De Broederhand. Jaargang 2

Mengelingen.

*_** Esaias Tegner. De groote zanger der ‘Frithjofssaga’ is den 2 November te Wexiò, 64 jaren oud, gestorven. Reeds over zes jaren werd zyn edele geest door eene beroerte gebroken, doch genas hy weldra en konde reeds in het volgende jaer zyne bisschoppelyke pligten gedeeltelyk weder vervullen, zyne dichterlyke studiën moest hy echter opgeven. 1845 moest hy ook zyn ontslag van zyne hooge geestelyke waerdigheid geven die hy sedert het jaer 1824 had bekleed. Tegnér was oorspronkelyk geen godsgeleerde; hy had zich op de philologie toegelegd en was sedert 1812 leeraer der grieksche tael en letterkunde aen de hoogeschool te Lund. Maer de groote naem, dien zyne gedichten hem schonken, en de uitstekende verdiensten, welke hy in verbinding met eenige zyner vrienden zich daerdoor verwierf, dat hy den invloed van den franschen geest op de zweedsche letterkunde geheel te niet maekte en de aloude sagen van Zweden wêer in een jeudig gewaed by het volk invoerde, gaven hem aenspraek op de dankbaerheid zyner landslieden, welke zich onder hen meest daerdoor te kennen geeft, dat zy aen beroemde leeraers en dichters de hoogere geestelyke waerdigheden overdragen. Zoo werd ook Tegnér 1823 pastoor der gemeente Resloef en in het volgende jaer bisschop te Wexioe. Zyne Frithjofssage werd zes keeren en meer in het hoogduitsch vertaeld (door Amalia von Helwig, Mohnike, Schlay, Mayerhoff, Hartmann, Dr. Minding en anderen) en is in Duitschland nu evenzoozeer verspreid en bekend als in haer vaderland. Eene keus uit zyne ook dikwyls vertaelde gedichten, die o.a. ook de ‘Nattwardsbarnen’⁽¹⁾ en den schoonen ‘Axel’ bevat, is over eenige dagen voor G, von Leinburg te Frankfurk in 't duitsch verschenen. Gelyk wy vernemen, zou er eene tweede uitgave, met tegenoverstaenden zweedschen tekst onder de pers zyn, eene onderneming, die zekerlyk dank verdient.

(M, f.d.L.d.A.)

*_** Le Pair De Gand. De fransche minister Guizot werd wegens zyne uitwan-

(1) Letterlyk nachtmaelskinderen, kommuniekinderen.

[p. 162]

dering naer Gent (gedurende de honderd dagen) door de Liberalen gewoonlyk ten spot le Pair de Gand genoemd. Toen de tyding van het spaensche huwelyk tot de ooren van een der engelsche ministers kwam, riep deze met bitteren yver: ‘Het verdrag van Utrecht werd door une paire de gants gesticht en wordt nu door un pair de Gand gebroken.

(Corsaire-diable.)

*_** Justus Lipsius was een geboren katholiek, hy werd te Jena Lutheraen, te Keulen wêer Katholiek, te Leyden Calvinist en keerde later wêer tot het Katholicismus terug.

*_** De paus Pius iii schreef eenen pryskamp uit voor het beste grafschrift voor voor Torquato Tasso. De zege werd door eenen jongeling behaeld, die het, opschrift: Ossa Tassi ingezonden had, want, zeiden de regters men heeft ja slechts 's dichters naem te noemen, om hem te pryzen.

*_** De beroemde fransche kunstkriticus Henri Blaze deelde, eenige maenden geleden, in de Revue des deux mondes eene kostelyke verhandeling over ‘die romantik in der muzik’ mede, die naeuwelyks verschenen door het Mayazin für die Literatur des Auslandes vertaeld werd. Nu verklaert de duitsche schryver J.P. Leyser in hetzelfde blad, dat het gansche opstel niets dan eene letterlyke vertaling van de laetste helft zyner kunstnovelle ‘Der Meister und der Maestro’ is. Vroeger reeds had Henri Blaze een artikel over Rossini in de Revue des deux mondes uitgegeven, wat ook letterlyk uit het hoogduitsch van E.M. Oettinger gestolen was.

