|
| |
| |
| |
[Nummer 4]
Herinnering aen Italien.
I.
In achtien honderd acht-en-dertig.
k Herinuer my den stond wen ik van 't hoog der Alpen
Itaeljen voor myn voeten zag.
Ik voelde my het hart uit yzren klem ontbonden
En slechts een gryns, der wanhoop lach
Itaeljen! riep ik, oorden
Van vuigen dwang en slaverny,
Waer huichlary slechts heerscht met plegtgewaed omhangen,
'k Verlaet u en myn hart is bly! -
Dat andren die uw grond een pooze slechts betraden,
Die slechts uw reine azuren lucht,
Uw koesterende zon en 't zachte zefirwoelen
Gevoelden by der liefdezucht;
Dat zy by 's afscheids groet: hun harte voelen kloppen
My zal geen naberouw den fieren boezem nypen,
'K verlang niet om u weêrlezien. -
'k Heb lang uw grond betrêen en 'k leerde uw binnenst kennen.
Ik wist, ja, dat gy waert een lyk
Met bloemen opgetooid, met wierook walm omgeven,
Omdat het oog het vuil van 't slyk
| |
| |
Niet vatten zou, en de verpeste doodsche geuren
Geen walg verwekken in het hart;
Ik wist u laf genoeg om lachend dwang te lyden,
En juichend - om den kreet der smart
Door vuigen schrik in uw beklemde borst te smooren;
'k Zag voor zoo menig dwingeland
U als een slaef het trotsche hoofd ter nederbukken
En kussen hunne laffe hand. -
Voor my was de afgrond niet bestroeid met geurig loover;
'k Zag door die valsche bloemen heen,
Ik zag u neêrgebonsd in onafpeilbre kolken,
Waer nimmer 't licht der hoop in scheen...
Uw kracht is uitgeput, uw spieren zyn ontzenuwd;
Gy voelt niet meer het warme bloed,
O burgers! bruisen by den naem der heilge vryheid,
En lang reeds is de vuerge gloed
Der eedle menschheid in uw zielen uitgewasemd;
Uw harten zyn versteend en koud;
Uw vaderland is dood, en eer en regt en alles
Verkoopt zich by 't gewigt van goud.
Wee op u, o land! zoo mild eens
Door des hemels gunst vereerd!
Wee op u! God heeft zyn aenschyn
Van uw bodem afgekeerd!...
Ik mogt by 't koestrend zonnevuer
Ook vaek in 't lommer neêrgezegen,
Den glans der bloemen gadeslaen,
Haer zachten balsemgeur ontvaen
En Godes gunst in 't harte wegen.
Ik mogt by zachten avondstond,
Wen alles rustig om my rond
Myn ziel in mymery deed zweven,
De zachte maen aen 's hemels trans
| |
| |
Zien pralen in haer reinen glans,
Door 't glinstrend starrenheir omgeven.
Ik mogt het murmelen der beek,
In oogbetooverende streek
By 't woelen van den zefir hooren,
En 't bruisen van den waterval
Hoorde ik langs rots en berg en dal,
De stille van den nacht doorbooren.
'k Hoordein uw beemden,'t schel geluid
Des leeuweriks, het zoet gefluit
Van 't vooglenheir de lucht doorklieven,
En in uw boschen frisch en groen,
De nachtegael zyn klagten doen,
Zacht als de spraek van twee gelieven.
Maer zonnegloed en maneschyn,
En bloemengeuren zacht en fyn,
En starrenglim en zoete zangen,
En 't bruisen van den wilden stroom,
't Was alles ydel als een droom:
Myn ziele bleef door wee bevangen.
Ik zegde my: die zonneglans,
Die starrentintling aen den trans,
Die paradysche bloemengeuren,
't Verspreidt zich alles in een lucht
Waer vryheids maegd gekluisterd zucht,
En nimmer 't hoofd mag opwaerls beuren.
Het leven mangelt aen het oord
Waer vryheids slem niet wordt gehoord,
Waer alles huichlen moet en beven,
Waer dweepzucht slechts den schepter voert,
De zielen aen haer kluisters snoert
Of door haer bloedigen arm doet sneven,
| |
| |
En is 't niet zoo, rampzalig land?
