Bzzlletin. Jaargang 26

[p. 66]

Give & take multiple en Pillow & Pager
Projecten van oranjerie en Lauran Schijvens

Tijdens het ‘Oulipo’-project in het CBK-Rotterdam, begin maart 1997, zal er een gezamenlijk kunstwerk worden getoond van het collectief ORANJERIE.

ORANJERIE bestaat sinds 1996 en is een initiatief van Paul van den Hout, Lisan Scheepe, Bart Gorter en Lauran Schijvens.

De titel van dat werk is GIVE & TAKE MULTIPLE [1997 CALENDAR, 01071997 CONSCIENCEDAY]. Hetbetreft een kalender als installatie en als meervoudige multiple. Deze GIVE & TAKE MULTIPLE werd eerder getoond tijdens Kunstbeurs '96 in de Kunsthal te Rotterdam.

GIVE & TAKE MULTIPLE (foto: ORANJERIE)

De installatie visualiseert het kalenderjaar 1997 volgens een vier-weken telsysteem (28 dagen dus), zodat er een zichtbare ‘dertiende maand’ ontstaat, dat wil zeggen: dertien onder elkaar geplaatste rijen van vier weken. Het kalendersysteem begint dus linksboven met 1 januari en eindigt op de dertiende rij rechtsonder met 31 december. De middelste dag van het jaar, 1 juli, is door ORANJERIE uitgeroepen tot conscience-day [bewustzijnsdag] omdat deze dag het draaipunt vormt van het jaar. Men kijkt op die dag terug naar het voorbije half jaar en vooruit naar het komende. Deze dag ontbreekt in de ORANJERIE-kalender. Het kalendersysteem is gezet op de typemachine. Dit systeem is ook gebruikt voor de installatie, wat wil zeggen dat alle voorkomende tien-, twintig- en dertigtallen zijn opgesplitst in afzonderlijke cijfers. Ook de noodzakelijke spaties zijn aanwezig. De installatie bestaat zodoende uit 621 afzonderlijke kaarten, geordend vol-

[p. 67]

gens bovengenoemd systeem. De kaarten, elk 141 × 84 milimeter groot, zijn in beperkte oplage gedrukt in koperkleur, en bevatten naast de afzonderlijke cijfers relevante informatie omtrent de multiple, zoals de drie kalenderjaren (1997, 1998 en 1999) en conscien-cedays, titel, naam van de uitgever, jaar van uitgifte en prijs van het kaartje.

Zoals gezegd is de installatie tevens een meervoudige multiple, dat wil zeggen: een kunstwerk dat in beperkte oplage is vervaardigd en afzonderlijk genummerd. De GIVE & TAKE MULTIPLE bestaat uit tien verschillende oplagen. Het getal 1 komt immers vaker voor in het kalenderjaar dan, bijvoorbeeld, het getal 4 (nr. 1 komt 162 maal voor en nr. 4 slechts 36 maal). De afzonderlijke cijferkaarten zijn aan de achterzijde genummerd als serienummer van een beperkte oplage. Zo kent elk afzonderlijk cijfer zijn eigen plaats binnen de kalender en vormt het serienummer/oplagegetal de datum (het getal 5 met nummer 24/36 betekent bijvoorbeeld 5 augustus in het kalenderjaar 1997). Zo zijn twee verschillende telsystemen met elkaar verenigd, die van de kalender en die van de multiple. De ontbrekende 1 juli, conscienceday, geldt als artists proof.

Pillow & Pager (foto: Lauran Schijvens)

Het publiek kan naar eigen inzicht de cijfers kopen. Tijdens de presentatie in de Kunsthal werden reeds een aantal cijfers verkocht, zodat er gaten in de installatie ontstaan zijn. Zodoende zal er tijdens de komende CBK-presentatie een reeds door kopers ‘aangevreten’ tijdsspanne getoond worden.

Pillow & Pager

Expositieruimte De Vaalserberg nodigde tijdens MANIFESTA 1, de nieuwe internationale kunstbië nnale die in juni en augustus 1996 in Rotterdam plaatsvond, een selectie van internationale kunstenaars, theoretici en wetenschappers uit een bijdrage te leveren aan een project, getiteld: NOMADIA. Het begrip nomadia is een samenvoegsel van nomadisch (rondtrekkend, zonder vast verblijf) en utopia (ontwerp voor een ideale toestand). De bijdrage moest verzendbaar zijn, dus ofwel door de brievenbus kunnen, ofwel analoog of digitaal verzendbaar zijn. De verschil-

[p. 68]

lende bijdragen werden getoond tijdens een expositie in de Vaalserberg in de maand juli.

Pillow & Pager (foto: Lauran Schijvens)

De bijdrage van Lauran Schijvens bestond uit een opblaasbaar transparant kussen (formaat 40×40×12 cm) met daarop een alpha-numerieke pager van het type Maxer A10, ook wel beeper of buzzer genoemd. Een dergelijk type pager vertoont digitale teksten in bitmap op scherm (120 lettertekens per bericht en 32 berichten in totaal). Twee weken lang werden, in de periode van 19 tot en met 28 juli, tijdens tentoonstellingsuren op de vrijdagen en zaterdagen vijf, en op de zondagen zes regels uit een gedicht van de Afro-Amerikaanse dichter James Weldon Johnson (door Dr. Martin Luther King jr. in een speech aangehaald) telefonisch ingesproken via een 06-nummer in een zogenaamde voice-mailbox (analoog dus), door de provider (CallMax) digitaal in schriftuur omgezet en vervolgens in lettertekens binnen enkele minuten doorgegeven aan de pager. Bij elk binnenkomend bericht ging een klein alarm af. De berichten werden automatisch opgeslagen in een geheugen zodat gedurende de tentoonstelling het gedicht steeds verder werd gecompleteerd. Er was een instructie en uitleg aanwezig om het publiek de kans te geven door het gedicht te bladeren.

Het totale gedicht werd verdeeld over de zes tentoon-stellingsdagen van voor naar achteren en weer terug voorgelezen (spiegelbeeldig dus), om zo een oneindige cyclus te suggereren. Echter, door de analoge/digitale vertaalslag onstonden er ‘fouten’ of ‘verdraaiingen’ in de dichtregels op het scherm ten opzichte van de oorspronkelijk ingesproken tekst.

Lauran Schijvens [1958] studeerde aan de Akademie Industriele Vormgeving in Eindhoven (afd. Produktpresentatie) en is sinds 1981 werkzaam als beeldend kunstenaar. Zijn werk was te zien op verschillende tentoonstellingen in binnen- en buitenland. Sinds 1992 is hij tevens werkzaam als free-lance grafisch vormgever.

[p. 69]