ik de eer te zijn,

WelEdele Heer,

UWEdw. dienaar,

Rotterdam, 21 Juny, 1867.

J.P.J.W. Korndörffer.

‘Heraldische Historie der Keizerryken, Koningryken, Vorstendommen, enz. van Europa, vertoonende de afbeeldingen en beschryvingen der wapens van de Monarchen, Vorsten etc.

[p. 383]

van Europa, opgesteld door J. Reland, met registers 1682 pages; 4 vol. en vélin. Folio.

Superbe M.S. de la main de J. Reland dans le comm. du XVIII siècle, avec plus de 1650 armoiries dessinées et coloriées avec soin; le 4^e vol. contient les armes et généalogies des papes, cardinaux et princes de l'église.’

II.

J^hr Victor de Stuers, die met warme liefde voor kunst en oudheid 's lands geschiedenis beoefent, had de goedheid aan de ‘Dietsche Warande’ eenige mededeelingen te doen, toegelicht door eene cierlijke penteekening, welke aanleiding geven tot eene uitbreiding der genealogie van de Brederoden van Bolswaert. Uit een graffteen afkomstig van het Penitentenklooster te Maastricht, blijkt namelijk, dat Henrick Maximiliaan van Brederode, zoon van Frederick Lodewijck en van Theodora Anna van Renesfe van der Wulp, nóg eene zuster gehad heeft, met name Clementina Walburga, geb. in 1676, overl. 11 Juli 1689 en begraven in genoemd Penitentenklooster, waar zij hare opvoeding ontving (scholaris). De Heer de Stuers bericht daaromtrent het volgende:

‘Het Penitenten Klooster was inderdaad een inrichting van onderwijs voor meisjes: men onderwees er het Hollandsch, het Fransch, het rekenen en de vrouwelijke handwerken. - De Fransche Revolutie maakte daaraan een einde. De gebouwen, die door de bombardementen van 1793 en 1794 veel geleden hadden, werden tot casernes gebezigd, tot dat de Heer P. Regout ze kocht en gedeeltelijk door nieuwe fabrijkgebouwen verving. Hetgeen nog was blijven staan werd in den zomer van 1866 een prooi der vlammen. Ten gevolge van deze gebeurtenis werden verschillende fraaye gedenkfteenen daaruit genomen, en fommige door den Heer Regout als geschenk aan buitenlandsche familiën aangeboden. De zerk van Brederode is thans in het bezit van de Gravin van Renesfe te Luik.’

De zerk van Clementina Walburga (metende 1.17 bij 0.83

[p. 384]

N. el.) is om meer dan eene reden belangrijk. Voor-eerst valt op te merken, dat boven het ruitvormig schild, het wapen van Brederode vertoonend (met den lambel boven den leeuw), eene kroon prijkt (van 3 fleurons en 6 paerlen); terwijl toch dit 13-jarig kind geenszins eene erfdochter was, veel minder eene regeerende Barones. Onze Freules zijn dus door dit voorbeeld befchut, wanneer zij, in plaats van een enkel lint, of engelenhoofdtjen, de punt van haar ruit met eene kroon vercieren. Dan, worden deze quartieren vermeld:

Bredero	Renesse van Wulp
Reede	Zallandt
Arkel	Renesse van Elderen
Oostum	Lynden

Dit levert ons een fprekend voorbeeld op van de vrijheid die men neemt, om, als de moederlijke afftamming niet zoo heel aanzienlijk is, een grootmoederlijk quartier aan vaders zijde te ontleenen. In plaats van Renesfe van Elderen had hier het geflacht van Hattum vermeld moeten worden en (met behoud der gebezigde schikking) had men moeten lezen;

Brederode	Renesse
Reede	Sallandt
Asperen	Hattum
Oesterum	Lijnden

Maar Asperen wees op jonger zoon en maakte daarom plaats voor Arkel (offchoon hier de afstammingslijn geëerbiedigd werd); Hattum kwam niet deftig genoeg voor, en daarom moest deze overgrootmoeder van moederszijde uit de rij verdwijnen en daarvoor de oudovergrootmoeder Renesfe van Elderen van Nassau in de plaats treden.

J.A.A.Th.