De Broederhand. Jaargang 2
(1846-1847)– [tijdschrift] Broederhand, De–
Auteursrechtvrij
[pagina t.o. 244]
| |
[Nummer 6]Zweedsche letterkunde.
| |
[pagina 245]
| |
men zelden in zweedsche geestelyken vereenigd vindt. Hy zelf gaf zynen zoon het eerste onderrigt, maer werd door de dood aen zyne familie ontrukt, toen de kleine Esaias nauwelyks zyn negende jaer bereikt had. Uit gebrek aen fortuin, en daer reeds drie andere broeders zich op de studie toelegden, werd juist degene, die later den vaderlyken naem, als letterkundige, zoo veel luister moest byzetten, veroordeeld om zyn bestaen langs eenen anderen weg te zoeken. Een beambte der staetslasten nam den jongen in huis, om hem tot hulpschryver in zyn bureel op te leiden. Spoedig leerde hy alles wat daertoe behoorde, en vergezelde zynen pleegvader welhaest op de reizen, die deze van tyd tot tyd ondernam, tot het inzamelen der lasten. De werkingskring van den beambten was van aenzienlyke uitgestrektheid, en op deze reizen leerde de jonge Esaias de natuerschoonheden kennen, waer Wermland zoo ryk van voorzien is. Deze natuer, waer wouden en bergen zich overal in prachtige meeren spiegelen, en de eenvoudige voorvallen van zyn eigen eentoonig leven, leverden hem de stof op, tot zyne eerste gedichten. Doch al vroeg mengde hy ook de sagen van den noordschen voortyd in zyne dichterlyke poogingen, na dat hy in de boekenkas zyns pleegvaders eene oude uitgave dezer sagen ontdekt had. Geene andere spraek dan zyne moedertael kennende, las hy alles wat hem in de hand viel; maer liefst zulke boeken, die over schoone wetenschappen of geschiedenis gewaegden. Met het, boek in de hand zette hy zich, waer het ook ware, op eenen stoel, eenen steen, eene ladder neder, en zocht bevrediging voor zyne weetgierigheid. Zoo gebeurde het, - en dit heeft hy zelf in latere jaren verhaeld, - dat hy in den hooityd last gekregen hebbende, om een veld te bewaken, in het yverige lezen zyne pligt vergat, en de kudde op de ongemaeide wei liet grazen. Zoo wies hy op - aldus verhaelt zyn vriend, bisschop Franzén, - als een jeugdige vruchtboom in het wilde woud, tot op zyn veertiende jaer, toen zyn pleegvader, die lang op zyne lust tot het lezen opmerkzaem was geweest, toevallig ontdekte met welk nuttig gevolg hy las. Op eenen avond, als ze te zamen van Carlstad, de hoofdstad der provincie, naer huis trokken, nam de pleegvader, die een opregt en godvruchtig man was, gelegenheid om over de | |
[pagina 246]
| |
schepping Gods en zyne almagt in de zigtbare wereld te spreken. De jongeling legde, in zyne antwoorden, zoo veel kennis van het wereldstelsel en van de wetten volgens welke zich de hemellichamen bewegen, aen den dag, dat de oude er over verstomd was. - ‘Hoe weet gy dat?’ - vraegde hy. - ‘Ik heb het in Bastholms Philosophie voor ongeleerden gelezen’ - was het antwoord. Het boek dat hy noemde was eene soort van volks-encyclopaedie, die over vyftig jaer veel gelezen werd. De vader zweeg; maer eenige dagen daerna, zegde hy: ‘Ge moet studeren.’ Beslissend, veelbeduidend woord! Hoe gewigtig! niet alleen voor Tegnérs leven, maer ook voor Zwedens letterkunde, voor dewelke hy eenen nieuwen weg moest banen! De naem van den achtbaren man, die dat woord sprak, verdient wel in de levensbeschryving zyns pleegzoons genoemd te worden, opdat de nakomelingschap hem niet vergete. Hy heette Branting. Moge men nu ook, met Franzén, in geheel dit voorval, de leiding der Voorzienigheid herkennen, die in het leven van enkele persoonen, niet minder dan in den loop der wereld, zigtbaer is, dan toch blyft het waer, dat die man voor de letterkunde zyns vaderlands meer heeft gedaen, dan menig vorst, die als beschermer van kunsten en wetenschappen hoog geprezen wordt, ja meer dan menige akademie, welker jaerboeken met prysvragen en lofreden opgepropt zyn. Te kunnen studeren was lang de heimelyke wensch des jongelings geweest; maer hy had het niet durven wagen, dezen wensch te kennen te geven. Nu nog, hoe verheugd ook over deze schemering van een onverwacht licht, maekte hy zynen pleegvader aendachtig op zyn volkomen gebrek aen geldelyke middels. ‘God zal in alles wel voorzien,’ antwoordde Branting, ‘gy zyt tot iets beters geboren, dan tot hetgene gy by my kunt worden: gy moet tot uwen oudsten broeder reizen; die zal u in de studie opleiden. Ik zal u ook niet vergeten.’ En deze belofte vervulde hy niet alleen door merkelyke by dragen tot zyn onderhoud, maer ook door eene vaderlyke deelneming aen alles wat den jongen man kon betreffen. En dat deed hy, niet tegenstaende hy daerdoor de hoop moest laten varen, die hy lang in stilte gevoed had, den jongeling mettertyd niet slechts zyn ambt, maer ook zyne jongste dochter te kunnen schenken. | |
[pagina 247]
| |
De broeder, tot wien Esaias, in Meert 1796, zich begaf, was reeds candidaet in de philosophie, en hield zich, zonder eene aenstelling bekomen te hebben, in Wermland op. Die jonge man, die voor zynen ouderdom eene buitengewoone geleerdheid bezat, werd nu de leeraer zyns jongsten broeders. De wonderbare voortgang, dien Esaias op korten tyd maekte, bewyst wat een vaste, ernstige wil vermag, wanneer hy, door de driftenkracht eens jongelings gerugsteund, met ongewoonen aenleg gepaerd gaet. Na dat Esaias van zynen broeder negen maenden onderwys had genoten, bevond hy zich reeds in staet, om op zyne eigene hand voort te studeren, en maekte daerop, in den loop van 1797, eene nadere kennis met eene menigte latynsche prozaschryvers en dichters. Deze laetste prentten zich dermate in zyn ongemeen magtig geheugen, dat hy nog in eenen hoogen ouderdom, geheele aenhalingen uit dezelve konde opzeggen. Ook in het Grieksch en het Fransch, kon hy zich, zonder vreemden bystand, voorthelpen. Reeds in het volgende jaer, moest de zestienjarige jongeling, ten einde middels te verschaffen tot zyne verdere wetenschappelyke vorming, het onderwys van anderen ondernemen. De eigenaer van eene smeltery, met name Myhrman, ontbood hem als huisleeraer zyner kinderen. Gelukkiger wyze, was deze heer tevens een voor zyn bedryf zeer beschaefd man, die ook eene niet onaenzienlyke bibliotheek bezat. Onder de boeken welke de jongeling hier aentrof, bevond zich een grieksch foliant, dat welhaest het onderwerp zyner vlytigste studie werd. Het was Homerus. Ook met Xenophon en met Lucianus maekte hy hier kennis. Maer de dichter die, na Homerus, zyne grootste aendacht en het meeste gedeelte van zynen tyd op zich trok, was Horatius, dien hy nu voor de eerste mael leerde kennen. Hy verzuimde ook niet, zich met de fransche litteratuer bekend te maken, van welker voornaemste werken de boekenverzameling rykelyk voorzien was. Daer hy echter in deze bibliotheek niet eenen enkelen duitschen dichter vond, maer deze spraek slechts by middel van de gewoone leesboeken leerde, zoo vatte hy tegen haer een vooroordeel op, hetwelk hem lang bygebleven is. Met de engelsche tael maekte hy daerentegen eene praktische kennis, door Mac-Phersons vertaling van Ossian. | |
[pagina 248]
| |
