| |
Lenore.
(Naar Burger.)
Lenore voer by 't morgenrood,
‘Is Willem ongetrouw, of dood?
‘Zal hy nooit wederkomen!’
Heur minnaer trok voor jaer en dag,
Met Fred'rik naer den Pragerslag,
En had nog nooit geschreven,
Waer of hy was verbleven.
De koning en de keizerin,
Dit lange worstlen moede,
Verbraken eindlyk, eens van zin,
De drukkend oorlogsroede;
Een ieder heir kon vry en vrank,
By paukenslag en zang en klank,
Omkranst met lauwerbladeren,
Gezin en haerdsteê naderen.
En hier en daer en overal,
Trok menigeen met luidgeschal,
En kind of broeder tegen.
Goddank! riep vriend en buerman uit,
Wees welkom! schalde gade en bruid;
Maer Willems uitverkoren,
Was groet noch kus beschoren.
| |
| |
Zy liep de wegen af in 't zweet,
En vroeg aen al die kwamen;
Maer geen die tot heur harte leed,
Het minst van hem vernamen.
Zy zag de laetsten van de schaer,
En sloeg de handen in het haer,
By wild en aeklig weenen,
En wierp zich op de steenen.
Heur moeder riep: ‘Dat God, myn kind!
O! spreek! wat heeft u zoo ontzind?’
Zy sloot ze in beî heur armen.
‘O moeder! moeder! heen is heen!
Myn hoop, myn heil, myn al, verdween!
God hoort niet hoe ik karme.
O wee my! wee! och arme!’-
‘Help God! zie ons genadig aen!
Wat God doet is toch welgedaen;
God! zend uw hulp ons nader! -
O moeder! moeder! ydle waen,
Aen my heeft God niet welgedaen;
Wat helpt my bede en klagten,
'k Heb niets meer te verwachten. -
Ach kind! wie God als vader kent,
Vertroost hy als zyn kinderen;
Het hooggeloofde sakrament,
Zal uwe jammren linderen. -
O moeder 't vuer dat in my gloeit,
Verdooven sakramenten nooit!
Geen sakrament kan 't leven,
Hoor, kind! zoo eens de ontrouwe guit,
Verslingerde op een vremde bruid,
En eer en eed dorst breken...!
Laet varen dan dat zondig hart,
De meineed vindt slechts wee en smart;
De hel zal by zyn sterven,
De ziel des boozen erven! -
| |
| |
O moeder! moeder! heen is heen!
De dood slechts helpt my nog alleen,
Ach! ware ik nooit geboren!
Doof uit, myn licht, voor eeuwig uit!
Versterf den nacht des doods ten buit;
God hoort niet hoe ik karme!
Help God! en wil het arme wicht,
Niet voor uw richtsstoel dagen!
Zy weet niet wat zy ook verricht,
Laet haer de schnld niet dragen!
Ach kind! vergeet des werelds smaed;
En denk dat God geen mensch verlaet,
Dan wordt u na dit leven,
O moeder! wat is zaligheid?
Met Willem had ik zaligheid,
Maer zonder Willem, helle!
Doof uit, myn licht, voor eeuwig uit!
Versterf, den nacht des doods ten buit!
Geen hemel kan my streelen,
Die 'k zonder hem moet deden....’
Zoo blaekte in dolle onzekerheid,
Haer brein en ingewanden;
Zy dorst Gods eeuwig wys beleid,
Zy krabt heur gorgel wild aen bloed,
En raesde tot de zonnegloed,
Ter kim was neêrgezonken,
En 's hemels starren blonken.
Maer, buiten klinkt het: trap trap trap!
Als waren 't paerdenhoeven;
Er springt een ruiter vlug en rap
Den zaêl uit zonder toeven.
Hy nadert, hoor de voordeursring,
Gaet zachtjes rammlend klinglingling!
En hoor eens welke woorden,
Haer door heur ooren boorden....
| |
| |
‘Holla! holla! maek op myn kind!
Myn meisje, slaept ge of wacht gy?
Hoe zyt gy wegens my gezind?