Zegt, burgers, houdt geen yzren band
Uw breede boezems toegewrongen;
Zegt, weet gy nog wat vry zyn is?
Zegt, voelt gy nog het wreed gemis
Der vryheid die uw vaedren zongen!..
Wee den lande! wee den grond,
Waer men zoo de vryheid schond,
Waer slechts huichlary op troonen
Zit verheven! waer de smart
Gloeijend in der burgren hart,
Met een lach zich moet vertoonen.
Wee den lande waer men laf
Nederknielt voor d'yzren staf,
Van geweld en vuig verraden...
God die vryheid is en licht
Sluit zyn vaderoogen digt,
Voor wie licht en vryheid smaden
En gy hebt die gunst versmaed
Diepgezonken basterdzaet!
Vadzig laetgy de armen hangen,
En lafhartig ziet gy neêr
U in gloende boeijen prangen.
Maer neen, neen allen toch vergaten vryheid niet;
Niet allen dragen 't juk der slaven
Lafhartig om den sterken roodgekneusden hals;
Niet allen willen 't onregt staven,
Ik ken er op uw grond, Itaeljen, in wier ziel
| |
| |
De vryheid nog wordt aengebeden;
Er is nog hier en ginds een Brutus die met moed
Voor 's vryheids regten heeft gestreden.
O vrienden, myne broêrs, vaek denk ik aen het ue[r]
Wanneer wy eenzaem neêrgezeten,
De rampen van het vaderland
In onze ziele mogten meten;
O vaek herdenk ik, ja, wat toen in onze borst,
Wat toen in onze hersens gloeide;
'k Herzie de ontwerpen nog ter demping van 't verraed,
Dat staeg op onze stappen groeide,
Die stonden waren voor myn zielesmart,
Een balsem die de pyn verzachtte,
Ik voelde alsdan myn boezem vryer slaen,
Myn bloed werd bruisend en, 'k verachtte
Den laffen dolk, die door 's verraders hand
Op onze hoofden werd geheven;
Ik leed voor u, myn tweede vaderoord
En was bereid voor u te sneven!...
Wy mengden onze tranen 't saem;
Gy weendet, broederen, om de schande
Die op uw heilgen bodem woog;
Gy vreemdeling in eigen lande;
En ja, ik weende zoo als gy,
Ik voelde, als gy, myn boezem jagen
Ik, zoon van Ambiorix, moest
Met zonen van Rienzi klagen!...
Maer dan, dan groeide in onze borst
De zucht naer vryheid, en wy voelden
Ons ziel vergrooten door dien zucht,
Die kracht, die in ons binnenst woelden;
Wy schenen reuzen op dit uer
Wy staken de armen tot den Hoogen
En ‘vryheid!’ dreunde 't hel en luid,
En galmde tot aen 's hemels bogen!. -
| |
| |
Dan, ach! wat hielp die fiere kreet?
Wat konden wy - slechts eenge zielen -
Wal konden wy voor 't vaderland?
Wen allen bleven vadzig knielen,
Wen duizend slaven neêrgebukt,
Gedwee des dwinglands geeselslagen
Ontvangen op het naekte lyf
En in hun smart niet dierven klagen?
Wat gaf ons moed, wat gaf ons stem
Wanneer geen weêrklank zich liet hooren;
Wat gaf de brand in onze ziel,
Indien die brand moest gaen verloren!
Ons kracht, hoe groot, was toch te klein,
Om 't doode lichaem doen t' herleven;
- Het lyk dat men Itaeljen noemt -
Wat wonnen wy met ook te sneven!...
O dan, dan werd ons ziel beklemd,
Wy bukten moedeloos de hoofden
En, aeklig werd die stond, waerop
Wy aen geen vryheid meer geloofden.
Dan viel een woord ons uit den mond
By 's twyfels nare martelpynen:
‘God heeft zyn aenschyn afgewend
‘Van 't vaderland: het moet verdwynen!
En, ja, verdwynen zult gy land;
Verdwynen zult gy als de lyken
Die! door de wormen uitgeknaegd,
Onzigtbaer slechts het stof verryken;
In assche zal uw laetste schoon
Vergaen! Zwaer zal u de aerde drukken,
En niemand zal door God bestuerd
Den lykdoek van uw leden rukken.
