De Broederhand. Jaargang 2

[p. 261]

Poets wederom poets.
(Uit het Duitsch).

In den jare 1192, werden er door Dominico Michieli twee wonderbaer colossale zuilen van de hongarische heuvels naer Venetia gebragt, dewelke op de piazetta of de zoogenaemde Broglio Broglio, toenmalige vergaderplaets van den venetiaenschen adel, als zegeteekens opgerigt werden. Deze zuilen waren van oosterschen graniet en uit een enkel stuk gehouwen, en elke derzelve had een gewigt van nagenoeg 100,000 venetiaensche ponden. Het scheen echter, als of een byzonder vyandig noodlot over deze zuilen hing; want, als zy scheep gedaen werden, viel er eene in de zee, verzonk in het slyk, en toen dit verlies, na verloop van vele jaren, door eene andere nagemaekte zuil hersteld werd, kon er niemand gevonden worden, die het waegde, de oprigting der reuzenmassen te ondernemen. Een geruime tyd lagen zy reeds op de piazetta, en reeds begonnen de gondolieren haer ten doel hunner spotternyen te nemen.

Korts te voren werd Hendrik Dandolo, die vroeger by den trouwloozen Manuel het moeijelyk ambt van gezant bekleedde, en wien deze, in een aenval zyner barbaersche ruwheid de oogen liet uitsteken, niettegenstaende zyne blindheid als doge van Venitië gekozen, daer de voormalige doge Malapiero zyne waerdigheid nedergelegd had. Dandolo, die den naem van Venetië tot den hoogsten top van roem verhief, wenschte zelf, dat de zuilen op gemelde plaets opgerigt wierden, en ontbood derhalve verscheidene lieden, die in de kunst ervaren waren; maer elk hunner wist, onder het eene of het andere voorwendsel, deze taek van zich af te wenden. Eindelyk verscheen er een werktuigkundige, met name Nicolo Barathiere, voor den doge, en beloofde hem, de oprigting der beide zuilen op zich te nemen. ‘En wat verlangt gy daervoor ten loon?’ vroeg hem de doge. - ‘Ik verlang, dat my slechts eene bede toegestaen worde,’ - antwoordde Nicolo. - ‘En deze is?’ - ‘Dat de senaet my vergunne, zoo lang ik leef, 's nachts tusschen de twee zuilen een speelkraem op te rigten.’

[p. 262]

- ‘Dit zal u toegestaen en schriftelyk verzekerd worden, zoo haest gy het werk tot stand hebt gebragt,’ antwoordde de doge, en noodigde hem uit, om dadelyk zynen arbeid te beginnen.

Weinige dagen daerna, was de geheele piazetta en de daeraengrenzende Marcus-plaets met menschen van alle standen en klassen vervuld; want Barathiere had reeds eene grondlage en een duchtig voetstuk voor de zuilen opgerigt, en poogde nu dezelve, by middel van ankertouwen en magtige hevels op te regten. Met angstvolle bezorgdheid en bang ongeduld, zagen de Venetianen de gevaerlyke bewerking aen; maer, daer de gevleugelde leeuw van Sint Marcus, die den top der eene, en Sint-Theodorus de beschermheilige van Dalmatië, die den top der andere zuil versierde, zich steeds meer en meer in de lucht verhieven, door de schitterende zonnestralen beschenen, verhief zich onder de menigte een vreugdegeschreeuw, dat geen einde wilde nemen. De held van den dag was de opregter der grieksche zuilen, Nicolo-Barathiere.

Den dag daerna ontving Nicolo, benevens eene vleijende dankzegging van den senaet, de vergunning om een speelkraem tusschen beide zuilen te mogen daerstellen. Niet lang duerde het, of de talryke bezoekers der Marcus-plaets bemerkten wezenlyk een klein kraem op de piazetta, in hetwelk zich Nicolo Barathiere bevond, die de nieuwsgierigen tot een nieuw spel uitnoodigde. Het was een van die verderfelyke hazard-of kansspelen, dewelke zich naderhand over byna geheel Europa verspreid en een onnoembaer getal ongelukkigen in wanhoop en ellende gestort hebben. De doortrapte Nicolo had zyn doel volkomen bereikt, en zag welhaest, tot zyn groot vergenoegen, de edelste en rykste Venetianen zich in zyn kraem verzamelen, om hunne ducaten of piasters uit hunne zakken in de zyne te laten dansen.

