Dagboek van Gent van 1447 tot 1470. Deel 2

Eenen twist daer wapenynghe af quam.

Item, 't sondaechs den II^en dach van hoymaent, 'ts avonts, ghesciede up de Hoochpoort een ghevecht tusschen den cnapen van Jan De Vos, hooftman, an d'een zyde, ende den Ynghelschen an d'andere⁽¹⁾, daer uute, al de nacht duere, groote beroerte was in Ghendt, zo dat 'ts nachts ghevanghen worden de voorscreve Jan De Vos, een van zynen cnapen, Willem De Wintre, zyn clerck, Lievin De Pape, onderdeken ende Jan Van Melle; ende 'ts maendaechs 'snuchtens, tusschen VI ende VII hueren, slouch men de clocke up 't Beelfroot; die van den lande van Overschelde ende van sente Pieters met die hemlieden ancleefden, ende waren in grooter menichte, wel ghewapent, quamen ter maerct met eenen ghelavye schachte⁽²⁾, daer up dat ghesteken was een groen gheackelt capproenkin⁽³⁾, in manieren van haerlieder hoofde ende wimpele, doe de dekenen, de wet ende vele andere, met meer volcx, ter maerct quam die van deser 't bediet nyet en wisten. Ende was dese vergaderynghe om vier poynten: d'een, om te wetene wie d'Yngelsche belet hadde te commene; d'andere, hoe de natien ontsleghen waren; 't derde, om eenen nyeuwen hooftman; 't vierde, wie die van Ludeke

(1) Voor 11 Juni 1452 waren er een vijftigtal Engelschen in Gent toegekomen, wellicht uit Kales (Stadsrekeningen, 1451-52, f^o 262 r^o); op 22 Juni 1452 verwachtte men er nog andere meer, als blijkt uit den Brief der afgezanten aan Karel VII, bij Dom Plancher, Histoire de Bourgogne, D IV, preuves, blz. ccvij.

(2) Gelavye schachte, 't hout, de steel van een lans.

(3) Dit waren de gezellen der groen Tente, aan wier hoofd de Bastaard Blanstreyn stond.

[p. 47]

wederboon⁽¹⁾ hadden. Van desen zinne waren zy die den caproen volchden ende ghynghen staen over d'een zyde up hem zelven te wetene an de Huvettershuus⁽²⁾ ende 't surpluus bleef onder der stede pingion⁽³⁾ voor 't Hoochuus, zo datter ghenouch was evenvele over elcke zyde. Het stonter by dien zeer sorghelic, dat by der gracien Gods voorsien wardt in deser manieren, dat elc zoude trecken in zyn neerynghen ende in zynen wyc, ende commen metten bannieren ter maerct, dat alzo broederlic⁺ ghedaen wardt, ende al vergadert zynde, daer wart capyteyn ghecoren Jacop Meeussins, die te vooren hooftman ghesyn hadde, zyne raedslieden, Arendt Van der Speeten, dekin van den metsers⁽⁴⁾, Jan van Deynse⁽⁵⁾, Lievin Van den Damme.

Item, ende dat ghedaen, de voorscreve vyf ghevanghenen worden ghehaelt uuten Sauchelette ende brocht up 't Hoochuus, daer elc ghehoort was in zyne redenen ende excusatien, zo dat de cnape van Jan De Vos, mids dat hy hem clouckelic ghequyt hadde met den Ynghelschen in diverschen reysen, terstont in gratien ontfaen was; d'ander viere worden gheleedt in zekerheden, omme daer af ghedaen te werdene by den Hooftmannen ende zynen rade, naer dat m'er up bevinden zoude by goeder audientien; ende men sloot voortan altoos te oorloghene by prochien ende nyet meer by conyncstavelrien raedt te nemene, alzo men ghedaen hadde, maer by den drie Leden van deser stede⁽⁶⁾, alzo men van oudts hadde gheploghen in alle zaken. Ende doe schieden zy weder broederlic.

(1) Wederboon, wederhouden, een tegengebod zenden.

(2) Over dit gebouw dat den Z.O. hoek der Vrijdagmarkt vormt, nu beter bekend als het Toreken, zie F. de Potter, Gent, D. VI, blz. 341.

(3) Pingion, banier. Wil men J. Du Clercq, D. II, blz. 55, gelooven dan stonden er 7000 gemeentelieden voor het Tooghuis aan de zijde van de wethouders geschaard, en 12000 tegenstrevers onder het Toreken.

+ f^o 136 r^o

(4) Het HS. geeft: ‘van der Sproten’, bij misslag; zie verder f^o 192 r^o.

(5) Oud raadsman der eerste drie Hoofdmannen.

(6) Men besluit dus de Collatie te herstellen en het referendum af te schaffen.