*_** Hersenschedelleer voor dames. - Een Engelschman heeft eene verhandeling over de hersenschedelleer voor dames geschreven en een krachtige, opgewonden voorrede daerby gemaekt waerin hy de meisjes bezweert, dat zy eerst de hersenschedelleer moeten bestuderen eer zy verlieven, maer vooral eer zy trouwen, daer zy het anders aen zich zelve hebben te wyten als zy ongelukkig worden. ‘De meeste jonge jufvrouwen,’ zegt hy, ‘laten zich door een fraei gelaet, door eene onberispelyke gestalte en door vleijery en hartstogt verschalken; terwyl zy steeds het gewigtigste vergeten, namelyk een goed gevormd hoofd en ik behoef niet te zeggen, dat er een zware straf volgt op zulk een nalatigheid.’ - Waerlyk, het zou komiek genoeg wezen voor een jong meisje, als zy een liefdesverklaring niet aennam eer zy het hoofd van den verliefde onderzocht en zich volgens de hersenschedellecr overtuigd had, dat hy niet geschikt voor haer was. En behalve dat heeft de Engelschman uit het oog verloren, dat zich in een fraei gevormden kop dikwerf zeer weinig hersens bevinden, en dat een man met een hoofd op welks vorm niets te zeggen valt, dikwerf zeer leelyk kan zyn!

(De Tyd.)

*_** Het Nibelungenlied in 't Engelsch vertaeld. - Reeds verscheidene keeren spraken wy over dit oude heerlyke epos; wy deelden in den voorleden jaergang onzes tydschrifts eene vertaling van eenige hoofdstukken daervan mede, en uitteden tevens den wensch, eene volledige vertaling er van te zien verschynen. Er zal nu, gelyk het Magazin für die Literatur des Auslands zegt, weldra te Berlyn eene engelsche overzetting daervan het licht zien. De vertaler J. Birch, is een grondige kenner der duitsche tael- en letterkunde, en dit is hier meer dan ooit noodig, waer inhoud en dialekt den bewerker zoo groote en

[p. 163]

dikwyls bykans onoverwinnelyke hinderpalen in den weg werpen. Reeds vroeger, had M.J. Birch door zyne vertaling van Goethe's Faust (opgedragen aen Z.M. den koning van Pruissen) zich eenen eervollen naem verworven; hy is ook de eenigste onder de twaelf engelsche overzetters van dit grootsche meesterstuk die ook aen de vertaling van deszelfs tweede gedeelte (zy verscheen te Londen, 1843) durft denken, welke hy met zeer grondige aenmerkingen vergezelde. Ook vertaelde de vlytige man de levensbeschryving van Frederik-Willem III (door den bisschop Eylert), waerby hy natuerlyk veel moest weglaten, wat voor den engelschen horizont niet paste. In zyne Niebelungen daerentegen houdt hy zich met eene zeldzame getrouwheid aen den oorspronkelyken tekst en slaet niet eene strophe, niet een versje over. Als eene kleine proeve der vertaling laten wy hier de twee eerste strophen volgen:

Legends of bygome times reveal wonders and prodigies.
Of heroes worthy endless fame, of matchless braveries,
Of jubilees and festalsports, of tears and sorrows great,
And knights who daring combats fought: tho like I now relate.

In Burgundte there lived and throve a truly handsome Maid:
Such as in all the country round was not, might well be said,
Chriemhilda fair, the maiden high, a beauteous dame was she, -
For sake of her did many a knight lose life and high degree.

Op menige plaetsen heeft M. Birch de in oudengelsche balladen gevonden naïve uitdrukkingen en alliteraties met veel geluk gebruikt en zoo aen zyne bewerking een echt antiek karakter gegeven. Wy moeten daerom zoo veel te meer betreuren, dat hy zich door de dwingelandy des ryms heeft laten dwingen, hier en daer nieuwere fransche woorden te gebruiken, b.v. pique, fête. die tot de grondkleur des werks slecht passen. Misschien zal het hem lukken zulke kleine onzuiverheden uit de latere vellen (tot nu toe zyn slechts de eerste vellen gedrukt) te doen verdwynen.

*_** Ook in Frankryk worden de romantisch schoone oevers van den Rhyn een ryke bron voor de letterkundigen. De Revue des deux Mondes kondigt een nieuw boek van André Delrieu over den Rhyn aen, en zegt, dat het eene bevallige zamenstelling behelst van al hetgene als wetensweerdig bekend is en den reiziger eene genoegzame kennis geeft van alle de schoone sagen, tedere romansen en diepzinnige balladen, welke in die edengelyke streken te huis behooren.

(M.f.d.L.d,A.)

