Bzzlletin. Jaargang 21

[p. 98]

Gijs IJlander
Duivelseieren

Ze liep met hem mee naar buiten. Hij met zijn Samsonite aan zijn linkerhand, de Burberry los over de onderarm, rechts de autosleutels. Zij een paar passen erachter, in blauwe badjas, haar blote voeten in slippers. Hij deed het portier open, legde de spullen op de passagiersstoel, schoof het dakluik open en stak de sleutel in het contact, alles in één vloeiende, geroutineerde beweging. Hij bood zijn linkerwang aan, zij boog zich in de deuropening om hem te kussen; de aftershavelucht - nee, de geur die in de auto hing kende ze niet, een vreemd, scherp parfum.

‘Bel je nog?’

‘Ik beloof niets.’

‘Dag.’

‘Dag.’

De hoge achterkant van de Audi, donkerblauw, het felle rood van de remlichten, de oranje richtingaanwijzer. Ze kon de auto nog een tijdje volgen, rechtsaf over de rechte populierenweg in de richting van het dorp.

Een stille nazomerdag, onbewolkt, grondnevel over de weilanden, een lichte geur al van herfst. Ze sloeg haar armen kruislings om haar schouders, ze huiverde. Toen de auto uit het zicht verdwenen was, keerde ze zich om. Wat rook het vreemd: alsof er een dood dier onder de heg lag.

Bij het aanrecht schonk ze koffie in. Ze kon zich niet herinneren waar hij naartoe moest. Dortmund? Düsseldorf? Keulen? Ergens in Duitsland, dat wel. Een conferentie, een presentatie, een seminar, zoiets. Wat maakte het uit: ze wist dat hij loog.

Ze staarde door het keukenraam naar buiten. Wat was het stil ineens. Niet de stilte waarin alles uitademt, ook niet de stilte voorafgaand aan geluid. Deze stilte zou niet meer overgaan. Ze stond op en ging naar boven om te douchen, ze deed het raam van de badkamer open. Dat suizen...

De hele dag bracht Karin door in het atelier, het schilderij moest af. Een zwart dashboard met felle waarschuwingslichten, de grijze bekledingsstof - visgraatmotief -, het andere grijs van zijn maatpak, de schouder linksonder in beeld. Door de voorruit: voorbij het blauw van de motorkap het wazig groene landschap.

Aan het eind van de dag liep ze te vloeken. Het perspectief klopte niet, bovendien lag het er zo dik bovenop allemaal, de ironie, het commentaar. Met een paletmes schraapte ze de verf van het doek.

‘Godverdomme!’

Aan de keukentafel dronk ze een glas whisky en wachtte tot het donker werd. En nog een glas. En nóg een.

's Nachts moest ze de geboorte weer doormaken. Tussen haar benen door zag ze wat er uit haar buik werd getrokken: een bewegend stuk van haar ingewanden, paars en rood, met gelig vet, het zwart van darmpek. Alles kleverig, het bed drijfnat. Het geluid van de schaar door de navelstreng, het gordijn dat werd dichtgeschoven. ‘Het kind is niet goed.’ Alles nat. Ze lag te schokken op het bed.

Klappertandend ging ze naar de badkamer, ze moest verschrikkelijk pissen. ‘Hydrocephalus’, ‘spina bifida’, alles wist ze ervan af, inmiddels. 's Morgens was het al dood.

Ze pakte een handdoek en wreef zich droog. Daarna droge lakens op bed. Wat haar getroffen had was de afstandelijke, zakelijke houding van Hans. ‘We proberen het gewoon nog een keer.’ Eerst een korte vakantiereis naar Italië. Zo zonnig.

Een paar dagen later werd de stilte in het huis verbroken door het schelle gerinkel van de telefoon. Ze moest zich aan de tafel vasthouden van schrik, ze kon geen woord uitbrengen.

‘Hallo?’ hoorde ze. ‘Hallo? Hans?’

Een vrouwenstem die ze niet kon thuisbrengen. ‘Hans, waarom zeg je niets?’

Ze legde de hoorn terug. Handenwrijvend stond ze bij het raam. Ze liep naar boven, naar het atelier, naar de slaapkamer aan de voorkant, er moest iets veranderen, de inrichting van de woonkamer moest anders, ze verschoof de meubels in de voorkamer beneden, ten slotte zette zij ze weer terug. Kon ze maar schreeuwen!

