De Broederhand. Jaargang 2

[p. 154]

Walter Scott's laetste stonden.

...... Nu verliet Scott zyne kamer niet meer, ja, nauwelyks zyn bed, eenige uren rond den noen uitgenomen; na verloop van eene week kon hy dit ook niet meer. Hy bevond zich verscheidene dagen achtereen in eenen toestand van smartelyke prikkelbaerheid; men hield eene aderlating voor noodwendig, en deze verminderde ook wel de prikkeling, maer hy verzwakte toch met elken dag. Hoewel de altyd meer toenemende ziekte eene groote physische Kracht in hem te overwinnen had, scheen hy toch juist geene groote smarten te hebben; zyn geest, die bykans nimmer omneveld was, hield zich altyd niet ernstige dingen bezig, gelyk men wel in heldere oogenblikken ontwaren kon. Ook de uitdrukking zyner stem was ernstig, nooit bitter. Somtyds meende hy, als regter een oordeel te vellen, dan weêr gaf hy Tom Purdie bevelen over den eenen of den anderen boom des tuins; gewoonlyk reciteerde hy, zooveel men vernemen kon, plaetsen uit den Bybel, vooral uit het boek Job en den profeet Isaïas, of gebeden uit de litany, of verzen uit de psalmen in de oude schotsche bewerking of ook eenige hymnen uit de katholyke godsdienst, die hem afzonderlyk hadden bevallen en nu misschien 'weêr met herinneringen uit Itaelje in zyn geheugen kwamen. Dikwyls hoorde men het geheele Dies irae van hem, en het laetste wat wy konden vertaen waren de woorden:

Stabat Mater do[l]orosa
Juxta crucem lacrymosa,
Dum pendebat filius...

die hy bovenal beminde.

Gedurende al dien tyd kende hy zyne dochters, Laidlaw en my, zoodra wy met hem spraken, en elke bezorgdheid van onzen kan ontving hy met eene hartroerende dankbaerheid.

Toen ik my eens morgens, 't was op den 17 september, kleedde trad Nicolson in myne kamer en meldde my, dat zyn heer juist op dit oogenblik met de volledigste bewustheid ontwaekt ware en wenschte, aenstonds met my te spreken Ik vond hem zeer gerust,

[p. 155]

maer tevens ook zeer verzwakt. Zyn oog was helder en klaer, de laetste spoor van het vuer des wilden deliriums verdwenen. “Lockhart”, zeide hy; “ik kan misschien slechts weinige minuten met u spreken. Myn vriend, wees een goed man, wees deugdzaem, wees godsvruchtig; niets anders kan u troost geven, wanneer gy eens zoo verre zult gekomen zyn, gelyk ik nu ben.” Hy zweeg en ik vroeg hem, of ik Sophia en Anna, zyne dochters, roepen zoude. Neen, antwoordde hy; stoor die goede zielen niet; ik weet, dat zy gedurende de geheele nacht rond my waren; God zegene haer!” Met deze woorden verzonk hy in eenen zeer gerusten slaep en gaf nu geen teeken van leven meer tot dat zyne zonen kwamen. Toen deze namelyk gehoord hadden, dat kun vader zyn einde verwachtte, hadden zy oorlof gevraegd en bereikten Abbotsford op den 19 september; reeds den 21 rond 1 1/2 ure 's namiddags scheidde Sir Walter Scott in de tegenwoordigheid van alle zyne kinderen. 't Was een schoone dag en zoo warm, dat alle vensters moesten geopend worden. Terwyl wy rond zyn bed knielden en zyn oudste zoon hem kuste en hem de oogen toedrukte, was het zoo stil, dat wy den Tweed hoorden murmelen; een toon. dien de zalige oneindig geerne hoorde.

Nooit heeft een beeldhouwer een majesteitvoller beeld der rust gevormd, als Walter Scott op zyn doodsbed aenbood.

Bykans alle gazetten, die zynen dood aenkondigden, deden dit met dezelfde treurteekens, die by den dood van eenen koning in gebruik zyn.

(Lockharts memories.)