Gy daelde als Lazarus in 't graf
Maer Kristus stem zult gy niet hooren:
Gy hebt den Messias miskend
Endaerom, land, zyt gy verloren
| |
| |
En nu, Itaeljen, 'k groet u niet!
'k Verlaet natuer uw schoone streken;
Geen naberouw ontroert my 't hart.
Slechts wanhoop doet myn ziele breken;
'k Verlang geen oorden weer te zien
Waer alle regten zyn vertreden,
Waer menschheid in de kluisters zucht,
En dwinglandy wordt aangebeden.
| |
II.
In achtien honderd zes-en-veertig.
Acht jaren zyn voorby sints ik uw grond verliet,
Sints ik van 't hoog der Alpen op u staerde,
En u in vuerge tael myn wanhoop hooren liet.
Itaeljen, rykst gezegend land der aerde. -
Thans staert myn blyde blik van uit myn vaderland
Op u terug, en 't vreugdig boezemjagen,
En 't dankgevoel dat in myn ziel ontwaekt en brandt,
Vervangt het vorig wee en 't bitsig klagen.
Hoe verwislend is het lot,
En hoe vaek zyn wy bedrogen;
Zie my voor uw voeten neêr
Menschenwysheid is slechts logen.
Wanhoop is het grootste slecht,
| |
| |
Want gy hebt ons in het leven
By zoo menig ryk kleinood,
Neêrgezegen uit uw schoot,
Ook de gaef der hoop gegeven.
Zie daer valt de lyksdoek af,
En Itaeljen ryst uit 't graf,
Want een Kristus is verschenen;
Hy verkondt een blyde maer,
Hy staekt klagten, wraek en weenen
Hemel! wie had ooit gedacht,
Dat verlossing neêr moest dalen
Van den ouden gulden troon;
En dat op haer hoofd een kroon,
Sinte Petrus kroon zou pralen?
Dank, o hemel! dank en lof,
't Roomsche ryk ryst uit het stof;
't Slavendom ligt reeds verbroken,
Dwingelanden beeft, o beeft.
Ziet, gy vryheid, die herleeft,
Als een bloeme pas ontloken.
Zie daer daelt de vryheid neêr
Uit haer hoogen hemelsfeer,
Met een blank gewaed omtogen;
Deelt haer ryke schatten uit,
En het volk is opgetogen.
Vlugt, o dwingelanden, vlugt!
Vry wordt de Itaeljaensche luch
En uw star heeft uitgeschenen!
Burgerszyn geen slaven, neen!
| |
| |
Ziet, de dweepzucht vlugtte heen
En zy staken 't bitter weenen.
Vryheid heeft haer regt herwonnen,
En zy zit in maegdlyk schoon
Weer verheven op den troon;
't Nieuwe tydstip is begonnen.
O, vrienden, myne broeders, zegt
Wie onzer had in vroeger dagen,
Wen 't zwart der toekomst op ons woog.
Van daer de redding durven vragen?
Wie had gedacht dat van den troon
De Messias zou nederklimmen,
En voor ons diepontstelden blik,
De zon der vryheid zou doen glimmen;
En toch het wonder is geschied:
Daer zit hy op den troon verheven,
Van wien de hoop en redding komt
Die aen Itaeljen 't nieuwe leven
Geschonken heeft en die Gods spraek
In zyne ziel heeft mogen hooren.
Die door Gods vinger aengeraekt
Tot hooge dingen werd geboren;
In vrede zal zyn heerschappy
Zich over 't gansche land verspreiden;
Hy zal door 't heilig regt gesteund,
Het slechte zaed van 't goede scheiden;
Herboring is het hooge woord,
Dat voor zyn blikken stond geschreven;
Hy las dit woord, en heeft het eerst
Den kreet der vryheid aengeheven,
Vry wordt Itaeljen! Zieledwang
Mag langer op zyn grond niet huilen;
| |
| |
Geen dweepzucht kan met deugd gepaerd,
Geen huichlary kan zich verschuilen;
Zyn oog dringt door de maskers heen
Van die den godsdienst diep verlogen,
Die 't heiligdom onteeren en
Hun dwinglandy op 't outer schragen;
Zyn woord is krachtig, en zyn ziel
Heeft 's burgers naren druk begrepen,
Hy zag hoe diep de vryheid zonk,
En hoe de boezems aengegrepen
Door gloende wanhoop, naer den stond,
Den stond van de verlossing smachten;
Hoe zy zich voelden zwak en niet
En uitgeput de laetste krachten;
En hy, hy reikte hun de hand,
Hy hielp hen uit den afgrond klimmen,
Hy bragt hen weêr in heldre lucht,
En allen zagen vryheid glimmen!
