|
| |
| |
| |
De zoon van Soliman.
(Vervolg.)
- Wat is dit? vroeg Lavinia. - 't Is liet teeken, dat iemand komt, die niet geschikt is, myne moeder in goede luim te zetten, - antwoordde Mirza zuchtende, - maer ik kan niet langer hier blyven. Allah moge u een goed besluit doen vatten, Lavinia! Ik ben diep bedroefd over u; maer u verder raden of helpen dat kan ik niet.’
Lavinia kuste de hand der prinses en geleidde haer zwygend tot in het corridor.
Toen zy weêr in de kamer terug kwam en de deur gegrendeld bad, zag zy hoe de oude Lolah angstig door de venster keek, dan juichende de handen samensloeg en in de kamer rondsprong. - O Lolah, - sprak Lavinia treurig; - verheug u niet te zeer wegens my! De goede prinses was geen bode der genade, maer slechts der opschorsing; myn lot is nog tot morgen avond in myne handen. - Tot morgen avond! - herhaelde Lolah. - Tot dan toe kan nog veel gedaen worden, maer wy mogen geenen tyd verliezen. - Hoe verstaet gy dit? - Hebt gy de klok niet hooren luiden? O! die klok hoor ik zoo geerne, want men luidt er niet anders mede, als wanneer hy aenkomtof vertrekt. - Hy, wie? - vroeg Lavinia nieuwsgierig. - Hy, myn pleegzoon, myn pleegzoon. - sprak Lolah zich fier verheffende; - hy, de zoon van den grooten, onoverwinnelyken Soliman, de erfgenaem van dit magtig ryk, de beminde des volks, Mustapha. En kan iemand u redden, meestersse, dan kan hy het, en hy zal dit doen door myne tusschenkomst.’
Eenige oogenblikken was Lavinia door de verrassing der vreugd byna even zoo zeer overweldigd, als zy op dezen noodlottigen dag door eene verrassching van een zeer verschilleuden aerd reeds
| |
| |
geweest was. Hare gedachten weder meester zynde, overlegde zy voorzigtig, dat het beter zoude zyn, niet ten halve haer vertrouwen te schenken, daer waer hare redding waerschynlyk van een geheel vertrouwen afhing. Zy verhaelde derhalve aen de verheugde Lolah de zonderbare gebeurtenis, die haer reeds van Mustapha had bekend gemaekt, en by het einde van haer verhad, trok zy het verborgen amulet uit haren boezem. Lolah herkende het dadelyk; zy knielde neder en raekte het met voorhoofd en lippen aen.
- Nu geeft het my geen wonder meer, dat myn hert, tegen mynen wil, voor u gloeide, ofschoon gy een Frankische en eene Christene zyt. Nu zie ik het, 't was dit kostbaer en geheiligd talisman, dat my aentrok. Ik ken het wel: deze handen namen het van het lyk zyner moeder, de schoone Fatime - o! wat treurde de Sultan om haer! - Deze handen hingen het aen den hals van mynen zuigliug.
Na eene korte beraedslaging besloten zy, dat Lolah, op het uer der siesta, bebruik zoude maken van het regt als minne, om zich in de vertrekken des vorsten te begeven. Zy was verzekerd, dat men haer den toegang toelaten en dat haer bezoek geen argwaen verwekken zoude. Zy wilde hem het talisman toonen, om hem te berigten over het lot der eigenaerster en over den kritischen toestand, in denwdken zy zich op dien oogenblik bevond.
Te bepaelder ure legde Lavinia, met kloppend hert, de keten en het amulet in de Lolah's handen en wachtte hare terugkomst af, met onuitsprekelyke twyfel, vrees en ongeduld.
Eene lange, lange uer liep voorby; eindelyk hoorde Lavinia's scherp oor den stillen, langzamen stap van haren terugkomenden bode. Zy opende stil de deur en keek naer buiten, opdat ten minste eene schemering op Lolah's aengezigt haer over liet gevolg harer zending gerust zoude stellen; maer hierin had zy zich vergist, de oude Lolah was zorgvuldig met eenen sluijer bedekt.