[p. 99]

Ze douchte zich voor de zoveelste keer, ze droogde zich nauwkeurig af en deed schone kleren aan. Een spijkerbroek, een wijde Noorse trui, rubberlaarzen en een regenjas. Ze reed de Fiat naar buiten, ze sloot de deuren van het huis en de garage af en vertrok. Plotseling had ze geen zin meer nog langer af te wachten.

De ruitewisser knerpte over het glas, er was te weinig regen om hem soepel heen en weer te laten gaan. Ze zette de radio aan.

‘I can get no... Oh no, no, no...’

In het dorp tankte ze benzine en sprak enkele woorden met de garagehouder, haar eerste woorden sinds dagen. Het jaargetijde. Op de snelweg reed ze voluit: honderveertig, hondervijftig, bijna honderdzestig soms. Wat een sensatie, dat geloei van de motor!

Toen ze in de stad parkeerde had ze het gevoel dat ze ternauwernood aan iets ontsnapt was, opgelucht haalde ze adem. Met haar kraag omhoog en haar handen in haar zakken begaf ze zich onder de mensen. Winkels kijken! Eerst naar de bank, natuurlijk.

Ze kocht:

1	luxe ondergoed bij de Bijenkorf
2	sokken en wijn bij de HEMA
3	een stuk Griekse kaas bij Noack (f 7,85)
4	bij Spek een fles Glen Talloch
5	papier en verf en een aquareldoos van f 65,- (Veth, Beekstraat)
6	bijzondere gympen bij Sacha (afgeprijsd, creditcard)

Deze artikelen kocht ze na uitgebreid te hebben rondgekeken en na veel heen en weergeloop. Ze lunchte in een espressobar, omgeven door plastic tassen; de aankopen gaven haar een triomfantelijk gevoel. Ze stak een sigaret op. Straks moest alles nog naar de auto.

Uitkijkend over de winkelstraat nam ze de voorbijgangers goed in zich op: de meesten leken haar ongevaarlijk, ze zou ze wel aankunnen, nu. Bij sommigen stelde zij zich voor wat ze zou doen als ze in de nacht bij haar voor de deur zouden staan. Omlopen via de zijdeur van de garage, ze vanuit het donker benaderen en direct een bijl in de schedel planten, dat leek haar het beste. Alles geruisloos. De bijl uit de garage. Klootzakken.

Toen ze een groepje gehandicapten in elektrische rolstoelen voorbij zag komen, riep ze haar gedachten abrupt een halt toe.

Karin met al haar boodschappen, die natuurlijk ook nog haar autosleutels op de grond liet vallen!

Op de terugweg parkeerde ze bij een uitspanning aan de rand van het bos. Het was droog nu, de zon was doorgebroken, het bos was op z'n mooist: de lichtbundels die door de kruinen van de bomen schoten, het geel en rood van de eerste herfstbladeren, het verzadigde groen, dat nevelige, zachte licht! Het leek haar goed om na de onderdompeling in de stad even tot zichzelf te komen. Met diepe teugen zoog ze de boslucht op, de geur van vochtige humus. De bodem veerde onder haar voeten. Ze schudde haar haar naar achteren, met opgeheven gezicht liep ze tussen de bomen. Ze hoorde het tikken van druppels op bladeren, het ratelen van een specht in de verte. Ze dacht aan de aquareldoos die ze zichzelf cadeau had gedaan. De weergave van licht was vooral een kwestie van weglaten, het aangeven van schaduwen, meer niet...

Ze bukte zich bij een zwavelzwam, oranjegeel als een dooier, tikte tegen de rand, brak er een stuk vanaf. Even verder leek een handvol witte eieren op de grond te zijn uitgestrooid, verderop nóg meer: onvolgroeide paddestoelen, eetbaar misschien, en als ze giftig waren, wat dan nog? Ze plukte er een, trok de dunne draadjes stuk die hem met de aarde verbonden, kneep erin, hield hem vlak voor haar gezicht. Die geur van rotting, van vruchtbaarheid, die geur van dood en vruchtbaarheid... Ze nam het ei in haar mond.

‘Die geur van rotting, van vruchtbaarheid, die geur van dood en vruchtbaarheid... Ze nam het ei in haar mond.’

[p. 100]

Ze liep terug naar de auto om een plastic tasje te halen en plukte er nog een tiental, het lukte haar ook om een zwavelgele zwam grotendeels intact los te trekken, ze keek uit naar nog meer paddestoelen.

