Dagboek van Gent van 1447 tot 1470. Deel 1

[1449]

⁺ In 't jaer XIIII^c XLIX, doe scepenen⁽³⁾ waren Joos Triest, Daneel Sersanders van der kuere, Mer Jan van der Zypen, Laureyns Van Eecloo⁽⁴⁾, van ghedeele, zo gheviel als vooren, dat de zelve schepenen ghemaect ende uutghegheven waren

+ 1449.

(3) Het Memorieboek der Stad Ghendt, D. I, bz. 227, geeft de volgende lijst op:

Schepenen van den Kuere.	Schepenen van Ghedeele.
Joos Triest, fs Joos.	Jan van der Zijpe.
Daneel Sersanders.	Lauwereins van der Eecke.
Christoffels de Grave.	Jacob de Scepene, fs Jacops.
Lieven van der Pale.	Geeraerd van Massemen, fs mer Daneels.
Lievin Sneevoet.
Jan de Cooman.	Lievin de Bels.
Jan van Huusse.	Daneel van den Bossche.
Geeraerd Bekaert.	Lodewijc Rijm.
Geeraerd Goetghebuer.	Pieter de Pape.
Jacob van Waes.	Joris Drabbe.
Jan Heindericx.	Jan van Luevene.
Oste van den Wale.	Jacob Artzone.
Philips de Jaghere.	Jan de Raet, fs Heinricx.
	Lievin Minne.

(4) Leest Laureyns van der Eecke.

[p. 69]

't sondaeghs den XVII^en augusty, 't savonts omtrent den VII hueren, om dat de kiesers zo langhe waren up 't Scepenhuus.

Item de grave van Vlaenderen en wilde de kuere die ghedaen was van den zelven scepenen, noch ooc van Lievin De Pottere als overdeken, nyet hauden over danckelic, maer begheerde de zelve alle verlaten t'hebbene, ende wedre andre ghestelt ende ghemaect te zyne, ende om dat men 's nyet doen en wilde, zoo verliet⁽¹⁾ hy den hoochbaeliu, den onderbaeliu, de vier t'sheeren cnapen ende den amman, in zulcker wys dat te Ghend gheen wet⁽²⁾ en was van t'sheeren weghen, ende ook vertrocken de scepenen van den leden van der poortrien⁽³⁾ ende som van der neerrynghen; maer eeneghe van den neerrynghen, midsgaders eeneghe van der weverien boven ende beneden, bleven altyts stede haudende ende wet doende van al dat zy berechten mochten.

Emmere, de voorseyde scepenen van der kuere ende eeneghe andre ghedeputeerde trocken an den grave om hem te paeyene van den voorseyden kueren, d'welcke zy nyet ghedoen en consten, waer omme men ordineerde IX andre ghedeputeerde, huut elcken leden drie, te wetene: Symon Borluut, Claeys Van Hoovelde ende Lieven Zoetamys, van den poortrien; Jan Van Keerberghe, Gheeraert Van der Beke ende Lievin Van der Stichelen, van der neerrynghen, Arendt De⁺ Brune, Jan De Bels ende Jan De Coninc, van der weverien, de welcke reysden den XVII^en september naer Brugghe daer de hertoghe was⁽⁴⁾, ende waren drie reysen, ende daden metten

(1) Verliet, hij ontsloeg uit hun ambt, stelde af.

(2) Wet, gerecht.

(3) Dit waren Joos Triest, Jan van Huusse, Jan van der Zijpe, Geeraerd van Massemen, Lodewijc Rijm.

+ f^o 5 r^o

(4) Stadsrekeningen van Gent over 1449-50, f^o 17 r^o: ‘Item Claeys van Hoedevelde, Symoen Borluut, Lievin Zoetamys, Jan Keerberch, Gheraerd van der Beken, Lievin van der Stichelen, Arent de Brune, Jan de Bels ende Jan de Coninc reden te Brugghe bij onzen gheduchten Heere ende zinen grooten edelen rade omme zekere zaken angaende dezer stede waren uute elc xxviij daghe te wetene de vornoemde Claeyse van Hoedevelde ende Symoen Borluut elc met iij peerden te VI sc. gro. sdaeghs ende elc van den anderen iiij sc. gro. beloopt te gadere lvj lb. gro’.