Aen de gewoonlyke vermakelykheden en verstrooijingen der jeugd, aen den omgang in het algemeen, nam hy weinig of in 't geheel geen deel. Zyne boeken namen al zynen tyd op. Zelfs met het schryven van verzen, hield hy zich slechts nu weinig bezig. Doch een gerucht van de dood van Bonaparte in Egypten gaf hem aenleiding tot een lierzang, waeruit Myhrman, die een bewonderaer van den franschen held was, groote hoop voor de toekomst des jeugdigen dichters opvatte. Dit gedicht is echter niet gedrukt geworden. Zeventien jaren oud zynde, begaf zich Tegnér, tegen den herfst van 1799, naer Lund, om aen de universiteit dier stad zyne studien voorttezetten. Zyn doel was eerst, slechts de noodige regtkundige studien te doen, om een ambt van de regering te kunnen verkrygen. Eene verhandeling, die hy in de latynsche tael over Anakreon schreef, trok de aendacht van den geleerden philoloog en orientalist Norberg, die toenmaels professor aen de universiteit te Lund was, op hem, en gaf dezen geleerden aenleiding, om hem den raed te geven, zyne studien voor het doctoraet in de philologie voort te zetten, hetgene hy dan ook deed. Om in Zweden tot dit doctoraet te geraken, moet men een tamelyk veel omvattend exaem voor de gezamentlyke professors der philosophische faculteit ondergaen, waerby al de tot de faculteit behoorende vakken beproefd worden. In geen dezer vakken mag de candidaet derhalve ten volle onbedreven zyn; en naermate hy in de eene of andere wetenschap grooteren voortgang gemaekt heeft, verkrygt hy hoogere noten voor het betreffende vak. Eene zekere som noten zyn in het geheel van noode, om gepromoveerd te worden. De keus der wetenschappen, die de candidaet als zyne hoofdvakken beschouwen wil, als ook de geheele loop zyner studien, staet hem volkomen vry. Hy is ook tot het bywoonen van voorlezingen niet verpligt, en er is geen bepaelde tyd voor de studien voorgeschreven. De een besteedt aen deze studien twee of drie jaren, terwyl een ander er zes of zeven jaren, ja zelfs nog meer, toe noodig heeft. Tot Tegnérs voorbereidingen voor den philosophischen graed, behoorde natuerlyk ook onder anderen de studie der eigentlyke philosophie. Plato, Kant en Fichte waren daerby zyne eigentlyke | |
[pagina 249]
| |
leidsmannen. Hy heeft echter later verklaerd, ofschoon hy een geruimen tyd aen deze studie besteedde, dat hy met zynen concreten geest, niet voor deze abstracte speculatien geschikt was. Het schynt byna, als hadde hy meer smaek in de wiskundige wetenschappen genomen. Eer hy op de universiteit kwam, had hy er weinig of byna niets van geleerd, en toch leerde hy dezelve nu grondelyk aen, door eigen streven, en byna geheel zonder hulp. Slechts in de natuerkunde en de differentiael rekening woonde hy voorlezingen by, en de nota's die hy over deze collegien schreef, gingen later onder zyne kennissen van hand tot hand over, en waren wegens hare nauwkeurigheid beroemd. Gedurende dezen tyd moet hy zich ongemeen veel moeite gegeven hebben: hy werkte, zegt men, van achttien tot twintig uren 's daegs, en sliep zoo weinig als mogelyk. Aen de verstrooijingen aen zynen ouderdom eigen, en aen het gewoone studentenleven nam hy, gelyk reeds gezegd is, geen deel. Men hield hem daerom voor menschenschuw, verlegen en afgezonderd, en niemand vermoedde in hem den levendigen geest, den vrolyken, geestigen, lieffelyken en levenslustigen man, dien hy zich later toonde. Een jaer had hy, door de ondersteuning zoo wel van Branting als van Myhrman, op de universiteit kunnen