Die historie van Christoffel Wagenaer

¶ Hoe dat Wagenaer nae Toledo in Spaengien ghevaren is, ende wat hy daer bedreuen heeft.

HEt worde Wagenaer geseydt, ende hy had gewisse tijdinge gecregen, dat te Toledo in Spaengien, die Swarte const opentlic geprofiteert¹ ende gelesen soude worden, het welcke oock die waerheyt was, so creech hy grooten lust daer henen te trecken, ende zijnen gesel Joannes ooc, so namen sy te Padua haer afscheyt, ende voeren op 2. haenen daer henen, die een so groot is² als een Peert, ende sy quamen vroech daer: Als sy nv daer waren, so gingen sy in een Herberch, daer waren oock studenten, die de zwarte const wel gheleert hadden. Als sy nv gheseten waren, so dacht Wagenaer op zijn Knecht Claes, hierom schickie³ hy den eenen Haen wederom, dat hy hem haelen soude, [114] den welcken hy binnen acht vren daer brocht, ende als het Wagenaer tijt docht te zijn, soo ginck hy te Bedde, ende liet zijnen metghesel Jan noch by het geselschap, den welcke met die andere begonde te spreken van zijn Studium, die Studenten seyden hem, dat sy in Magia gestudeert hadden, ende Jan die liet hem duncken, als oft hi daer niet af gheweten en hadde, ende oft hy het niet verstaen en hadde, maer hy vraechden seer simpel ende slecht⁴ daer na, ende hy badt haer dat sy hem dat seggen wilde⁵ ende hem daer van onderrichten wat dat het ware, doen sprack een van die principaelste onder hem, hy soude zijnen mont toe houden, ofte het en soude hem niet wel becomen, ende sy begonsten altemael op hem te roepen, alsoo dat hy meynde datse alte-

1 Wetenschappelijk of als leervak beoefend

2 Hd. ward

3 Lees schickte

4 Onnoozel, dom

5 Lees wilden

[p. 115]

mael op hem souden geslagen¹ hebben, maer hy stelde hem om te verweren, doen touerde² sy hem terstont 2. Ezels ooren op zijn hooft, waer met sy hem wouden te kennen geuen, dat sulcken ghesel niet en behoorde na sulcks te vragen, Johannes de Luna liep wt die stoue, ende riep zijnen Heer ende metgesel Christoffel Wagenaer, ende claechden hem alle het gene dat hem wedervaren was, Wagenaer sprack: waerom en liet ghy haer niet met vreden, ende ginct met my slapen, doch Wagenaer begonst oock zijne const int werck te stellen, ende hy veranderde haer altemael in Verckens, die selue liepen doen hier ende daer inde huysen ende tuymelde ende weyntelde³ inden dreck ende stront, ende dan quamen sy so weder inde Sale, ende maeckten alle dingen vuyl ende onreyn, also dat die Weert met zijn Huysghesin die Verckens dapper sloegen, ende wt den huyse jaechden, ende [115] niemandt en wist waer dat die Verckens henen⁴ quamen, des morgens als die dueren open waren soo liep een yegelick na zijn Camer daer sy te voren gelegen hadden, ende sy waren noch al Verckens. Als het nv haest maltijdt⁵ was, soo en quamender gheen af om te Eeten, hierom ghinck die Weert na haer Camers om daer nae te sien, want hy meynde oft sy sieck geweest hadden, ende doen bevont hy een yeghelick op zijn Bedde in die Camer liggen, ende sy waren noch al Verckens, oock die selfde, die hy des daechs te vooren soo gheslagen hadde, doen merckte hy wel wat daer te doen was, hierom soo sandt hy na eenen principaelen Toouenaer, die welcke haer alder Meyster was van die gene die te Toledo woonden, desen quam daer, ende hy brocht haer altemael wederom in haer voorgaende ghedaente, doen verhaelden sy hem, hoe