[p. 70]

andren drie Leden van Vlaenderen hare beste zoo verre datter gheprocedeert was dat zy den XXVII^en in octobris overbrochten metten voornoemde drie leden de meenynghe van den hertoghe, de welcke was dat de Grave de voorseyde scepenen begheerde te suspendeerne ende te stellene XIIII wethauders van zynder handt, persoonen niet wederlegghelic, te wetene VII boven ende VII beneden, die van als berechten sauden, totter tyt dat men bevonden soude hebben of de voorseyde kuere wel ghedaen was, behoorlic of ombehoorlic, ende om dat te ondervindene, saude hy hier zenden zyne ghedeputeerde commissarissen; ende wilde men ditte aldus consenteren, hy zaude doen provysie van baellius ende dienaers van zynder alven, zoo 't van noode was.

Op ditte was den XXVIII^en octobris by den drie leden eendrachtelic ghesloten, dat men de wet, die nu es, behauden zaude, ende wilde myn gheduchte heere zenden zynen commissarissen, zy warens te vreden; maar 't ghuent dat zy bevinden zouden, dat men daer recht af dade by dese wet, ende dat men hier bidde om provysie van baellius ende dienaers van zynder alven.

Dit bleef aldus staende, nochtans dat mer altyts in laboreerde an den prince langhe ende vele. Ende daer binnen⁽¹⁾ was eens vertooght by zekere ghedeputeerde van deser stede, voor mynen heere den Cancelier ende andre heeren van den Rade myns gheduchs heeren, hoe de voorschrevene kuere dueghdelic leden was, naer de maniere van eender instrucxie hier naar ghescreven:

An hu harde, hooghe, edele ende moghende heere, myn heere de Cancellier myns geduchts heeren sprincen ende shertoghen van Bourgoyngnen, grave van Vlaenderen et cetera; ende an hu myn heeren van zynen edelen Rade ghecommitteert t'anhoorne de goede lieden van zynder stede van Ghendt in 't ghuent dat zy zullen willen zegghen ende proposeren

(1) Daerbinnen, gedurende dit tijdverloop.

[p. 71]

angaende der kuere van der wet lestwaerf ghedaen binnen der zelver zynder stede.

Zoo gheven te kennene de goede lieden ghemeenlic dat de IX persoonen⁽¹⁾ onlancx ghezonden an mynen gheduchten heere ende prinche, omme in den name van den lieden alle ghemeenlic zynen edelen, hooghen, princelicken persoon te doene alle onderdanichede ende ootmoedichede, daer naer te kennen te ghevene de dispositien, ordinanchien ende ghestandichede van zynegoeden lieden ende zynder goeder steden van Ghendt,⁺ ende daer up te supplierne dat hy van hemlieden deeren ende ontfaermen wilde hebben ende voort hemlieden hooren in haerlieder redenen ende excusatien der kuere anclevende, ten fyne dat hy van der maniere ende gheleghenthede ende ooc van den prevylegien, costumen ende usaeygen van diere gheinformeert mochte werden, ende dat hy daar toe committeren wille, heeren van zynen hooghen edelen Rade de natuere van desen lande kennende, hopende dat die gheweten, zyn hooghe edele ghenade dan te bet tevreden soude wesen; ende emmere, om dat die zaecke lanchede ende delaeyen souden in hebben, dat der zelver zyner hoogher edeler ghenade wilde ghelieven, om Gods wille, ten fyne dat zyne goede lieden ende de stede mochte ghehauden zyn in paeyse ende in vreden, hemlieden te ordineerne provysie zulcke alsser toebehoorde.