Net toen ze uitstapte om de garagedeur open te doen hoorde ze in de gang de telefoon rinkelen. Haastig wurmde ze de sleutel in de voordeur, maar binnen was het alweer stil. Voor de zekerheid nam ze de hoorn nog even op. Te laat. Ze zette de auto in de garage en bracht alle aankopen naar binnen, een keukentafel vol. Ze gooide haar jas op een stoel, schopte haar laarzen uit en schonk zichzelf een whisky in. Dat had ze wel verdiend. Eerst een whisky, dan opruimen, douchen, iets eten.

De paddestoelen lagen op het aanrecht, daarnaast de paddestoelengids. ‘Laetiporus sulphureus’, las Karin, de zwavelgele. De aardappelbovist (scleroderma citrinum); de Bittere Boleet (Tylopilus felleus), of was dat gewoon Eekhoorntjesbrood (Boletus edulis)? De witte eieren waren niet direct thuis te brengen: er is meer dan één paddestoelensoort waarvan het vroegste stadium bestaat uit een wit bolletje op de grond. Ze pakte een scherp vleesmes en sneed er een in de lengte door. Ze nam nog een slokje whisky, ze deed het licht in de keuken aan.

Kijk, zo kwamen we tenminste verder. Nu het ei geopend was viel er iets meer over te zeggen. Het was geen bovist, geen boleet, geen amaniet, waarschijnlijk was het een duivelsei, de vroegste verschijningsvorm van de stinkzwam (Phallus impudicus). Inderdaad, dat langwerpige, groenige lichaampje dat in het ei schuilging... Later zou het zich strekken, door het ei naar buiten breken en zich ontwikkelen tot een forse stengel. Ze hield de paddestoel bij haar neus: een gronderige, geheimzinnige lucht, stinken kon je het niet noemen, maar van een erectie was dan ook nog geen sprake.

Ze pakte de groenteplank en sneed een aantal paddestoelen voorzichtig in de lengte door. Behalve gave exemplaren van elke soort legde ze ook doorgesneden paddestoelen op een aardewerken schaal, blauw geglazuurd. Bodemvruchten in wit, geel, bruin, oker, olijfgroen, groenig wit, roodbruin, oranje. Eigenlijk was een paddestoel geen vrucht, las ze, maar een bloem. Ze stak een sigaret op, liep om de schaal heen en bekeek hem van alle kanten.

Buiten was het inmiddels donker. Iemand die door het donker liep zou haar van ver kunnen zien, zo in de verlichte keuken, al van kilometers afstand moest het verlichte raam te zien zijn. Ze trok het rolgordijn naar beneden. De bijl in de garage, waar lag die precies, blindelings moest ze hem kunnen pakken. Natuurlijk waren er ook nog de vleesmessen.

In het atelier was het behaaglijk warm, ze had expres de verwarming hoog gezet. De passpiegel uit de slaapkamer stond schuin vóór haar, ze kon zichzelf over de volle lengte zien. De aquareldoos lag geopend op tafel - al die kleurige blokjes! - daarnaast water, penselen, het prijzige aquarelpapier, een paar oude lappen.

Ze deed haar badjas uit en nam plaats op de stoel tegenover de spiegel. Ze pakte de schaal met paddestoelen van de tafel en omvatte hem met haar linkerarm, met haar rechterhand kon ze bij de kleine veldezel die ze naast de spiegel had opgesteld. Ja, alles stond op de goede plaats, het moest mogelijk zijn zo te werken, ook de belichting was goed.

Haar linkerborst die half schuilging achter een groot stuk zwavelgeel. Ze probeerde een paar verschillende posities uit: de schaal hoog opgeheven of juist laag, zodat je meer bovenop de paddestoelen keek. Met holle rug en half van opzij, of frontaal, compromisloos. Hoe moest ze kijken... De paddestoelen, de borsten.

Ze ging aan het werk en ze had het gevoel dat de lichtkring waarin ze werkte omgeven was door een onmetelijke duisternis. Het ruisen van de gloeidraad in de lamp maakte de stilte hoorbaar, de kleine geluidjes van het penseel. Ze zette een paar lijnen op. ‘Zelfportret met paddestoelen’: de paddestoelen links, de rechterhand liggend in haar schoot. Het opbrengen van de kleuren: uiterst licht, bijna alleen water hier en daar. Nu en dan viel een druppel koud water op haar bovenbeen.

In hoeverre, vroeg zij zich af, was de vrouw in de spiegel zichzelf kwijtgeraakt in de stille duisternis achter haar...