1 Tegen hem gevochten

2 Lees tooverden

3 Lees tuymelden, weyntelden

4 Vandaan

5 Lees maeltijdt

[p. 116]

dat het haer gegaen hadde, ende hoe dat sy desen vreemden knecht Ezels ooren gemaeckt hadden. Des Auondts quamen sy wederom by malcanderen te Eten, doen sadt Wagenaer oock mede aende Tafel met Johannes de luna, maer sy en wisten van Waegenaer niet, dat hy een soo goeden meyster in dese Conste was, maer sy namen voor haer, dat sy haer aen desen Johannes de Luna wreken wouden, soo maeckten hem den eenen, een groote langhe Oyvaers snab¹, terstont stont hy op, ende ginck in het midden van die Stoue ofte Sael, ende doen nam hy een Mes, daer met hieu hy een stuck van die Snab af, terstondt viel den gheenen die het hem ghedaen hadde zijn neuse achter die Tafel ende bloede seer, den anderen dit ghewaer wordende, verschrickte seer, dat [116] hy zijne neuse so quijt was, doen stont hy op ende ginck by Johannes de luna, ende versoende sich met hem, ende badt hem om vergiffenisse, ende liet hem zijn Neuse doen wederom aensetten, maer hy moeste al zijn leuen dat Lijckteycken behouden, gelijck als oft het niet te recht geheelt en hadde gheweest, om dit speul, d'welck Wagenaer doch selfs aen gericht hadde, lachte Wagenaer seer schamper, ende bespotte haerder, om datse so fijne consten wisten, dit verdroot die anderen, ende sy dachten Wagenaer oock een boets te maken, soo nam den eenen een wasse manneken², het welck hy al in voorraet, by hem hadde, ende hy stack dat met een naelde int ooge, also dat sy dit al sien mochten die aen die Tafel saten, terstont hier na verdorf Wagenaer zijn een ooghe, Alsoo dat het water daer wt op die Tafel spuyte, het welck seer schrickelick om aen te sien was, Waghenaer worde hier seer toornich ouer, ende hy liet hem een fijn sterck Mes langhen, ende dat stack hy inde Tafel voor hem, doen vraechde hy

1 Sneb

2 Wassenbeeldje

[p. 117]

den Nigromanticum, oft hy hem zijn ooge wederom woude geuen? den anderen antwoorde neen, ende oock dat hi sulcx niet en conde, al woude hi schoon, want het was heel wt, doen liet Wagenaer een houtken brengen dat stack hy inde Tafel, daer wiesch terstont een schone Roose op, die welcke gantsch bloet root was ende van schoonder Verwe, doen vraechde Wagenaer noch eens, oft hy hem zijn ooge wederom woude goet maken, wandt hy sulcx conde doen? den Nigromanticus seyde neen, doen trock Wagenaer zijn Mes wt, ende hieu die Roose vanden Steel, terstont viel den anderen Constenaer zijn [117] Hooft af op die Tafel neder, ende het bloet spuyte aenden Solder ofte gewilssels des Camers, de geene die daer by saten, meinden eerst dat het maer speel ofte verblindinge geweest en hadde, daerom baden sy Wagenaer dat hy hem doch dat Hooft wederom woude opsetten, eer dat het vercoude ofte verbloede? Wagenaer antwoorde, het is om¹ mijn ooge ende om zijn Hooft, dat en can nv niet anders zijn, also moeste desen Toovenaer in zijn zonden steruen ende versmooren, ende Waghenaer ginck smorgens vroech wt die Herberghe, ende liet den man so liggen, zijn Meyster ende gesellen besochten oft sy hem weder hadden connen leuendich maecken, maer het was al te vergheefs: Aldus loont den Duyvel zijne ghesellen, als sy hem lange gedient gedient hebben, dit is het drinckghelt datse daer af brenghen, sy en hebben niet alleen schade aen haer Lijf ende leuen, maer sy moeten oock in eewicheyt hare siele verliesen, ende haer van den Duyvel laten braden.

1 Ik ben mijn oog kwijt en hij zijn hoofd