By hare intrede legde zy keten en amulet in Lavinia's bevende hand terug, en, haer op de wang kussende, fluisterde zy haer toe: ‘Alles is goed, myn kind. Met verbazing, vreugd en angst erkende hy het aendenkensteeken, en luisterde naer alles wat ik hem verhaelde. Somwylen scheen hy toornig, en ik kon hooien, hoe
| |
| |
hy met de tanden knarste; hy zegde echter niets, tot dat ik geëindigd had; dan sprak hy, na eene korte bepeinzing, rustig en bedachtzaem: ‘Wees met de dame morgen, op de gewoone uer der morgenwandeling, aen den grooten cipresboom, digt by de beek, aen het einde der tweede laen, die zich van de hoofddreef afscheidt.’ Daerop deed hy verscheidene vragen over u, en luisterde naer de minste byzonderheden met de grootste aendacht. Ik hadde nog een uer lang kunnen voortgaen, maer hy ontsloeg my en deed my herinneren, dat gy in eenen toestand van groote onzekerheid en onrust zyn moest.
Lavinia wierp zich op hare kniën en dankte den hemel voor deze strael van hoop en bevryding. Welhaest daerna begaf zy zich te bed, om na de velerlei ontsteltenissen des dags, zoo mogelyk, eenige rust te genieten en zich voor die gebeurtenissen te versterken, die waerschynlyk den volgende dag op haer wachtten.
Vroegtydig stenden zy weder op en gingen, naer gewoonte, gesluijerd en verhuld uit. De morgen was schoon. Zy wandelden vooreerst de hoofddreef af, eene andere dame en hare begeleidster volgende; dan, als zy aen den bepaelden zydeweg kwamen, vertraegden zy haren gang en gingen geheel onbemerkt het zydepad in. Ademloos van angst, snelden zy voort; het pad werd eng, vol windingen en zeer digt beschaduwd; zy hoorden het vlieten der beek, en een minuet daerna bevonden zy zich onder den grooten cipresboom die er over hing. Het was een donkere, verborgene en afgelegene hoek, waer Lavinia nog nooit gekomen was. Niemand was daer; zy bleven wachtend in een angsvol stilzwygen staen; eindelyk verried een ligt bruizen der bladeren iemands nadering. Het was een oude, zwarte Nubiër, die stil bleef staen en ze met opmerkzaemheid bezag. Dan toonde hy aen Lolah eenen zegelring en wenkte dat zy hem volgen zouden. Zy deden het en na dat hy haer eenige treden door het heesterhout had gevoerd, waer geen pad meer was, kwamen zy plotselyk aen een eenigzins vervallen zomerhuis. Op den vloer stonden dry breede, diepe, houten draegberriën, van welke er eene met eene hoeveelheid neteldoek en andere stoften beladen en met eenen schaerlaken doek mei franien bezet, overdekt was. De beide andere waren slechts ligt beladen, maer nevens dezelve lag eene menigte der zelfde artikels, zoo
| |
| |
het scheen, bereid om ingepakt te worden. De Nubiër gaf aen Lolah een teeken zich in een dezer draegstoelen neder te leggen, hetgene zy zonder aerzelen deed; dan ving hy aen, haer te bedekken, en legde den neteldoek en ander goed zoo ligt en geschikt over haer, dat het scheen eene aenzienlyke lading te zyn. Daerna gaf hy aen Lavinia eerbiedig te verstaen, dat zy zich in de andere baer moest leggen, hetgene zy insgelyks op den oogenblik deed; en zy kon, niet tegenstaende haer beven, een lach niet bedwingen over de zonderbare en gemakkelyke wyze op dewelke zy werd ingepakt. Over haren draegstoel werd een groen deksel gespreid. Als beide nu bereid waren, gingde Nubieruit en riep, zoo het scheen, eenige persoonen by. Lavinia kende de spraek des lands genoeg, om tamelyk goed te verstaen hetgene er gezegd werd: ‘Hoelang zal ik nog wachten, tot dat gy ontbeten en uwe pyp gerookt hebt? Hebben wy het bevel niet, deze zaken spoedig weg te dragen?’