O vrienden, broeders, juicht, o juicht,
De glans der vryheid is herschenen,
Der burgren heilzon klimt omhoog,
De smart heeft uit en 't droevig weenen;
Geen wraekkreet klinke meer in 't oord,
Zoo mild door Godes hand gezegend,
Zoo weeldrig door natuer bedeeld,
Waer rykdom als op aerde regent;
O duerbaer zal de vryheid zyn!
Ziet gy dit net van yzren banen?
Itaelje wordt een enkle stad
Één huisgezin! Geen oproervanen
Ontrollen zich meer op den boôm,
Waer 't regt zyn regten heeft herwonnen,
Waer menschheid weêr in eerbied staet,
En 't nieuwe leven is begonnen!
O, ziet, daer zwaeit de nyverheid
Haer schepter, rykdom zal zyn gaven
| |
| |
Weldra met mildheid stroomen doen,
En 't volk uit gouden bronnen laven,
Herleven zal het alles, ja,
Geen kostbaer bloed zal moeten vlieten,
Want ongemerkt zal de yzren staf
Der laffe dwinglandy ontschieten.
O dank, o God! dank voor die gunst,
De vryheid zal in hellen luister
't Italisch oord herglansen doen,
Verbroken ligt daer reeds de kluister
Der slaverny! Geen dweepzucht zal
Den haet en tweedragt meer doen gloeijen
Herboring werkt in stillen vreê
Italiën is uit de boeijen.
O nu, nu voel ik in myn borst
Italiën, een vuergen dorst,
Om nog uw schoone, zaelge streken,
Uw heelzaem oord eens weêrtezien,
Om, broedren, u myn hand te b[i]ên
En 't hart in vreugd te voelen breken.
O ja, nu keer ik nog eens we êr,
En kniel op uwen bodem neêr
Om 's Almagts raedsbesluit te aenbidden,
En hem te aenschouwen, die uw land
Gereinigd heeft van smaed en schand,
Als vader heerschend in uw midden.
En dan, dan zal uw reine lucht
Myn borst verkwikken, en geen zucht
Zal zich uit mynen boezem wringen;
Dan zal ik in uw vriendenstoet,
De ziel, verrukt het hart in gloed,
Met vranke stem de vryheid zingen
| |
| |
Dan zal ik vaek by 't middaguer
My koestren in uw zomervuer
Der bloemen glans en pracht bewondren,
Des nachts by 't scheemren van de maen
Der starren tintling gade slaen,
En God bedanken voor die wondren.
Dan, vrienden, zal ik 's vryheids woord
Hergalmen hooren in uw oord,
Met u in vryheids koestring zweven
Dan voelt myn ziel zich gul en bly,
Itaeljen, door de harmony
Van uwen zaelgen grond herleven.
Dan zal natuer uw lachend schoon,
Zacht als de blos op 's magets koon
Myn diepgevoelig hart verrukken,
Want dan zie 'k dankbaer voor het lot
U vrienden, burgers, slechts voor God
De fiere, vrye hoofden bukken.
De geestdrift vliegt my door het bloed,
En in myn ziele brandt de gloed
Die thans in uwe ziel moet blaken,
O, broedren, my zoo waerd, zoo duer,
O nu verlang ik naer het uer
Dat ik met u dit heil kan smaken.
Nu haek ik naer den zaelgen stond,
Wen ik met u op vryen grond
Zal hebben 't loflied aengeheven,
Nu, ja, o broedren keer ik weêr
Om in uw staet den opperheer,
Voor uw verlossing dank te geven.
|
|
Auteursrechtvrij