Ende om te bet daer toe te commene, hem te kennen te ghevene, hoe onlancx by nachte binnen zynder goede stede van Ghendt eene deerlicke moort geschiet was up een vraukin bevrucht met levenden kinde, by nachte vermoort van drie ghezellen, die alle ontquamen by ghebreke van baelius ende dienaers, hebben hemlieden int ghemeene anbrocht dat zy de zelve obedientie ende versoucken met alderoodmoedegher supplicatie, alzo ghedaen hebben, ghelyc ghy hooghe edele ende moghende heeren doe present wesende wel weet; ooc dat de zelve IX persoonen d'andwoorde daar up ghegheven by hu,

(1) Ziet hooger, bz. 69.

+ f^o 5 v^o

[p. 72]

hooghe edel ende moghende heere myn heere de Cansellier, ter presentien van mynen gheduchten heere, ende den andren heeren daer present wesende, hemlieden in 't ghelycke anbrocht hebben, midsgaders 't ghuent dat myn gheducht heere in zynen edelen persoon zelve daer toe zeyde.

Up al d'welcke de zelve goede lieden van der stède van Ghendt ghemeenlic vergadert zynde, te wetene elc in zyn let metter minster vergaderynghe, scuwende de generale collatie, om beters wille, alle ghesaemdelic, met deliberatien ende advys daer up gehadt hebbende, hebben eendrachtelic gheadvyseert, ghedelibereert, overeenghedreghen ende gheconclueert 't ghuent dat hier naer volght:

Al vooren up 't ghuent dat onder d'andere in de zelve andwoorde mynen gheduchten heere ghelieft heeft te hoopenene den wech van justicien, omme voor zynen grooten edelen Raad daer toe ontfanghen te zyne jeghen zynen procureur generael, ende ghehoort in al 't ghuent dat zy souden willen proposeren haerlieder excusatien van der kuere lest ghedaen binnen der stede van Ghendt anclevende ende andersins, zo dynct hemlieden dat nyet van noode en es in dese zake eenich ghedynghe te sustineerne jeghen den procureur van mynen gheduchten heere noch anderssins, maer alleenlic te doene de excusatie sommierlic ende zonder ghedynghe, omme mynen⁺ gheduchten heere gheinformeert te zyne van der maniere ende gheleghenthede ghedaen ende ghehauden in de zelve kuere, anghesien dat hy gheseyt heeft die ghedaen zynde by crachte, ghewelde ende violentien in prejuditien ende contrarien den principalen prevylegie daer af mentioen makende, d'welcke prevylegie hy onderhauden wille.

Ende daer omme en zyn in gheender manieren van den advyse eeneghe ghedynghen te sustineerne. Dus dan, om te commene ter excusatien, ende mynen gheduchten heere gheinformeert te zyne in al van der warachticheyt, zo zyn hier naer de redenen daer toe dienende ghestelt by poynten ende articlen, alzoo 't by dien zal moghen blycken; protesterende

+ f^o 6 r^o

[p. 73]

de goede lieden ghemeenlic dat zy in gheender manieren en meenen, noch van den advyse en zyn, ter causen voorscreven, in eeneghen processe van ghedynghe jeghen den procureur generael.

Ten poynte daer myn gheduchte heere sustineert, up de informatie die hy heeft, dat de kuere⁽¹⁾ ghedaen es by foortsen ende ghewelde, in prejuditien ende contrarie 't principael prevylegie⁽²⁾ van diere, omme dat men gheweest heeft by den kiesers hemlieden wesende in 't conclave: nochtans dat 't zelve prevylegie wel verclaerst dat men te hemlieden als wesende nyet gaen noch spreken en mach, ende dat spetialic Daneel Sersanders⁽³⁾ by hemlieden was met eeneghen van den synen, hemlieden verdreeghende, zo dat zy illegible zynde ende de zyne ghecoren moesten wesen, met meer woorden daer toe ghealligiert.

Excuseren hemlieden de goede lieden ghemeenelic van zynder goeder stede van Ghendt, zegghende metter waarheyt dat een van zynen commissarissen, gheheeten meester Pieter Baudins⁽⁴⁾ alleenlic ghedaen heeft jeghen 't prevylegie daer af ghenoopt es, in 't ghuent dat hy oft andre van zynen weghen belofte ghenomen heeft oft hebben van den kiesers, ten huuse van Lodewyc Steenmaer⁽⁵⁾, een van den zelven kiesers oft emmere eldre, d'welcke es openbaerlic jeghen 't prevylegie ende oock jeghen rechtverdeghe kuere.