doorbrengen, zonder zyne studien door het onderrigt van anderen te moeten onderbreken. Maer zyn fyn gevoel liet hem niet toe, zich langer de edelmoedigheid van dezen man ten nutte te maken, zonder zelf voor zyn eigen bestaen te zorgen. Hy nam dus weder eene plaets van huisleeraer aen, maer eene zulke, die de vooruitzigt opleverde, na eenigen tyd zyne leerlingen met zich naer de universiteit te kunnen nemen. In de familie van den vryheer Leyonhufrud, op het heerengoed Yrkullsund in Smaland, waer hy nu in gemelde betrekking heen ging, zette hy dezelfde ingetogen, werkzame, in zich zelven opgesloten levenswyze, als op de universiteit, voort. Ook hier vermoedde niemand het genie, hetwelk zich in den schuwen jongeling ontwikkelde. Toen hy echter, by gelegenheid van een familiefeest, eenige fransche verzen schreef, begon men den verlegenen en somberen student met eenig opzien en achting te beschouwen. Nadat hy op gemeld buitengoed den zomer van 1800 doorge- | |
[pagina 250]
| |
bragt had, keerde hy weder naer Lund terug, vergezeld van zyne leerlingen, en werd aldaer als buitengewoone amanuensis aen de universiteitsbibliotheek benoemd, eene plaets die hem, wel is waer, geene jaerwedde opbragt, maer dewelke voor eenen achttienjarigen jongeling, die nog niet gepromoveerd was, als eene buitengewoone onderscheiding geldde, en die hem overigens tyd genoeg liet om zyne studien tot den philosophischen graed voort te zetten en te eindigen. Hy doorstond zyn exaem in twee afdeelingen, in den herfst van 1801, en in het voorjaer van 1802, en verkreeg daerby de hoogste nota (laudatur) van de gezamentlyke professoren, eenen enkelen uitgezonderd. Deze uitzondering werd, hoe vreemd ook, door den zelfden Norberg gemaekt, die hem tot deze studien aengowakkerd had, en wiens opvolger Tegnér later in eeniger mate geworden is. De zaek stond aldus: Norberg vereenigde toenmaels nog in zyn professorschap de oostersche spraken met de grieksche, en op de eerste, aen dewelke hy zelve voornamelyk zynen naem als geleerden te danken had, zette hy het hoogste gewigt. Tegnér had zich echter meer op de grieksche litteratuer toegelegd, en dit met zulk gevolg, dat, als het professoraet van Norberg eenige jaren later in twee leerstoelen, eenen orientalischen en eenen griekschen, verdeeld werd, Tegnér den laetsgenoemden verkreeg. Eene promotie aen eene zweedsche universiteit, vooral in de philosophische faculteit, is met vele byzonderheden verbonden. De candidaten worden niet, gelyk aen de duitsche hoogescholen het geval is, afgezonderd en op gelegen tyd gepromoveerd, maer altyd een groot getal te gelyk, na zekere tusschenruimten, en dan met groote plegtigheid. Gewoonlyk worden in de philosophische faculteit, als er dry jaren verloopen zyn sedert de laetste promotie, al degene die gedurende dezen tyd hunne beproevingen onderstaen en de voorgeschrevene verhandeling ingeleverd hebben, in eenmael gepromoveerd. Vele van de candidaten hebben reeds de universiteit verlaten en zyn gedeeltelyk in een ambt getreden, maer komen voor het feest, uit de verscheidene gedeelten des lands, waer zy reeds verspreid zyn, weder aen de universiteit by elkander. Het zyn de candidaten niet alleen die er heen trekken: ouders, broeders en zusters, bruiden, bloedverwanten en kennis- | |
[pagina 251]
| |
