dolf verroen over
De wikings van T. Vos-Dahmen von Buchholz
De nieuwe vrijheid, het derde deel van deze Wiking-serie, gaat over Olaf Sigurdsson, de kleinzoon van Sven Haraldsson. Deze blijkt een al even onafhankelijk denkend man te zijn als zijn grootvader, de lange van Walacra (Walcheren) afkomstige Noorman, die zich op een gegeven moment bij de stam van de Bastaardwikingen niet langer thuis voelt en op zijn eigen, zelfstandige manier een handelspost gaat vestigen op het eiland Angia, het tegenwoordige Jersey.
In het tweede deel Arenden vliegen alleen beschrijft Tonny Vos voor welke moeilijkheden Sven Haraldsson op dit vreemde eiland komt te staan en hoe hij op de slavenmarkt zijn toekomstige vrouw Imma vindt, die hij als kind het leven heeft gered, maar die later door zeerovende Wikingen gevangen wordt genomen en als slavin verkocht.
Ook Olaf blijkt zo'n arend te zijn die alleen kan vliegen, want als koning Schoonhaar in zijn noordelijk land een steeds bedreigender terreur gaat voeren, besluit hij naar het nog onbewoonde, barre IJsland te gaan en zich daar te vestigen op een wild, nog onontgonnen stuk grond.
Hij doet dit uiteraard in een periode waarin veel pioniers wegtrekken, maar wanneer zijn landgenoten en hij zich eenmaal in hun nieuwe vaderland hebben gevestigd (en de verschrikkelijke winters zijn doorgekomen!) is hij vrijwel de enige die de toekomstgevaren op juiste waarde weet te schatten. Want inplaats van zinvol gebruik te maken van hun nieuw verworven vrijheid en vrede, zoeken deze eerste IJslanders door hun bloedwraak en familievetes hun eigen ondergang en Olaf beseft dit ten volle.
Tonny Vos heeft uitgebreide studies gemaakt van de geschiedenis, de landen en tijdperken die zij beschrijft, maar desondanks weet zij met zeer weinig hulpmiddelen de uiterst gecompliceerde levenssituaties helder (en vooral boeiend!) neer te zetten. Ofschoon zij uit haar verhalen tevoorschijn komt als een zeer principieel mens met hoge levensopvattingen en tegelijkertijd een poëtisch-romantische inslag, doet zij aan werkelijkheid en waarheid geen enkele afbreuk. Zij heeft een toon in haar boeken die men in het begin nog voor enigszins cerebraal kon houden, maar ik geloof dat dit eerder voorzichtigheid is - de voorzichtigheid van iemand die bang is voor vals sentiment. Het is of Tonny Vos daar steeds meer van loskomt en haar toon steeds warmer en indringender wordt. Ik weet niet of De nieuwe vrijheid het laatste deel in deze serie is, maar ik hoop het niet.
De drie delen kunnen overigens best apart, als zelfstandige boeken gelezen worden.
De Wiking van Walacra, het eerste, werd in 1972 bekroond door de Haagse kinderjury.
Arenden vliegen alleen kreeg in 1975 een zilveren griffel en wat mij betreft krijgt De nieuwe vrijheid een gouden griffel.
De boeken van T. Vos-Dahmen von Buchholz zijn uitgegeven door uitgeverij West-Friesland.
ill van J. Prince uit Het Spiegelkasteel
Baldus Beer / Jack Prince