Heeft noch de zelve meestre naer dat de kiesers eed ghedaen hadden te kiesene XXVI notable wetweerdeghe persoonen, poorters zynde van der stede, achtervolghende den prevylegen,

(1) De schepenenverkiezing van 17 Oogst 1449.

(2) De keure op de wetsverkiezing door koning Philips den Schoone aan Gent verleend in November 1301, afgedrukt bij Fr. de Potter, Beschrijving van Gent, D. I, bz. 236, aanm. I.

(3) Daneel Sersanders, nu tweede schepene der keurbank, was in 1448-49, overdeken der neringen (Memorieboek, D. I, bz. 224).

(4) Men zie over dien advokaat, alhier f^o 94 v^o.

(5) Lodewijk Steenmaer was een der vier 'sheerenkiesers in 1449, als het Memorieboek, D I, bz. 227 bevestigt.

[p. 74]

costumen ende usagien, ghegheven of ghedaen gheven den zelven kiesers brieven contrarie der zelver prevylegie, costumen ende usagien angaende der kuere; aldus es openbaer dat zy⁺ jeghen 't prevylegie, costume en usagie der kuere angaende ghedaen heeft ende ghedaen doen.

Noch dese meester Pieter, commissarysse zynde,⁽¹⁾ die by dien sculdich hadde gheweest te ghevene goet exempel ter welvaert van myns geduchts heeren stede, heeft, contrarie dien doende, ghegheven binnen der zelver stede met menichte van persoonen van wapenen, dat gheen van den andren commissaryssen en daden, dies nochtans menich al bet ghestaet waren dan hy. Andre zyne medepleghers of alianchen begheerden ende vergaerden oock menichte van persoonen ghewapent, ende daden die zyn bedectelic in cabarette, taverne ende andre huusen. Dese onbehoorlicke zaken ende nyeuwicheden, ende ooc dat de kiesers zo langhe waren sonder eens werden, commen zynde ter kennesse van den ghemeenen volcke, nyet wetende wat men hier mede meende; 't zelve volc wart hier inne suspicieux, murmurerende ende ontpaeyt; ende dit ansiende de goede lieden, vriende ende welwillende van der stede, omme de bewaernesse, bescud ende welvaren van diere, mach wesen dat zy t' zamen worden sprekende, ende hemlieden voorsiende ende bewarende omme beters wille als 't nyet vremde en was, doe worden de goede lieden van der wet doe wesende zeere te wets⁽²⁾ ende bescaemt als 't recht was, ghaven 't te kennene de commissarissen datter nyet wel en stont, hemlieden supplierende om Gods wille dat zy daer inne remedieren wilden, ende up dat de kiesers, by beloften die zy ghedaen mochten hebben oft anderssins, geschil hadden, dat zy die daer af ontlasten ende slaken wilden van myns gheduchts heeren weghen, ten fyne dat zy achtervolghende der prevylegie, costumen ende usagie by hemlieden bezwoorden, kiesen

+ f^o 6 v^o

(1) Voor het benoemen der kiezers; de andere waren ridder Philips de Longpré en ridder Gheleyn van Halewijn.

(2) Tewets, in achterdocht.

[p. 75]

ende eenswerden mochten. De commissaryssen excuseerden 't hemlieden, zegghende dat sy 't in gheender manieren en sauden willen dóen, mids dat d'prevylegie inne hilt dat men totten kiesers in 't conclave zynde nyet ghaen en mochte.