Zoo had hy reeds eenige maenden zyn bedryf voortgezet en zich een beduidend vermogen verzameld, maer ook menige vervloeking op zyne ziel geladen, van degenen die, door verliezen aen de speeltafel, tot zelfmoord of misdaed gedreven werden. De verstandige Dandelo werd nu eerst, tot zyne diepe droefheid gewaer, hoe zeer de valsche Nicolo Barathiere, by wien het slechts om geldgewin te doen was, hem door zyne bede ver-

[p. 263]

schalkt had, en welke treurige gevolgen uit het toestaen derzelve ontstaen warenen nog ontstaen zouden Te gelyker tyd echter zag hy de onmogelykheid in, de eenmael toegestane vergunning in te trekken, en toch mogt hy het openbaer misbruik derzelve niet langer laten voortduren, wilde hy de edelste Venitianen, die zich met eene soort van woede tot de spelen van Nicolo drongen, niet in hun verderf laten loopen en de grootste huizen van Venetië te gronde laten gaen. Reeds had hy in den hoogen raed den toestand der zaek voorgedragen, en denzelven gebeden eenen uitweg te zoeken, hoe het kwaed te beteugelen ware, zonder dat de eenmael verleende vergunning, van den kant des senaets gebroken wierd; maer geen der senatoren konde een middel naer den wensch van Dandolo uitvinden.

In diepe bedroefheid over dit vloekweerdige zaed des boozen nadenkende, zat de blinde gryzaerd eens 's nachts in zyne kamer op de Marcus-plaets, wanneer een senator met een doodvonnis tot hem trad, opdat hy er naer gewoonte het teeken zyner toestemming zoude op drukken.- ‘Wie is de veroordeelde?’ vroeg de Doge. - ‘Een verwaten deugeniet,’ - antwoordde deze, - ‘een bandiet, die de Paduanen ons toegezouden hebben, en die reeds dry moorden begaen en twee borneputten vergiftigd heeft.’ - ‘Dan is hy ryp voor den beul,’ - zegde Dandolo, - ‘langt my het oordeel des senaets.’ - Reeds wilde dc afgeveerdigde zich met hetzelve weder verwyderen, toen de Doge hem plotselyk toeriep: ‘Halt, halt! De piazzetta is gered, geen Venitianer zal zich meer naer Nicolo's spelen begeven!’ De senator zag verwonderd den gryzaerd aen, wiens anders zoo ernstig gelaet, eene ongewoone opgeruimdheid had aengenomen, zonder echter de meening zyner woorden te vatten; maer de Doge beval dadelyk den hoogen raed te verzamelen, daer hy hem nog iets had mede te deelen, vooraleer de misdadiger ter dood gebragt wierd.

De volgende morgen zon verguldde reeds met haren glans de torens van Venetië, als, tot de groote verbaesdheid der inwooners, er tusschen de beide granietzuilen zonderbare voorbereidsels gemaekt werden. Zy zagen er eenen ruwen houten blok naer toe brengen en rondom denzelven heen, zich een kring soldaten vormen, waerover zy zich niet genoeg konden verwonderen. Hoort!

[p. 264]

daer luidt de Campagna d'agonia op den Marcus-toren, en er komt eene afdeeling sbirren uit de stadsgevangenis, in wier midden een mensch, woest van uitzien, met zyne handen op den rug gebonden; de scherpregter van Venetië volgt hem, met mantel en zweerd. Nu heeft de stoet de zuilen bereikt. Een beambte der Signoria maekt den volke kond, dat de aenwezige misdadiger, uit hoofde van verscheidene moorden en bronnenvergiftiging, ter dood veroordeeld is, en, ingevolge besluit van den senaet, zyne straf op de Marcus-plaets, tusschen de beide zuilen, ondergaen moet. Eenige oogenblikken daerna, verft het bloed van den booswicht de witte en zwarte marmeren steenen de piazetta.

Als een bliksem verspreidde zich de mare dezer halsstraf in de stad, en was reeds algemeen bekend, toen Nicolo 's avonds weder op die plaets zyn speelkraem opstelde. Hoe verwonderd was hy echter, toen niet een enkel Venitiaen zich naderde! Te vergeefs noodigde hy de voorbygangers met de bekorendste woorden uit; iedereen verwyderde zich met teekens vanafschuwen en wilde niet van zyn spel hooien. Dandolo had list door list overwonnen en zich niet vergist, toen hy door de zyne een pael aen de verleidingen van Nicolo dacht te stellen. De plaets werd, door de doodstraf van den bravo, voor eerloos gehouden, en niemand, die zyne eer niet wilde brandmarken, mogt ze betreden. Nog eenige avonden regtte Nicolo zyn kraem op, maer steeds met hetzelfde gevolg. Vol woede op Dandolo, wiens geslepenheid zynen veel opbrengenden oogst eenen dyk gesteld had, verliet hy Venetië korts daerna, om na dergelyke bedryven, zyn wild leven in eenen kerker te eindigen.

L.V.