Die historie van Christoffel Wagenaer

¶ Hoe Christoffel wagenaer te Praech eenen Jode een Papegaey verkochte, die Griecx ende Hebreeusch seer wel spreken conste.

HEt begaf sich⁴ op een tijt dat Christoffel Wagenaer op die Reyse Gelt te cort quam, want synen gheest Averhaen en gaf hem niet, ende hy woude al euen wel goet Cier maken, so moeste hy wat bedencken om Geldt te Finantseren⁵, daer hy hem met mocht erneren⁶, so sach hy op, ende sach een Exter vlieghen, die welcke hy door zijne Conste in zijn Handt dede comen. Doen sprack hy tot synen Gheest Averhaen, dat hy hem die Exter in een Papegaey soude veranderen, ende selue daer in gaen, ende alderley spraken wt haren mont spreken. Dit dede meester Averhaen terstont, ende so had Christoffel Wagenaer eenen huypschen⁷ Papegaey. Ende als hy daer met te Praech quam droech hy die so by hem. Ende waer hy eenen Jode sach, daer sprack die Papegaey Hebreeusch tegen, ende vraechden al, wilt ghy my coopen?

[41] Die Joden die dit hoorden ende verstonden, verwonderden hen seer ouer desen Papegaey, ende sy vraechden Wagenaer al, oft hem die toebehoorde? Doen seyde hy:

4 Het gebeurde

5 Om aan geld te komen

6 Onderhouden

7 Mooi of aardig

[p. 46]

Ja, ick hebse met gebrocht wt Cypren, want ick een Coopman ben, ende hebbe wel een Jaer daer in gheweest, ende hebse voor ander Waere ghemangelt van eenen Ouden Jode, die in veelderley Spraken vervaren¹ was, ende so wil ick een groot Heer daer mede vereeren, ofte hem vercoopen. Ende doen hy aldus van synen Papegaey sprack, so quam daer eenen Ouden Rabbi, Ouermeester onder de Joden, het welcke een Rijck man was, ende eenen Ouden argen Woeckenaer, Die Papegaey vraechden hem: Wilt ghy my coopen? Den Jode dit hoorende, bleef hy seer verwondert staen, ende doen ginck hy wat naerder byden Papegaey, ende sprack met haer. Ende die Papegaey antwoorde hem al op het gene dat hy haer vraechde, sy seyde hem oock, waer dat sy het geleert hadde, ende hoe datse Griecx ende Latijns tot² het Hebreeusch conste, ende datse nv in corter tijt hoopte goet Duyts te leeren spreken, so verre als sy daer int Lant blijuen mochte.

Den Jode dit hoorende, behaechde desen Vogel seer wel, ende vraechde Wagenaer, wat desen wel costen soude? Christoffel Wagenaer seyde: Twee duysent Croonen. Den Jode verwonderden hem seer, ende dachte, dat waer duer vleysch. Doch wt grooten lust die hy daer toe hadde, so boot hy hem duysent Croonen. Wagenaer seyde: Neen, daer voor en wil icxse niet geuen: maer so ghyse begeert, wil icxse v laten voor vijfthien hondert Croonen. Doch ten lesten handelden sy tsamen, dat den Jode soude [42] geuen twaelf hondert Croonen: Want hy dachte, so ick dese weder wil vercoopen, so sal ick groot gelt daer aen winnen, ende ginck also met synen Vogel t'Huys. Christoffel Wagenaer creech zijn gelt, ende tooch zijns weechs, ende hadde zijn Exter duer genoech verkocht. Als nv den Jode synen Vogel

1 Ervaren

2 Bij, behalve

[p. 47]

te Huys gebrocht hadde, so quam daer eenen anderen Jode die desen Vogel sach, ende hy creech daer grooten Lust in, maer so duer te betalen, daer en hadde hy genen sin toe. Hy ginck weder wech, ende dachte by hem seluen, hoe hy desen vogel soude mogen crijgen: so ginck hy henen, ende kocht een ander Papegaey voor xxx. Daelder, ende stal den Ouden Jode seer behendich in zijn affwesen desen dueren Papegaey, ende sette den synen weder in de plaetse, ende ginck daer mede wech, ende meynde dat hy zijn dingen wel gedaen hadde. Ende als hy daer mede opten wech quam, so begonste den Vogel so leelijc te singen, also datter vele Luyden by quamen geloopen ende wouden besien watter te doen was. Daer begint den Voghel so groot te worden, dat hy inden Corf niet blijuen en conste, Maer den Corf brack, ende hy spranck op die strate. Daer begonste hy aen te vangen¹, ende te roepen, ende hiete den Jode Schelm ende Dief. Terstont daer na wordet eenen Aep, ende bedreef daer wonderlijcke Boetzen, so dat hem een yegelijck verwonderde. Den Jode bleef staen, hy en wiste niet wat hy seggen oft dencken soude. Ten lesten ginck hy truerich na huys, dat hy zijne xxx. Daelders also verloren hadde. Daer na quam den Rabbi, ende hielt hem voor, hoe dat hy hem synen Vogel dieflijck gestolen hadde, ende woude van hem den Vogel wederom betaelt hebben. Den anderen [43] Jode en conste het niet loochenen, hy moeste derhaluen den Ouden Rabbi zijn twaelf hondert Croonen wederom geuen. Ende also worde zijn Dieuerije hooch genoech gestraft, ende Christoffel Wagenaer hadde Gelt, so dat hy nv vry smeeren² mochte, ende hy dachte, waer dat op, ick sal wel wat weder practiseren. Ende nam also voor hem in Walslandt te trecken, om aldaer die huypsche³ Cortisanen te besien, ende te ghebruycken.

1 Aan te heffen

2 Slempen, brassen

3 Mooi