Als ze aan Hans dacht verbood ze zichzelf het woord ‘relatie’ te gebruiken. Ze verbood zichzelf te denken en werkte gedachteloos.

[p. 101]

Het werd veel te nat allemaal, al gauw viel er niets meer mee te beginnen, ze moest nieuw papier nemen. Daarna nóg eens nieuw papier. Een slok whisky tussendoor. Even staan, even lopen. Opnieuw.

Ze wist niet meer hoe lang ze al bezig was, hoelang ze al alleen was - ze wist het niet meer. Wanneer had Hans gezegd dat hij thuis zou komen? Misschien straks wel, in de nacht.

Ze liet haar rechterhand zakken, ze liet het penseel op de grond vallen. Ze keek zichzelf aan, zoals ze daar zat: springerig haar rond haar hoofd, een intense blik, als van een opgejaagd dier. De schaal met paddestoelen was haar buit die ze nooit zou prijsgeven, die ze tot het uiterste zou verdedigen, beschermen met haar lijf. Ze keek in de spiegel, ze legde haar hand tussen haar dijen en ging met een vinger bij zichzelf naar binnen, zo diep ze kon. Ze hield haar adem in, ze trok haar buik naar binnen.

's Morgens schrok ze wakker van de telefoon, ze schoot overeind, rende naar beneden en stortte zich op het toestel in de gang. ‘Hallo,’ probeerde ze uit te brengen. Een hees keelgeluid.

‘Hans, met Mirjam. Zeg, nog even over dat etentje van vanavond...’

Karin schraapte haar keel, ze hield de hoorn een stukje van zich af.

‘Hans? Hans? ...niet zo flauw. Ik weet... luisteren. Hans?’

Even stond ze roerloos, toen rukte ze het telefoonkastje omver, het toestel kletterde op de grond, ze gaf het nog een trap na, zodat het tegen de voordeur vloog.

‘Kutwijf!’

Dat kutwijf! Wat moest ze van hem! Dat kutwijf! Die klootzak! Doodvallen konden ze! Ze moesten dood!

‘Schoften!’

Het duurde een tijdje voordat ze de afschuwelijke stank opmerkte, die doordringende kadaverlucht. Voorzichtig deed ze de buitendeur open, misschien lag er een dood dier, een lijk, voor de deur. Zonder kleren ging ze naar buiten, ze keek onder de heg, ze hurkte op het pad langs het huis. Geen dode vogel, geen dode kat. Ze huiverde, de donshaartjes op haar huid stonden rechtop.

Binnen was de lucht sterker. Snuivend liep ze van het ene vertrek naar het andere. De kelder? De garage misschien? De bijl stond tegen de muur, ze pakte hem even op en zette hem weer terug.

Daarna weer naar binnen, naar boven. In het bed zou ze zich kunnen verbergen, de dekens over zich heentrekken tegen de lijkenlucht. Op de overloop was de stank het ergst; in het voorbijgaan deed ze de deur van het atelier open. Direct voelde ze zich omgeven door een klamme, warme lucht. De zon stond op de grote dakramen, ze was vergeten de verwarming lager te zetten. Er gonsden vliegen door het vertrek, de stank was bijna tastbaar.

Op de tafel, bij de spiegel en de ezel, lag alles zoals ze het vannacht achtergelaten had, ze was uitgeput naar bed gegaan. De oude lappen, de aquareldoos, de penselen, de kan met troebel water. Daarnaast de schaal met paddestoelen.

Ze kwam naderbij en zag dat enkele van de duivelseieren waren opengebarsten, bleke stengels met eikelvormige top staken naar buiten, de doorgesneden eieren waren uitgegroeid tot verminkte kromme penissen. Vliegen cirkelden rond de schaal, streken neer op de glibberige eikels en deden zich tegoed aan olijfgroen slijm. Met haar hand voor haar mond liep ze op de tafel toe. Ze pakte de schaal, sloeg haar linkerarm eromheen, ging op de stoel voor de spiegel zitten. De vliegen zwermden om haar heen en kropen over haar borsten, ze voelde het paddestoelenvocht tegen haar huid. Roerloos zat zij daar en bestudeerde haar spiegelbeeld: haar linkerarm om de schaal, haar rechterhand in haar schoot, de schaal iets naar beneden, zodat je de fallussen goed kon zien.

Ze hoorde de auto het pad oprijden, het slaan van het portier, het slot van de achterklep.