Dietsche Warande. Jaargang 1

[p. 134]

Van dat niemen en can ghedoen hi en es begrepen.
Medegedeeld door J^hr M^r Ph. Blommaert.^*

Als ic peinse ende visere,^{V. 1}
Ende in mi selven ymaginere
Hoe dese onledeghe werelt scaet,
Ende met wat boerden si omme gaet,⁴
Soe duncket mi recht ene pine
In dese werelt aldus te sine;
Want ga ic ghestadechlijc ter kerken,
Het sijn liede die 't in quade merken,
Ende segghen ic ben een popelaert.⁹
Late ic 't oec, men seght ter vaert
Dat ic ben argher dan een hont.
Spreke ic te vele t'enegher stont,
Men seght dat ic wel clappen can;
Spreke ic men dan een ander man,¹⁴
Men seght van mi al omme entomme
Dat ic ga swighen als een stomme.
Drage ic mine wapen aen mijn siden,
Men seghet dat ic wille vechten ende striden;
Latic se t'huus soe hetic blode,
Ende men seghet dat ic vechte node.
Willic alle mijn ande wreken,²¹
Soe comen mijn vriende mi verspreken,
Ende segghen het es mi scande ende lachter;²³

* Hoofd: Van - dat niemant [iets] kan doen, of hij wordt gegispt.

V. 1 Visere, visieren, denken, overleggen.

4 Boerden, jok, spotterny; hier in den zin van beuzelingen.

9 Popelaert, popeler, schijnheilige, in 't fr. papelard.

14 Men, minder.

21 Ande, geleden onrecht, beleediging.

23 Lachter, kwaad.

[p. 135]

 

Verdraghe ic wel, men stect mi achter.

25

Ga ic vele in die taverne,

 

Soe raden's mi vele liede t'ontberne,

 

Ende segghen, ic en saelt connen verweren

 

Ic en sal dat mijn te mael verteren,

 

Ende in 't leste varen in die helle;

30

Late ic, soe en ben ic gheen gheselle.

 

Etic wel veel, soe ben ic glot,^{V. 31}

 

Etic luttel, soe hetic sot,

 

Ende segghen die liede ic sal bederven,

 

Ende van groten honger sterven.

35

Hantere ic gherne dobbelspel,

 

Men seghet ic en vare nemmermeer wel.

 

Late ic, soe seghet men dan

 

Dat ic soe vele niet en can.

 

Ga ic vele omme met wiven,

40

Men seghet ic sal een putier bliven.

 

Late ic 't oec, men doet ghewach

 

Dat ic met vrouwen niet sijn en mach.

 

Gheve ic mine aelmoesenen den armen,

 

Ende ic my hens late ontfarmen;⁴⁴

45

Men seghet ic doe 't doer die werelt ere.

 

Late ic 't oec, soe seghet men sere

 

Dat ic op die arme liede greinsen,

 

Ende luttel op mijn ziele peinsen.

 

Ga ic vele achter lande⁴⁹

50

Om feesten te siene menegherhande,

 

Men seghet dat ic ijdelheit soeke.

 

Latic ende ic's niet en roeke,⁵²

 

Men seghet dat ic een lollaert si.⁵³

 

Siet men goede neringhe ane mi,

55

Men seghet dat ic met perseme winne.⁵⁵

 

Siet men dat ic ledich rinne,⁵⁶

 

Men vraghet wanen dat comen mach

V. 31 Glot, gulzig; verwant met het Keltisch glout, waarvan het fr. glouton.

44 Ende ic my hens late ontfarmen, Ende ic my hunner late ontfermen.

49 Achter lande, door het land.

52 Ende ic's niet en roeke, En ik daarop niet en achte.

53 Lollaert, kwezelaer; by Kiliaen Lollaerd, lollebroeder, lollardus, Alexianus monachus.

55 Persem, persseme, woeker.

56 Rinne, loop.

[p. 136]

 

Dat ic vertere nacht ende dach.

 

 

 

Over mijn eers moet men mi slepen,^{V. 59}

60

Weet ic wat doen, ic en ben begrepen.⁶⁰

 

Des willic voert meer swigen stille,⁶¹

 

Ende laten elken doen sinen wille.

 

God late mi alsoe gheleven

 

Dat ic hem ene saleghe ziele moet geven.

Uit een handschrift der XIV^e Eeuw van wijlen den Heer Van Hulthem, N^r 192; thans ter Koninklijke Bibliotheek te Brussel.

Dat thema van ‘die aan den weg timmert lijdt veel berechts’ leeft ook nog op de tong des volks voort in een mechelsch (ongedrukt?) liedeken van de vorige Eeuw, dat aanvangt:

‘Als ik de menschen zien,

Ik vind er geen tien

Vry zonder gebreken:

Princ'pael waer ik moet gaen

Of moet blyven staen,

Ik hoor het still'kens aen.

't Is onder de jonkheyd,

Waer men mint of vryt

Dat zy overal klappen:

Zoo dat men in dees tyd

Overal wordt benyd

Waer men mint of vryt.

Vindt men eenen jong-man,

Leeft zoo stil hy kan

Om zyn geld te sparen,

Aenstonds zyn er dry vier

Zeggen met getier:

En hy heeft geen plaisir.

Zy zeggen om het meest

't Is 'nen stommen beest,

Hy zal 't in 't graf niet dragen;

Dan zeggen der weêr dry:

Sterft die stomme pry

Hy heeft niet meer als wy.

Ziet men een stille maegd,

Die haer eerbaer draegt

Weerd te zijn geprezen,

Die 's (zoo men zeggen zoû)

Voor haer eer getrouw

Maer om te worden vrouw;

Men spreekt op eer en faem

Waters die stil staen

Die hebben diepe gronden,

Men zegt er aenstonds van:

Zy leeft zonder man -

Zy geenen krygen kan.’

en zoo gaat het nog vele koepletten door.

Aant. v.d.R.

V. 59 Men moge mij o.m.e.s., als ik weet wat te doen zonder berispt te worden.

60 Men moge mij o.m.e.s., als ik weet wat te doen zonder berispt te worden.

61 Voert meer, voortaan.