Alzo bleven de saken tot tsanderdaeghs⁽¹⁾ meer verzwarende, ende in zulcker wys dat de goede lieden van der wet doe wesende, zo te wets ende bescaempt waren, dat eeneghe van hemlieden huut noode ende om beter ghedaen dan ghelaten, ghynghen totten kiesers in conclave, hemlieden zegghende aldus: ‘Om Gods wille, wilt hebben voor hooghen den eed die⁺ ghy ghedaen hebt ende de costume ende usagie die ghy by dien hebt bezworen, ende achtervolghende dien, corten huwe kuere’. Gheven hemlieden ooc te kennene den staet van den volcke oft ghenouch in substancien, zonder hemlieden eeneghe dreeghelicke⁽²⁾ woorden te ghevene oft qualic toe te sprekene, ende sonder oock an hemlieden te begheerne eeneghe personen ghecoren te hebbene by favuer oft anderssins oft yemende daer toe te noemene. Int ghelycke Ector van Veurhaute⁽³⁾ als baeliu ghync by hemlieden ter begheerten van den vier kiesers van 's heeren weghen⁽⁴⁾, by consente van den andren ende om beters wille, ende nyet met Daneel Sersanders, want Daneel en wasser niet binnen al der tyt datter de kiesers waren, dan als d'een van den kiezers van 's heeren weghen afghegaen was van zynder opynie ende gheconsenteert hadde te kiesene metten kiesers van der stede naer d'houde costume, ende doe quam daer de voorschrevene Daneel den kiesers biddende in 't ghemeene, dat zy wilden achtervolghen de houde costumen ende de kuere corten, sonder eeneghe dreeghelicke woorden te sprekene

(1) 16 Oogst 1449.

+ f^o 7 r^o

(2) Dreigende.

(3) Hector II van Vuerhoute, was een bastaardkleinzoon van graaf Lodewijk van Male door zijne moeder Margareta van Vlaanderen; hij was lid van den Raad van Vlaanderen en sedert 1448 hoogbaljuw van Gent.

(4) Deze waren Gillis Papal, Jacob van den Hane, Lievin de Vriese, Jan Goetghebuer (Memorieboek, D. I, bz. 227).

[p. 76]

ofte vyolentie te hemliedenwaerts te doene, hoewel dat hy nochtan daer in zwaerlic ter contrarien an mynen gheduchten heere belast es, alzo men al ditte in der waerheyt bevinden zal.

Al haudt 't prevylegie van der kuere nochtans in, dat men totten kiesers in 't conclave zynde nyet ghaen en zal noch met hemlieden spreken, omme alle favuere ende alle andre ongheorloofde zaken te belettene, ten fyne dat de kuere te rechtverdelicker zaude ghedaen werden, de goede lieden die totten kiesers in 't conclave zynde gheghaen zyn huut node ende om beters wille, nyemende ghenoumpt oft behoort hebbende ghecoren te wesene, by favuere, ghedreeghe noch anderssins, en hebben in dat doende in gheender manieren ghedaen jeghen 't prevylegie, noch en es ooc alzo by den redenen voorscreven niet sculdich verstaen te zyne; maer heeft daer jeghen, ende jeghen de costume ende usagie die de kiesers bezworen hadden, openbaerlic ghedaen, alzo voren verhaelt es, meester Pieter Baudins ende nyement el⁽¹⁾.

Van houden tyden es oock gheuseert gheweest binnen der zelver stede dat de commissarissen ende beede de dekenen, te wetene van den neerrynghen ende weverien hebben geploghen 's daeghs voor de kuere oft emmer up den dach van der kuere, eer men die kiesers ordineert, te haudene ende t'hebbene communicatie met elcandren up de personen, die men van elcx⁺ weghen begheert te promoveerne ten toecommenden scependomme; ende daer zo pleghen de commissaryssen te noemene huere personen ghetrauwelicken ende elck van den dekenen de zyne, te fyne waert dat yement aldaer ghenoumt worde die illigible ware, oft die gheen scepen zyn en mochte naer de prevylegie, costumen ende usagien van deser stede, dat men zulcdaneghen persoon wederlegghen mochte vóor de kuere, welcke usance onderhauden es gheweest ter goeder meenynghen, ende sonderlynghe omme dat in de kuere gheen belet rysen en saude, daer deläen oft tarderynghe van der zelver kuere huut spruuten mochte.

(1) El, anders.

