Den Duytschen Catoen

Naar de Antwerpse druk van Henrick Eckert van Homberch

Den duytschen Cathoen: de drukker

Een klein, dun en sober uitgevoerd boekje derhalve, volledig passend in het fonds van de drukker, uitgever en boekhandelaar Henrick Eckert van Homberch.

Deze Duitser, afkomstig uit Butzbach in Hessen-Nassau, werkte in Delft van 1496 tot 1500, waar hij tussen januari 1498 en 1500 een vijftiental werken drukte. In oktober 1499 kocht hij een huis (‘Den Haen, Corte Cammerstraat’) in Antwerpen. Daar vestigde hij zich in 1500 als drukker. Als zodanig is hij in ieder geval tot in het jaar 1521 werkzaam geweest. Hij is gestorven tussen 13 november 1523 en 27 mei 1524. Op die laatste datum is in een stuk sprake van Margriete Dregge, ‘weduwe wylen Henrick eckaerts boeckprinters’. Margriet Dregge was zijn tweede vrouw. Met zijn eerste vrouw, de Antwerpse Paesschy-

[p. 27]

ne Spillemans, was hij in Delft in het huwelijk getreden. Uit archivalische gegevens weten we dat zij in februari 1511 niet meer in leven was. Van haar had Eckert drie dochters. Bij Margriet Dregge drie dochters en een zoon.⁴¹

In Antwerpen gaf hij meer dan honderdzestig werken uit, waarvan zo'n honderddertig in het Nederlands.⁴² Tot zijn fonds behoorden populaire devotieboekjes naast Latijnse brevieren en uitvoerig catechetisch werk als Des coninx summe, maar ook - later - enkele teksten van Luther in Nederlandse vertaling, verder onder meer ridderromans, schoolboeken en didactische werken.⁴³ Een breed aanbod, helemaal gericht op wat commercieel haalbaar leek. Is Den duytschen Cathoen door Eckert als leerboek voor de school bedoeld geweest, dan is het met het verwante De spiegel der jongers, dat hij in 1501 en in 1502 uitgaf, wel het enige in de volkstaal.⁴⁴ Andere door hem gedrukte schoolboeken zijn alle in het Latijn, zoals de Facetus of de toen zeer bekende grammatica Doctrinale van Alexander de Villa Dei.

41 Rouzet 1975, p. 60-61.

42 Rouzet 1975, p. 60 en de daar genoemde literatuur; Vermeulen 1986, p. 72.

43 Nijhoff en Kronenberg 1923-1971 (3 dln.) Voor het overzicht van de werken die bij Eckert van Homberch in Antwerpen van de pers kwamen zie men het derde deel, derde stuk, p. 153-158. Vgl. verder Rouzet 1975.

44 De spiegel der jongers van Lambertus Goetman is in deze jaren een groot succes geweest: binnen tien jaar zeven drukken (waarvan twee bij Eckert). Het is overigens niet zeker dat het hier een schoolboek betreft. Wel is het boek in eerste instantie voor jeugdigen bedoeld. Zie verder Van Oostrom 1990, p. 26-28 en Resoort 1990, p. 91. Voor de uitgave van Goetmans boek zie Serrure 1860.