Zes dragers traden binnen, en werden, volgens hunne sterkte en grootte, aen de verschillige draegstoelen geplaets. Als zy zich bukten en de lederen riemen over den hals legden, om den draegstoel op te nemen, bemerkten de twee die Lavinia droegen: Deze is zwaerd er dan zy er uitziet.
Ja, - antwoordde de toezigter, - die bevat in het midden eenige massieve stukken geslepen glas; gaet regt en voorzigtig? of ge zult nog ongelukken doen.
- Als die daer massief glas bevat, - zegde een der dragers, die de oude Lolah opligtten, - dan zou ik wel eens willen weten, welke zware stof deze in zich heeft? - Doch als eens de vragen beantwoord waren, en eens den gewoonen schok gegeven was, werden de draegberriën snel en met vasten tred weggevoerd.
De dragers traden regt op den hoofdingang des serails toe; de schaerlaken draegbaer voorop, de groene in het midden en de gele van achter. Hier werden zy door den van dienst zynde officier tegen gehouden.
- Wat bevatten deze draegbaren?
- Hoofzakelyk stoffen en neteldoek, antwoordde de aenvoerder.
- Wien hooren zy toe?
- Aen den prins Mustapha.
| |
| |
- Waer worden zy heen gedragen? - vroeg de officier verder, zyne hand op de schaerlaken baer leggende.
- De eene is een geschenk voor den kapitein, op wiens fregat de prins gisteren is aengekomen; de twee andere zyn voor den harem van zyne Hoogheid.
- Mahmud! - riep eene stem, die Lavinia's hert deed trillen, - gy komt wat laet en zult de tyde verzuimen. Mynheer, - zich tot den officier wendende, - wilt gy zoo goed zyn, toe te laten, dat de baren, zonder verder onderzoek, van hier vertrekken?
- Myn gebieder! - riep de verschrokken beambte zich buigende uit, -ik... ik... ik... - dan achteruit tredende, gaf hy bevel om door te gaen.
- Is het iets van veel weerde, - vroeg Mahmud, - dat op de berrie aen boord gebragt wordt?
- Volstrekt van geene, - antwoordde Mustapha onverschillig, en de dragers gingen voorby.
Zy waren ongeveer vyf minuten lang voorwaerts geschreden, toen eene korte halt gemaekt werd, om de schaerlaken baer over te leveren aen de dragt van eene persoon, die er op loerde om ze tot in eenen boot te begeleiden.
Dan gingen zy een kwaert uers lang in de zelfde snelle schrede voort, tot dat er tot hun geroepen werd, en na dat het leuswoord gegeven was, raden zy onder een diep en luchtig welfsel, en kwamen van daer weg door geplaveide gangen en opene plaetsen, over trappen en verscheidene kamers heen. Eindelyk werd de draegberrie op eenen met tapyten bedeklen vloer voorzigtig nedergezet; Mahmud bukte zich weder en sprak zachtjesmet Lolah, waerop hy zich met de dragers verwyderde.
Zoo haest Lolah zich uit hare draegbaer gewikkeld had, bevrydde zy ook Lavinia uit hare ligte gevangenis. Zy omhelsden elkander met vreugde en dankbaerheid, en, om zich heen blikkende, bevonden zy zich in eene reeks prachtvolle vertrekken. Slaven waren daer ter bediening, een bad was bereid, de kostelykste kleederen en juweelen lagen op rustbedden ten toon, en ververschingen van allen aerd waren daer tot baer gebruik.