+ f^o 7 v^o

[p. 77]

Ende achtervolghende desen, zo zyn de voorschrevene twee dekenen, elc al vooren ghesproken hebbende metten wethaudre van zynen lede up de toecommende kuere, ende up de ydoniteyt van den persoonen, die men ten toecommenden scependomme promoveren wilde van elcx lede, omme by den commissaryssen, up Onser Vrauwenhavent alfougst lestleden, voor de kuere, alwaer de zelve commissarissen ghenoumpt hebben hare toecommende wethauders, te wetene, Joos Triest, Jan Uuten Hove, f^s Sersymoens, ende alzo de andre ghelyck dat zy uutgheroupen zyn, uutghedaen de voorschreven Jan Uuten Hove, de welcke by den toedoene van meester Pieter Baudins achterghelaten es gheweest, hoewel dat hyne⁽¹⁾ nochtans noumde in de presentie van den twee dekenen, zo voorschreven es, ende in de stede van den zelven Jan es ghestelt eenen Lievin Van den Pale, vleesschauwere⁽²⁾, nyet wesende van den lede van den poortrien, maer van den lede van den neerrynghen. Ende elc van den twee dekenen heeft ghenoumt rechtverdelic ende ghetrauwelic voor de commissarissen zynen toecommenden wethoudre, in der manieren dat die ghepromoveert ende ghecoren zyn, daer de zelve commissarissen te diere tyt ende te diere plecken wel inne ghepaeyt waren, zonder yement te wederlegghene, ende zonder te alligierne ofte te kennen te ghevene dat die ghepromoveerde persoonen oft eenich van hemlieden ondanckelic ware oft was oft wesen mochte mynen gheduchten heere ende prince. Aldus dan es te vergheefs dat men nu naer de kuere yemende wederlegghen wilde als illygible oft andersins, ghemeerct dat voor de kuere zuldaneghe personen oft persoon nyet en hebben gheweest ghedenuchiert, alzoo 't behoort, illigible zynde.

Ten ghuenen daer myn gheduchte heere heeft doen nopen⁽³⁾⁺ dat de kuere niet ghegheven en es, in presentie van den commissarissen, noch de wethauders hemlieden ghepresenteert,

(1) Hy hem.

(2) Ziet de lijst der schepenen, bz. 68, a. 3.

(3) Nopen, opmerken.

+ f^o 8 r^o

[p. 78]

alzoo 't behoorde, om myns geduchts heeren heerlichede daer inne bewaert te zyne, zo es dat gebrec gheweest in den zelven meester Pieter Baudins; want naer de haude costume zyn de commissarissen sculdich te blyvene binnen der stede tot dat de kuere vulcommen ende huutghegheven es, dwelcke meester Pieter nyet en dede, maer zonder dweten van den andren commissarissen ende van den wethauders, die doe waren, vertrack uuter voorseyde stede, boven der beloften die hy nochtans ter contrarien ghedaen hadde; ende corts daer naer zo vertrack ooc Mer Gheleyn Van Vaernewyck⁽¹⁾.

Ende de goede lieden van der wet, aensiende dat de kiesers verlyct ende eens waren van huerlieder kuere ende bereet om die te uutene, zonden an Philips Van Longpré⁽²⁾, hem biddende als commissaris over dhuten van der kuere te willen commene, dies hem excuseerde. Dus was van node, om dat de kiesers langhe gheleghen hadden ende dat den volcke verdroot, de kuere te huutene in de absentie van den commissarissen, ende in dat doende, en es oock nyet ghegaen jeghen 'tprevylegie van dien mentioen makende, maer den inhaudene van dien wel gheachtervolcht, ghemeerct dat de wet moghende es van doene in alle zaken der kuere angaende, up datter nyement en es van t's heeren weghen, oft dat de ghene diere es nyet daer toe verstaen en willen, al 't ghuent dat de commissarissen zelve doen moghen als zy present zyn. Daer zy dan vermoghen al te doene dat ter kuere toebehoort by den ghebreke van den commissarissen, zo vermochten zy ooc wel particulierlic daer anclevende te doene, al waert dat de baelliu oock daer overe nyet en hadde willen wesen, de welcke nochtans present was

(1) Men leze Ilalewijn; van Vaernewijck is eene licht te begrijpen verwarring van den gentschen kopist.