sen, en zelfs ledige toeschouwers, stroomen in groote menigte by deze gelegenheid te zamen en geven dikwyls aen het geheele het voorkomen van een grootsch volksfeest, hetwelk overigens ook door het schoonste jaergety, de maend Juny, begunstigt wordt. Niet alleen de programmen, maer het geluid der klokken, het afschieten der kanons, kondigen reeds vroeg des morgens een groot feest aen. Men trekt feestelyk en processiesgewys in den dom, een zangchoor van studenten vooraen. Want de eigentlyke promotieplegtigheid geschiedt op de choor der domkerk, voor den hoogen altaer, op eene daertoe opgetimmerde hoogte, die ‘den Parnassus’ genoemd wordt. De magistri of doctoren dor philosophie worden aldaer door den promotor met lauwerkransen gekroond; hetgene aen deze promotien een meer poëtisch charakter geeft dan de doctorenhoeden, die in de andere faculteiten als symbolen aengewend worden. Na het einde der feest in de kerk, sluit een vrolyk gastmael en daerna een bal, waer de nieuw gepromoveerden met hunne versche lauwerkransen versierd optreden, de plegtigheid van den dag. Behalve een professor der faculteit, als promotor, behooren tot de feestredenaers in de kerk, onder anderen ook nog twee gepromoveerden, en wel die twee, dewelke by de vroegere beproevingen de hoogste noten ontvangen hebben. Zy worden, volgens de plaets die zy in de processie nemen, primus en ultimus geheeten. De eerste heeft eene wetenschappelyke vraeg op te helderen, de laetste moet de aenwezigen, waeronder ook byzonder de meestendeels zeer talryke dames, in den naem der gepromoveerden aenspreken. By de promotie in het jaer 1802, werd Tegnér als primus benoemd. Gedurende de voorbereidsels tot het feest, had er een voorval plaets, hetwelk dreigde hem te gelyker tyd, niet alleen van zyne primus-weerdigheid, maer zelfs van al zyne vooruitzigten op de universiteit te ontrooven, en aen zyn lot eene geheel andere wending te geven. Lundagard, zoo heet in Lund eene door oude boomen beschaduwde wandelplaets of klein park, alwaer de studenten met meer of minder platonische gevoelens voor het schoone, plegen te gaen wandelen. Deze plaets heeft Tegnér ook in verscheidene zyner gedichten bezongen. Eenen avond, als Tegnér volgens zyne gewoonte daerheen gegaen was, vond hy er | |
[pagina 252]
| |
een ongemeen groot getal studenten verzameld, allen gewapend met twygen, die van de oude eerweerdige boomen gehakt waren. Het afhakken was echter niet door hen gepleegd, maer op bevel van het consistorium, datis, van den akademischen senaet gedaen, om den groei der boomen te bevorderen. De jongelingen verstonden dit verkeerd, en dachten dat men van zin was, hunne geliefkoosde wandeling te vernielen, vooral daer zy zagen, dat ook eenige geheele boomen geveld waren. Het misnoegen wendde zich byzonder tegen den toenmaligen rector der universiteit, die niet bemind was, en die men vermeende, dat alleen de verwoesting van Lundagard bevolen had. Deze meening moest zich, volgens het gebruik der studenten, hetwelk daerin in alle landen tamelykovereenkomstig is, luidruchtig veropenbaren. Tegnér werd by zyne aenkomst dadelyk door den geheelen hoop omringd, onder het geroep van: ‘de primus moet meê!’ Hy maekte wel tegenvertoogen, maer werd overstemd en moest, gelyk de anderen, met eenen tak gewapend, volgen. De stoet ging eerst naer het huis des rectors, alwaer een luid Pereat Rector! Vivat Lundagard!’ aengeheven werd, waerop men al de twygen voor den ingang des huizes wierp en de deur versperde. Anderen professoren werden vivats toegebragt, en voor eenen theologant werd er een in kerkentoon gezongen. Slechts door de opmerking, dat de vrouw des huizes aen de straet woonde, konde Tegnér verhinderen, dat men by den rector ook de vensters insmeet. Den dag daerna, tot een byzonder verhoor voor den rector gedaegd, gaf Tegnér een nauwkeurig verslag van alles wat er geschied was, zonder zyne eigene strafbaerheid te loochenen. Daer echter de rector deze oprechtheid, alsook Tegnér's poogingen om den oploop te verhinderen, niet scheen in aenmerking te willen nemen, en eischte, dat hy de namen zoude opgeven van hun die den oploop veroorzaekt hadden, op straffe van verbanning cum infamia, zoo werd Tegnér vergramd en antwoordde niet zonder drift: dat, hoe het hem zelven ook mogt vergaen, hy nooit als aenklager tegen zyne camaraden zoude optreden. De rector poogde inderdaed zyne bedreiging ten uitvoer te brengen; maer, daer hy van zyne eigene collega's niet zeer geacht was, en daer al de overige professors veel werk maekten van de ongewoone eigenschappen, als ook van het | |
[pagina 253]
| |
steeds onbesproken gedrag des jongelings, zoo vond deze in hun eene toereikende bescherming, en de zaek viel allengs van zelve. Tegnér werd dus by de promotie, die met de gewoone plegtigheid in Juny 1802 plaets had, als magister primus - de eerste onder veertig - met den lauwerkrans bekroond. De vreugd, die hy daerby gevoelde, werd echter gestoord door de kort te voren ontvangene tyding van de vroegtydige dood zyns broeders, aen wien hy zyne eerste wetenschappelyke opleiding te danken had. Hy wyde zyner nagedachtenis een schoon gedicht toe, het welk ook in de verzameling zyner werken opgenomen is. Na zyne promotie, ondernam hy eene reis naer Wermland, om zyne weldoeners Branting en Myhrman te bezoeken. Gedurende zyn verblyf aldaer, ontwikkelde zich de neiging, die hy reeds in vroegere jaren voor de dochter des laetstgenoemden gevoeld had, en welhaest werd de verloving der twee gelieven gevierd. Zy konden echter eerst vier jaer daerna trouwen. Gedurende zyn verblyf, maekte hy ook kennis met Geijer, den dichter en geschiedkundigen, die van dezelfde provincie gebortig was. Geijer had niet in Lund, maer in Upsala gestudeerd, was eenige jaren ouder dan Tegnér en had reeds eenen prys der welsprekendheid in de zweedsche akademie behaeld. Deze twee strevende jongelingen, wier namen een twintigtal jaren later als de schoonste versiersels der zweedsche letterkunde nevens elkander glinsteren moesten, gevoelden by deze eerste zamenkonst slechts weinig neiging voor elkander, het zy ten gevolge der verscheidenheid hunner karakters en toenmalige gezindheden, gelyk Tegnér het later zelf verklaerd heeft, of ten gevolge der antipathie, die vroeger van tyd tot tyd tusschen de twee universiteiten geheerscht had. ‘Onze byeenkomst was eene gedurig redetwisting,’ zegde Tegnér zelf over deze zamenkomst met Geijer, ‘echter,’ voegde hy er by,‘zonder eenige bitterheid of vyandelykheid. Ik leerde hem reeds toen als een der geestrykste en edelste naturen van ons land kennen.’ In den jare 1802 werd hy, nauwelyks 20 jaren oud, als buitengewoon professor der aesthetica benoemd, maer hield zich, eer hy zyn leerambt aenving, in dit en het volgende jaer, een geruimen tyd in de hoofdstad op. De voorlezingen die hy in de volgende jaren aen de universiteit hield, hadden eenen buitengewoonen | |
[pagina 254]
| |