Gedurende de eerste oogenblikken gevoelde Lavinia niets, dan de onvermengde gelukzaligheid over hare verlossing van Selyms liefde en Roxolanes wraek. De buitengewoone verandering, die in
| |
| |
haer lot had plaets genomen, was zoo plolselyk en onverwacht geweest, de voorwerpen die in het spel waren, - eer en leven, - waren van zoo groot gewigt, dat geen ander gedacht, dan dit van de oogenblikkelyke reading, by haer opstygen konde. Als echter de eerste drift van gevoeligheid voorby was en Lavinia's gemoed zich begon te bedaren, zette zich allengs eene peinzende uitdrukking op haer gelaet, en twyfel en angst maekten zich harer gedachten meester.
Zy konde zich, wel is waer, wegens den stap dien zy genomen had, niet veroordeelden; zy was niet alleen te verontschuldigen, maer zelfs ook te regtveerdigen in den toestand in denwelken zy gebragt was; zy beklaegde echter, dat hy noodzakelyk geworden ware. Het kwam haer voor, als hadde zy zich vrywillig in den harem des turkschen vorsts begeven; zy was inderdaed even zoo wel eene gevangene alhier, als in den seraglio, met het pynlyk onderscheid, dat zy aldaer onder vrouwelyke bescherming gestaen had, en hier niet. ‘En hierin wil ik een onvoorwaerdelyk vertrouwen stellen,’ zegde zy tot zich zelve; - ‘zoo lang ik over myn eigen wonderbaer hert eene strenge wacht boude, zoo lange ik de achting zyner Hoogheid waerdig ben, zal deze ook myne schild wezen. Die onstuimige, ongeroepene gevoelens, die zich hier verhoffen hebben (zy drukte by deze woorden hare handen op haren boezem), moeten hier voor immer begraven blyven! Geen woord, geen blik, niet de ligtste beweging mag hun daerzyn verraden! Dankbaerheid is alles wat ik mag uitdrukken; de beslissende afreize zal welhaest bewerkstelligd worden, en de stryd zal dan spoedig voorby zyn.’
Lolah bemerkte wel de verandering in de gemoedsgesteldheid van Lavinia, maer zy vermeed het, met de bescheidene demoedigheid eener oostersche dienares, dit door eene vraeg of opmerking te betoogen, zich echter verwonderende, hoe het mogelyk zyn konde, thans nog bedroefd te wezen.
Nauwelyks waren des avonds de kamers verlicht, of de nadering des prinsen werd aengekondigd. Lolah stond op, om zich te verwyderen; maer Lavinia gaf haer een teeken dat zy zoude blyven, terwyl zy zelve tot aen den ingang haren weldoener te gemoet trad. Toen hy binnen kwam, neigde zy zich zeer diep; hy trad
| |
| |
nader, nam hare hand en riep met een blik vol vreugde, teederheid en bewondering uit: ‘Lavinia!’
- Mynheer! - zegde zy, - ik weet mynen dank niet uit te drukken, myne diep in het hert geprente dankbaerheid, voor de onmeetbare diensten, die gy tot tweemael in myn leven - ja zelfs onder persoonlyk gevaer en waging voor u - uit uwe handen ontvangen liet!
- Spreekt daervan niet meer, - dat is de beste wyze, my te danken, - antwoordde de prins, haer tot de ottomane voerende, waer Lolah digt by stond. - Ah! myne oude voedster; ik ben verheugd u hier te zien! Dit is voortaen uwe wooning, en uwe ouderdom zal zoo gelukkig zyn, als het in myne vermogen is, hem te maken!
- Moge Allah u zegenen, myn genadige gebieder! myn duerbaer kind! Magtigste prins! mein pleegkind! - snikte de arme Lolah, wier vereering jegens den prins byna door de liefde voor het kind haers boezems overweldigd was geworden.
- Genoeg, goede Lolah! Ik zal u spoedig wederzien; maer voor den oogenblik wensche ik een geheim gesprek met deze dame te hebben. Gy moogt u vrrwyderen. - Lolah keek Lavinia aen, die na een oogenblik overdenken, toestemmend knikte; dan verwyderde de oude zich.