(2) Een der hertogelijke commissarissen; hij was baljuw vae S. Winnocksberge en werd door de Vlamingen fel gehaat om zijn laf gedrag in den strijd te Looberghe in 1436; hij was de hevige bekamper der Bruggelingen gedurende den opstand van 1437, ziet Chronycke van Jan van Dixmude, uitg. door de Smet, Corpus Chronicorum Flandriae, D. III bz. 46 en 85; Memorieboek, D. I, bz. 202.

[p. 79]

den uutghevene ende publicatie van der zelver kuere. Dus cesseert de questie in rechte als qualic anghebrocht zynde.

Ende als van den brieve die Lodewyc Steenmaer ghetooght mach hebben, onder der stede zeghele van Ghendt, by den welcken eeneghe presumeren ende verstaen mochten dat hy by dreeghementen afgheghaen zoude zyn van zynder opeynie, behauden de weerdicheyt van elcken, alzo en eys 't nyet sculdich verstaen te zyne; want Lodewyck beseffende zyne⁺ ghebreken van bèloften ende andersins daer vooren mentioen af gemaect es, om hemzelven te bet te excuseerne, bevriene ende bewaerne in dese zake, begheerde ende badt met weenenden ooghen den zelven brief t'hebbene, die hem ter zelver zyner begheerten gheconsenteert wart; daer omme en es daer up nyet te lettene, in alzo verre als 't ancleeft der kuere by 't ghuent dat voren gheseyt ende verhaelt es, ende ooc by 't ghuent dat ghy mynheere de Cancellier ende mynheere van den edelen Rade myns gheduchts Heeren, onder zyn hooghe edele correcxie, van rechsweghen daer toe voughen zult.

Maer blyct openbaerlic dat myn gheduchte heere, onder zyne hoghe edele correcxcie, in dese zake onduechdelic gheinformeert es, ende mids dien zyn goede lieden van zynder stede van Ghendt met quader causen belast zyn, ende grooter zwaren vreesen ende dangiere ghestelt, daer zy qualicken ende deerlicken an zyn, alzo elc wel openbaerlic beseffen mach.

Concluderende mids dien in rechte, dat zij danof⁽¹⁾ sculdich zyn gherepareert te zyne, ende terstont dese excusatie ende informatie overghegheven te hove, hulieden, mynheeren, de provysie te hebbene zulck alsser toe dient, ghelyck zy die met generale woorden an mynen gheduchten Heere, by den IX persoonen daer vooren af gheroert es, hebben ghedaen versoucken in den name van al zynen ghemeenen volcke van zynder goeder stede van Ghendt, ter fyne dat de zelve zyne goede stede ende 't volck by heere ende wette in paeyse, ruste ende in justicien gheregiert moghen werden.

+ f^o 8 v^o

(1) Daarover.

[p. 80]

Supplierende met alder neerenste ende ootmoedicheden de goede lieden alle ghemeenlic, in der name van der zelver stede, hulieden, edele ende weerde heere, om de zelve voorzienichede.

Presenterende van al dat vooren verclaert ende ghenoopt es der execusien ende informatien deser zake anclevende, te verifierne ende in ware te doene, alzo verre als daer toe dienen ende behooren zal, ende supplierende voort omme daer toe ontfanghen te zyne met curter expeditien, ende protesteren als boven. -

Hier 't henden ende naer vele meer handelynghe diere af overlede, zo was den drie leden van deser stede anbrocht dat de prince begheerde dat men afdade de wet ende nyeuwe⁺ maecte om zyn woort te behaudene, behaudens deser stede alle hare rechten, prevylegie, costumen, vryheden ende usagien, in 't welcke de voornoemde drie leden consenteerden den XIX decembris, up conditien dat hy al voren beseghelen zoude diverssche poynten die zy van hem begheerden ende d'andere nemmermeer van gelycken te begheerne noch nemmermeer den heere⁽¹⁾ te moghen nemene.

+ f^o 9 r^o

(1) Heere, baljuw.