Dagboek van Gent van 1447 tot 1470. Deel 2

Van der comste van der natien.

⁺ Ende doe⁽⁴⁾ daden die Hooftmannen ende scepenen gheven te kennene den volcke hoe dat commen waeren binnen der stede eeneghe notable heeren ende cooplieden diverschen natien uut

+ f^o 125 r^o

(4) Op 31 Mei. Vier dagen te voor waren de afgevaardigden der vreemde natien, die hunne kantooren in Brugge hadden, in Gent aangekomen; zie over die afvaardiging, Chastellain, Chroniques, D. II, blz. 288; M. d'Escouchy, Chroniques, D.I, blz. 447; Gilliodts, Inventaire, D. V, blz. 362; F. Priem, Précis analytique des Documents du dépôt des archives de la Flandre occidentale, 2^e reeks, D. II, blz. 78.

[p. 21]

vier conynckrycken, de welcke anbrocht ende te kennene ghegheven hadden den Hooftmannen, scepenen ende beede de dekenen, dat zy grootelic dit landt beminnen omme de vrientscepe diere plocht te zyne, ende dat zy ancommende zyn met eender schoonder vloten, daer zy mede zouden moeten vertrecken, up dat dit land in gheenen paeyse ghecommen en conste, dat hemlieden leet ware, waeromme dat zy begheert hadden ofte den volcke gheliefde dat zy hem moeyden ten paeyse, ende waer 't dat men 't hemlieden consenteerde, zo wisten zy gheerne de maniere hoe dat zy 't doen zouden ende dat met zekeren ghedeputeerden van deser stede, zy ne zouden daer inne sparen lyf noch goet, noch gheene zaken die zy vermochten. Daer up was hemlieden verandtwoordt gheweest dat men ditte den volcke zaude gheerne anbrynghen, maer van den manieren te vindene omme te paeyse te sprekene en consten hemlieden gheen advys ghegheven, maer moesten dat zelve concipieren ende vinden, anghesien dat men daer toe ghesocht hadde alle de weghen ende oodmoedicheden, gheleden ende al ghedaen dat men mochte, dat nochtans al nyet en baette. Dese natien hadden gheseyt dat zy wel wilden hooren ende informatie hebben van den ghebreken dat dese stede hadde, omme, dat gheweten, wat goets daer inne te overdynckene, waer up hemlieden verhaelt, was al 't regement ende al het ghebreck van den beghinne tot nu, insghelycx alle de weghen die men ghesocht hadde omme te commene ten paeyse ende gratie van den prince by ghedeputeerde van den drie Staten van den drie Leden des lants van Vlaendren ende andren, ten diverschen waerften, die men nyet en hadde willen hooren. De natien ditte verstaen hebbende, gaven te kennene in voormen van advertissemente dat zy wel verhoort hadden dat de prince inghenomen hadde nyement te aenhoorne, de Hooftmannen zouden af zyn of gestateert; ende oock die van Ghendt en zouden⁺ zwyghen van haren prevylegien, vryheden, rechten, costumen ende usaeygen, waeromme zy rieden dat der Hooftmannen name veranderen zoude. Hier up was hemlieden gheandwoort

+ f^o 125 v^o

[p. 22]

dat dese stede nyet en mochte staen, noch dit groote volc, zonder hooft ofte zonder ontsien, eenen hynckelen dach in paeyse, daer ne zaude vele quaets gheschien moghen; ende als van den andren, dat zy negheensins en meenen te scheedene van haren prevylegien, rechten, vryheden, costumen ende usaeygen, maer die te behoudene zo zy naest moghen met lyve ende met goede. Dus en hadde men met hemlieden nyet willen sluyten, men hadt alvooren te kennen ghegheven den volcke en men wiste daer af haerlieder goed advys, zegghende voort dat elc daer up spreken willen met zynen upperconyncstavele ende andwoorde overbrynghen 'ts anderdaechs, enz.⁽¹⁾. De ghedeputeerde van deser stede die metten nacien ghevoughen zouden zyn, zoude wesen de abt van Dronghene, de prior van den Sateruesen⁽²⁾, de prioor van Sente Baefs, ende heer Baudin van Fousseulx, religieulx ter zelver stede⁽³⁾, ende de natien zullen met dien vieren wel te vreden zyn. Voort, zo wasser ghelesen by Willem De Wintre, cleerck van den Hooftmannen, eenen brief van Mynder Vrauwen van Florensen⁽⁴⁾, inhoudende ter conclusien, wilde men scriven an den grave van Stampes biddende, men zoude wel hebben eenen rechtere oft eenen baelliu, die 't volck zelve kiesen saude, ende men zoude hem zenden commissie, begheerende insghelycx daer up andwoorde. Doe zeyde Gillis Bauwens weder hoe dat ghesonden was van deser stede eenen brief an den coninc van Vranckerycke, danof men hoopte corts goede andwoorde, ende die gheweten, men soud se den volcke beteeckenen.

Item, was verhaelt by den zelven Gillis, van Claeyse Van⁺ Munte⁽⁵⁾ ende van anderen ballynghen die ingheroupen waeren,

(1) Het was dus eene stemming van 't gewapende volk, een referendum onder het leger.

(2) Sateruesen, Karthuizers.

(3) Baudouin de Fosseux, monnik in St-Baafs, van het geslacht der heeren van Nevele, was de schoonbroeder van den graaf Jan de Montmorency, groot kamerling van Frankrijk.

(4) Zie hooger blz. 18, D. II.

+ f^o 126 r^o

(5) Zie hooger blz. 16, D. II.

[p. 23]

hoe dat scepenen die gheensins uuten boucke doen wilden, mids dat wesen zoude contrarie den rechten, prevylegien, costumen ende usaeygen van der stede ende haerlieder eede, dat zy 't maer prefoorteerden den ballyncbouc over te ghevene den Hooftmannen, dat zy 't zelve daden; daer toe de Hooftmannen daden zegghen by haerlieder cleerc, dat zy 't oock nyet doen en wilden, want zy ghezwooren hadden de stede in rechte te houdene ende ne ware dat volc consenteerde, ende dat men intghelyke daer up spreken ende andwoorde maken zoude, alzo dat ende van al deser ghedaen werdt, in deser manieren dat men volghen zoude om bestandt ende van den andren.