- Gy spreekt van uwe dankbaerheid jegens my, Lavinia, - zegde de prins, zich nevens haer plaetsende en hare hand nemende, - voor de diensten die ik het geluk heb gehad u te mogen bewyzen. Gy weet het dus niet, of wilt het niet gelooven, dat ik deze aldus aengewende magt als den gelukkigste oogenblik myns levens aenzie.
- Ik ben volkomen overtuigd, - antwoordde Lavinia, hare hand terug trekkende, - dat de uitoefening der magt om goed te doen, voor u de hoogste vreugd des bestaens geweest is en steeds zyn zal. Ik heb slechts uitgedrukt, hetgene ik warm en opregt gevoel. Maer, even zoo als wy degenen aen wie wy groote weldaden bewyzen nog begeriger maken, zoo zoude ik ook geerne nog eene andere gunst van u afsmeeken.
- Spreek! - zegde Mustapha met zamengedrukte lippen en de blikken naer den grond geslagen.
| |
| |
- Dat gy geenen oogenblik verliezen zoudt, myn bevryder, een plan te verzinnen om my geheimelyk van hier te verwyderen en aen myn vaderland terug te geven... - zy hield talmend in.
- Verder nog iets? - vroeg Mustapha.
- Ja, dat gy my niet voor ondankbaer houden zoudt, - en zy verhief hare met tranen gevulde oogen tot de zyne, - als ik, onder het gevoel van de neteligheid myns toestands onder uw dak, - en ik ben zeker dat gy dit ook moet gevoelen, - u bidde, my niet vaker te bezoeken, dan de noodzakelykheid vereischt, en dan slechts in het byzyn van Lolah. - Het was voor Lavinia moeijelyk geworden, deze woorden uit te spreken, en ofschoon zy, als zy voortging met spreken, eenigzins meer vastheid verkreeg, beefde zy toch, en haer hert sloeg op eene hoorbare wyze.
Mustapha lachte. - Ik versta u, Lavinia; maer ik ben de verfyning en de terughouding uws geslachts zoo weinig gewoon, dat ik onwetend daertegen zondigen kan, en misschien heb ik zulks reeds gedaen. Het is daerom beter, - voer hy ernstig voort - dat wy ons volkomen verstaen; ik wil u myn hert geheel openen, wat ook het gevolg wezen moge. Maer hoort my, Lavinia: ik ken de redenswyzen der vleijery niet; het weenen en zuchten en de dwaze zelfvernedering uwer europeesche minnaers is myne zaek niet. Gy zyt jong, liefelyk, en eene vrouw; des niettegenstaende zyt gy een verstandig wezen. Tot dit edelere deel uwer natuer rigt ik my hoofdzakelyk, wanneer ik beken, dat ik u bemin, dat de indruk, dien gy in uw vaders huis op my gemaekt hebt, onuitwischbaer is, dat ik sedert dien tyd elke vrouw, die ik ontmoette, met u vergeleken en my steeds met smert en verdriet afgewend heb. Gy zyt my eenige vergoeding schuldig, Lavinia; want eer ik u zag, was ik gelukkig in myne onwetendheid; schoonheid oefende hare gewoone betoovering, en gedurende de korte bondschap myner zinnen, bleef myn hert vry. Maer gy hebt my eene nieuwe bron van gevoelen geopend, en van u alleen hangt het af, of haer stroom zoet of bitter zyn zal. Sedert myne byeenkomst met Lolah heb ik gepoogd alle mogelyke berigten over u te verkrygen, en zoo heb ik dan, - te gelyk met de byzonderheden uwer gevangneming, - vernomen, hetgene gy zelve nog niet vermoed hebt, namelyk het ontkomen van uwe vaertuig. Het ontkwam door de
| |
| |