*_** Hoe de fransche schryvers engeland kennen. - De naeuwkeurige kennis van de zeden en gebruiken der andere natiën is, gelyk elkeen weet, juist geene hoofddeugd der fransche schryvers en vooral de tooneelstukken, die in Parys op de planken komen, bevatten naïveteiten die aen het fabelachtige grensen. Zoo kan b.v. niets karikatuerachtiger zyn, er kan niets met meer onkennis van zaken geschreven worden, niets van eene grootere en belagchelykere onwetenheid getuigen, dan het vyfaktige drama Le marché de Londres, wat juist met den grootsten byval in het schouwburg Ambigu comique te Parys gespeeld wordt en - zelfs in de France dramatique au dixneuvième siècle uitgegeven

[p. 164]

is. Het begint daermede, dat een londensche fabriekant, Lord (!) Ashton, die in de nabyheid van Blackwood (Blackwall?) in de city woont, zyne twee werk_ meesters, Richard en John Davis, als deelhebbers in zyne zaken aenneemt, en ter viering van dien gelukkigen dag aen elk van de arbeiders der fabriek een drinkgeld van vyftig pond sterling of twaelf honderd vyftig franken schenkt, om daervoor op zyne gezondheid eenige glazen porter te drinken. De vrygevige en hoogadelige fabriekant heeft eene nicht, Miss Lucy Stendhal, die hy met den heer Richard doet trouwen. Deze die met den tyd sir Davis, lid van het parlemen^t en designeerde lord-major van Londen wordt, is echter hoogst yverzuchtig en gaet eindelyk zoo verre, dat hy in een oogenblik van jaloezy zyne gade - op de openbare markt aen den meestbiedenden verkoopen wil. - NB. de lord-mayer gaet zyne vrouw op de markt verkoopen. De markt - (in Londen is maer één markt) - is vol volk, en zyne lordschap in spe leidt de dame, eene koord rond den hals, in het midden der plaets, waer hy haer als eene overspeelster ten koop biedt. Niettegenstaende de trouwloosheid der vrouw, biedt een harer vrienden, zeker sir Mortimer, die dikwyls ook lord Mortimer genoemd werd, duizend pond sterling (25,000 franken) voor haer; de bestierder der verkooping roept reeds: personne ne dit mieux? als plotselings eene stem roept: vyftig duizend guineën. De horlogie op den toren van Smithfield slaet dry uer, een in het zwart gekleedde man stelt zich tusschen sir Richard en lady Davis en beroert hen met zynen stok; daerdoor is hun echt wettelyk opgelost. In het vyfde bedryf hooren wy, dat de kooper, een zekere heer Harry uit Kalkutta, een broeder van lady Davis is, en daer zelfs in Engeland een broeder niet met zyne zuster trouwen mag, ook wanneer hy haer eerlyk op de openbare markt gekocht en betaeld heeft, zoo is de handel van zelfs te niet, en de lord-mayor die zich ondertusschen van de onschuld zyner gade overtuigd heeft, wil haer hare eer in het openbaer teruggeven, gelyk hy haer dezelve in 't openbaer heeft genomen. Dit geschied op het feest zyner installatie, hetwelk aldus beschreven wordt:

‘Het is vroeg in den morgen. Twee patrouilles de watchmen (nachtwakers) komen van verscheidene kanten en geven elkander fluisterend het woord; dan verwyderen zy zich roepende: “Zes uer! het wordt dag!” (de feestdag valt op de 9 november!) Bazuinen-toonen en kanonnendonder; het volk roept: Daer is hy! daer is hy! Richard verschynt ten zes uer morgens en terwyl gelyk een der handelende persoonen opmerkt, een dichte nevel de straten dekt te voet in zyn lord-mayors kostuem, (de lord-mayor te voet!) Lucy aen de hand leidende, en achter hen volgt hunne gansche familie, de Aldermens on de leden van het Onderhuis. Op het zelfde oogenblik nadert van den kant der Londensche brug (!) de koninglyke stoet, herauten aen het hoofd, (ten zes uer en op eenen neveligen novemberdag!). De koningin verschynt, het volk roept: Leve de koningin! Leve de nieuwe lord-mayor!’ De gordyn valt. Na die proeven van de lokaelkennis des schryvers, zal men zich niet meer verwonderen, dat hy den St-James-Park voor een Bois de Boulogne houdt, waer de paryssche wereld hunne krakeelen vereffent; - dat zyne lords en baronnets in de cityherbergen by eene pyp tabak en een kruikje bier zitten, enz. Maer zoo is de echte Paryzenaer: voor hem is de Montblanc een andere Montmartre, de slaven markt te Constantinopel een andere Marché des Innocents. O Franschen! o Franschzotten, welke waerdige voorbeelden hebt gy!

M.f.d.L.d.A.