Dagboek van Gent van 1447 tot 1470. Deel 2

De scofeltuere⁽¹⁾ t'Hulst.

Item, 's donderdaechs gheviel een zwaer scofeltuere voor Hulste, toecommende by eenen Lievin De Smet⁽²⁾, hooftman van Assenede, de welcke hebbende den standaert van Ghendt, metgaders eeneghe van zynen medepleghers, track over an 'ts princen zyde, werpende den zelven standaert onder voet ende roupende: ‘Bourgoingne!’ uuten welcken d' landtvolc wardt vliënde, ende blever van dien van Ghendt een groot ghedeel doot ende ghevanghen, zonderlynghe eenen Lievin Dwynghelant, raedsman, die naermaels met rentsoene uutgheraecte. ende Jan Hansins, die naermaels wart ghevanghen t'Overmeere. Up desen tyt vercreech de prince Moerbeke ende meest al Vier Ambachten t'hemwaerts.

Item, up den zelven dach gaf men den volcke te kennene binnen Ghendt, by eender cedullen, 't ghuendt dat hier naer volght:

‘De procureur generael van den coninc, nu wesende binnen deser stede, heeft te kennen ghegheven dat d'ander heeren van den Ambassaden ende hy hebben gheweest by mynen gheduchten Heere, te kennen ghevende hoe dat zy onlancx wesende⁺

(1) Scofeltuere, nederlaag, van het Fransche desconfiture. Over het gevecht bij Hulst op 29^en Juni, zie Chastellain, Chroniques, D. II, blz. 317; J. du Clercq, Mémoires, D. II, blz. 53; O. de la Marche, Mémoires, D. II, blz. 272 73, Chronique des Pays-Bas, blz. 497.

(2) Hij werd den 13 Juli daaropvolgende te Gent onthoofd, Kronijk D. II, blz. 155.

+ f^o 134 v^o

[p. 44]

binnen deser stede, vonden de goede lieden groote eere ende onderdanichede ende minnen bewysende den zelven mynen gheduchten Heere ende zeere begheerlic te commene t'zynre gratien ende paeyse; ghaven hem ooc te kennene de ghebreken al in 't langhe, dan of zy hier gheinfoormeert waren, ende baden hem omme uphauden van oorloghen, alzo hier was over eenghedreghen, nopende met van den saufconduuten ende der plaetsen daer de ghedeputeerde trecken zouden. Welcke ambassadeurs, hoe wel dat zy huerlieder beste neerenstelic ghedaen hebben, en hebben 't uphauden van oorloghen van hem nyet connen ghecryghen by vriendelicheden, mids dat hy zeyde dat hem by den scheedene van zynen volcke groot achterdeel ende confusie commen mochte ende vele andre redenen; niet min vonde men wel gheneghen den Coninc eere ende onderdanicheden te bewysene. Dit ansiende de ambassadeurs, om den wech van vriendelicheden te vulcommene die hemlieden best ende oorbuerlicxt dynct, hebben gheadvyseert, omme beters wille dat men mynen gheduchten Heere doe alleene heere, weerdichede, ootmoedichede ende onderdanichede die men zoude connen ende moghen jonnen hem te ghelievene ende zyn eere daer in te bewaerne, ende voort kennen dat men jeghen zyne hoocheyt ende heerlicheyt mesdaen heeft, in dezer manieren dat men up dezelve mesdaden ontsculden zal moghen doen ende dat de goede lieden van deser stede daer inne ende in al 't ghuendt dat zy zullen willen zegghen ende sustineren, ghehoort zullen zyn al in 't langhe voor de ambassadeurs van den Coninc, zonder in eenegher manieren versteken te zyne van haren rechte ende oock dat ons Prince noch zynen raet hier af geen jugen wesen en zullen, maer de voorscreve ambassadeurs, evenverre dat men mesdaet vindt, dat men die beteren zal naer die grootte van diere met pennynghen ende anders nyet. Anderwaerf, dat men de vier poynten die noch uutstaende zyn⁽¹⁾, te

(1) Dit waren de vier punten waarover de bisschop van Doornik en de andere vertegenwoordigers der drie Staten het niet konden eens worden in April-Augusti 1450; zie D. I, blz. 327.

[p. 45]

wetene van der poortrien, hoe men die voort onderhauden zal, ende dat myn voorscreve gheduchte Heere wille dat zyn baellius kennesse hebben van den voorgheboden ende bannen al⁺ eer men ter veynstren ga⁽¹⁾, van dat hy nyet en wille dat men hier voortan kennesse up zyn officiers hebbe ende van der kuere van alfougst handelen zal ende die appoyntieren voor de voornoemde ambassadeurs, daer inne ende in al bewarende ende besoyngierende de rechten ende prevylegien, vryheden, costumen ende usagien van deser stede, ende hebben mids desen den volcke gheboden an te brynghene, dwelcke men doet bidden den zelven volcke, dat zy hier uppe goede andwoorde nemen. 'T saufconduut es vercreghen omme deghene die daer waert over trecken zullen.’

Item, in dwelcke de goede lieden nyet consenteren en wilden; mids dien gaf men hemlieden overe een cedulle⁽²⁾, sprekende aldus:

‘De procureur van den coninc heeft gheseyt dat de kennesse die men doen zoude naer 't inhouden van der laetster cedulle, zoude wesen by conditien, dat's te verstane, dat de goede lieden ghehoort zouden zyn [in] haerlieder ontscult⁽³⁾ ende in al 't ghuent dat zy om haer recht te bewaerne zouden weten te zegghene, behouden altoos de rechten ende prevylegien, vryheden, costumen ende usaygen van deser stede, ende es gheavyseert by den heeren van den ambassaden, omme den wech van vriendelicheden an te nemene, dat men daer up senden zal mynen gheduchten Heere, omme te wetene of men alzo soude moghen commen ten paeyse, altyts bespreck wesende nyet te slutene, up dat daer quame, men zoudt al vooren te kennen gheven den volcke, ende mocht men alzo gheenen paeys ghecryghen, zo ne zoude de kennesse den goeden lieden van deser stede gheen achterdeel draghen, noch myn gheduchte Heere hem daer mede moghen ghehelpen in eenegher manieren. Wilt men dit nyet

+ f^o 135 r^o

(1) Ter veynstren ga, ze verkondigt.

(2) Dit geschiedde 's anderdaags 30 Juni, zie Kronijk, D. II, blz. 154.

(3) Ontscult, verontschuldiging.

[p. 46]

doen, zo heeft ons de procureur toegheseyt den wech van⁺ justicien an te nemene, dies zouden wy moeten ghenyeten beterynghe te doene naer 't bevint van der mesdaet, het zy met lyve oft met goede.’

Item, up desen dach trocken de ghedeputeerde, metsgaders den ambassadeurs, ten prince waert.

+ f^o 135 v^o