toeloop van toehoorders, en plaetsten verscheidene der gewoone heeren professors in de schaduw. Sedert 1805, verkreeg hy ook het ambt van onderbibliothecaris, en werd daerdoor eerst in staet gesteld om te trouwen. Eindelyk, in den jare 1812, werd het professoraet der oostersche en grieksche talen, die Norberg waernam, door deszelfs toedoen, in twee byzondere professoraten verdeeld, een van welke Norberg behield, terwyl Tegnér, op zyn voorstel, tot het andere benoemd werd. Daer dit professoraet met een zeer gering tractement beloond was, werd Tegnér, volgens zweedsch gebruik, tot een predikantsambt in de omstreken der universiteits stad benoemd, de pligten van welk ambt door een vicarius vervuld werden. Ondertusschen waren er eene groote menigte liergedichten van hem in het publiek bekend geworden en hadden eenen algemeenen byval verkregen. Het liefelyke herdersdicht de Nachtmaals kinderen, in den jare 1820 verschenen, de romance Axel (1822) en de Frithiofssage (1825) verwierven hem eene populariteit, gelyk nog nooit eenig zweedsch dichter vóór hem bezeten had. Het vaderlandsche gezang Swea had hem reeds in 1811 den eersten prys der zweedsche akademie doen behalen. In den jare 1819, werd hy zelf als lid dier akademie of, gelyk men het noemt, ‘een van de achttien,’ gekozen. Daer hy, door het openvallen van den bisschopsstoel te Wexjo met de byna volle eenstemmigheid der geestelyken van dit bisdom, de eerste plaets op de voordragt verkreeg, werd hy door den koning, in het jaer 1824, als bisschop benoemd. In deze hoedanigheid werd hy ook ephorus der stichtingen van onderwys; de redevoeringen, die hy uitgesproken heeft en die gedrukt werden, zyn meestendeels in het duitsch vertaeld geworden. Hy heeft geene belangryke theologische werken vervaerdigd, behalve de verhandelingen betrekkelyk de synode-vergadering te Wexjo in den jare 1856, die ook in het duitsch vertaeld werden. Sedert het verschynen der Frithiofssage, liet hy slechts zelden en alleen by gelegenheid, zyne lier weêrgalmen, zoo dat het byna scheen als of het bisschoppelyke ambt, dat hem overigens ledigen tyd genoeg overliet, zyn smaek voor de dichtkunst verzwakt had. Hy las wel van tyd tot tyd, in vriendenkringen, eenige fragmenten | |
[pagina 255]
| |
voor, van uitgebreidere gedichten, met welker uitwerking hy zich bezig hield; of echter dezelve onder zyne nagelaten stukken gevonden werden, is nog onzeker. Een der verwachte groote gedichten, waervan slechts gedeelten bekend zyn, moest den tytel van Gerda voeren. Een geruimen tyd sprak men er ook van, dat hy Karel XII tot onderwerp van een heldendicht gekozen had. Tegnér was opgeruimd en vreugdig van aerd, vol geest en goede invallen, maer met eene groote aendoenlykheid des gemoeds bedeeld, zoo dat zyne vrolykste luimen dikwyls en snel in eene groote zwaermoedigheid overgingen. Het zelfde treurige lot, hetwelk zoo veel andere vorsten der dichtkunst getroffen heeft, bereikte ook hem. In de laetste jaren zyns levens, werd zyn geest in eenen nacht gedompeld, waeruit slechts gedurende korte oogenblikken nog de reinere vlammen van zyn genie opgloorden. De geesteskrankheid, waeronder hy, na eenen langen stryd, eindelyk bezweek, onderscheidde zich ook door het hem eigendommelyk karakter; nu was hy van eene onbegrensde vrolykheid, dan werd hy weêr door de diepste zwaermoedigheid nedergedrukt. Sedert verscheidene jaren was hy onbekwaem geworden, zyn ambt te vervullen; doch werd hem hetzelve, in aenmerking van zyne vroegere bekwaemheid en de diensten die hy in het professoraet bewezen had, nog met name behouden. Na dat hy, door reizen en verblyven in vreemde landen, te vergeefs beproefd had zyne gezondheid te herstellen, kwam hy in zyne familie terug, alwaer hy op 3 November van het vorige jaer overleden is.
L.V. |
|