overwinning der te zwakke en nalatige wacht, die aen boord der brik was, onder welke het in bewaking gesteld was. Het rigtte zynen loop naer Venetie, alwaer uw lot natuerlyk veel belang en medelyden verwekt heeft. Er werd besloten dat, zoudt gy in tien jaren niet weder verschynen, een gedeelte uws eigendoms onder uwe ondergeschikten verdeeld en het overige tot openbaer nut aengewend zoude worden. Spreek nu slechts een woord, Lavinia, en gy zult veilig en oogenblikkelyk aen uw vaderland terug gegeven worden, alwaer rykdom, eer en - zoo ik vermoede - betrekkelyk den huwelyken stand (nu zoo verre dit in het algemeen in de ma gt der vrouw staet) geluk u verwacht. - Wat heb ik u hier daer en tegen aen te bieden? Myne ware en heete liefde, slechts op den eenigsten weg bevestigd, die een bewys toelaet, door een huwelyk naer uw en ons gebruik en door de openlyke herkenning van hetzelve by myne troonbeklimming. Doch - want ik wil u in niets misleiden - deze opvolging is zoo zeker niet meer, als zy het eenmael geschenen heeft; de magtige invloed der listige en nietsweerdige Roxolane en des viziers, dien zy door het toezeggen harer dochter, voor haer gewonnen heeft, is bezig, my in myn vaders liefde te ondermynen en haren eigenen zoon de opvolging te verzekeren. Ik hoop en geloof, dat haer dit niet ten volle zal gelukken, daer ik, van hare kuiperyen onderligt, er my op voorbereidde, dezelve te verhinderen; dat het haer echter tot eenen zekeren graed gelukt is, daervan ben ik, door de koude, twyfelachtigeen argwanende wyze, op de welke ik gisteren en van daeg door myn vader ben ontvangen geworden, maer al te zeer overtuigd. Ik heb het billyk geacht u van dit alles kennis te geven, opdat gy klaer zoudt kunnen inzien, wat gy te kiezen hebt. Soliman's troon is een verblindend onderwerp; maer ik ben denzelven te naby geweest, om de zorgen en gevaren niet te erkennen, die om hem heen schuilen. Tusschen my en hem is nog eene groote en gevaerlyke diepte, en Allah
alleen weet, of ik hem eens zeker bezitten zal. Ondertusschen, naer den gewoonlyken loop der zaken, vertrouw ik, dat er nog vele jaren verloopen zullen, eer ik geroepen ben, den roemryken heerscher en goeden vader te vervangen, die den troon thans vervult! Zoo Lavinia, ben ik dan koen en zelfzuchtig genoeg, om te verlangen, dat gy de
| |
| |
vryheid tegen eene glansryke gevangenis, en de veiligheid tegen een waerschynlyk gevaer verwisselen zoudt. Alles, wat ik verspreken kan, is dat, ingeval van inhechtenisneming of dood, er maetregels zullen aengewend worden, die uwe ontvlugting verzekeren zullen. ‘- Hy hield open bezag haer. Zy zat bewegingloos daer, de handen op den schoot gevouwen, de oogen nedergeslagen, en tot hare lippen toe, zoo wit als marmer. Hy voelde zich ontmoedigd, en met eenen diepen zucht, voer hy voort: - Hoe meer ik mynen voorslag verklaer en voor uwe en myne oogen leg, des te minder billyk en vernuftig en des te hooploozer komthy voor. Ik ben zeer bevreesd, uwe weigering te hooren uitspreken; denk over alles, wat ik gezegd heb eenen dag lang na, en zendt my dan schriftelyk uw antwoord. - Hy stond op, als hy aldus zyne rede sloot, drukte hare hand en wendde zich met het voorkomen eener diepe neêrslachtigheid van haer af.
- Myn antwoord is gereed, - antwoordde Lavinia met eene zachte doch vaste stem, - ik wil het u dadelyk geven. - Hy sidderde krampachtig en wendde zich weder tot haer; hare bleekheid was verdwenen, en een diepe blos breidde zich over haer aengezigt; hare oogen straelden met ongewoonen glans door de tranen die nog aen hare oogleden hingen te beven, en rond hare lippen zweefde een zoete lach van vreugd en liefde. - Mustapha, ik ben de dyne! in den kerker of op den troon, in het leven of in de dood, maek my dyne aengetrouwde vrouw!
(Vervolg hierna.)
|
|
Auteursrechtvrij