Zeg, weent gy, liefje, of lacht gy? -
Ach, Willem! gy! zoo laet by nacht...!
Gekreten heb ik en gewacht....
Van waer komt gy gereden? -
Wy zaedlen slechts te middernacht,
En heb naer 't oogenblik gewacht,
Ach Willem! thans met u op 't ros?
De wind ruischt langs den dorenbosch,
Kind, waey' het ook langs haeg en bosch,
Het zal uw gloed verzachten;
Reeds bunkert myn geduldloos ros,
Ik mag niet langer wachten.
Kom, vlug, en slinger onvervaerd,
U achter my op 't briesschend paerd;
Van hier ter bruiloft ylen. -
Ach! my nog honderd mylen wyd,
Naer 't bruiloftsbedde dragen?
Hoe pylsnel ook uw schimmel rydt,
Het heeft al elf geslagen! -
Zie hier, zie daer, de maen schynl hel.
Wy en de dooden ryden snel;
Met u in 't echtkoets treden. -
Maer zeg my, welke uw wooning is,
En waer wy 't trouwfeest plegen? -
Zes planken, klein en stil en frisch,
En ver van hier gelegen! -
En ruim genoeg?- Voor u en my!
Kom, klim te paerde en laten wy
Ons beider heil betrachten,
De bruilofts gasten wachten.’
| |
| |
'T schoon liefje volgde hem en klom,
Den zaêl in, wel te vreden;
Zy sloeg de blanke handjes om
En ‘hourre...’ ging het. ‘Hop hop hop!’
Als in een druischenden galop,
Dat ros en ruiter snoven,
En staf en vonken stoven.
En rechts en links, en vogelvlug,
Verzwonden boom en beken;
Hoe donderde over de eiken brug,
De weergalm door de streken.
‘Gy schrikt myn lief!... de maen schynt hel!
Hoerrah! de dooden ryden snel!
Heeft liefje schrik voor dooden? -
Ach neen! maer zwyg van dooden!’
Wat klept en klinkt hier luid en bang?
Wat vladdren hier de raven?
Hoor klokkenklank! hoor doodsgezang!
‘Laet ons dat lyk begraven!’
En treurig kwam een lykstoet aen
Met rouwkleed en met baer gelaên;
Hun aeklig zuchtenslaken,
Deed kraei en raef ontwaken.
‘Begraef dat lyk na middernacht,
Met zang en klank en klagen!
Ik heb myn bruidje meêgebragt,
En wil geen stond vertragen!
Kom, koster, hier! kom met uw koor,
En gorgel ons het echtlied voor!
Kom, paep, en spreek uw zegen,
De peluw lacht ons tegen!’
'T zweeg klank en zang; en heel de schaer,
'T snelde al op zyn gebieden,
Hem hoerre hoerre jagend naer,
Hoe vlug het paerd mogt vlieden.
En altoos wyder, hop hop hop!
Ging 't voort in druisschenden galop,
Dat ros en ruiter snoven,
En stof en vonken stoven!
| |
| |
Hoe vlogen links, hoe vlogen rechts,
Gebergten, boomen, hekken!
Hoe vlogen links en rechts en links
De dorpen, steden, vlekken!
‘Schrikt liefjen ook? de maen schynt hel,
Hoerrah! de dooden ryden snel!
Schrikt liefjen ook voor dooden? -
Laet rusten toch de dooden!
Zie daer! zie daer! op 't galgenveld,
Half door de maen beschenen;
Hoe 't nachtgebroedsel hongrig snelt
Langs romp en raedren henen.
Sasa! gebroedsel, hier! kom op!
Kom meê, en volg ons in galop,
Gy zult het bruidslied zingen,
Als wy te bedde springen!’
'T gebroedsel volgde hosch hosch hosch!
Die in 't verstorven eikenbosch,
Steeds wyder, wyder, hop hop hop!
Ging het in suizenden galop,
Dat ros en ruiter snoven,
En stof en vonken stoven!
Zie zie, hoe alles hun ontvlugt,
By 't scheemrend maengewemel;
De wolken in de ruime lucht,
De starren aen den hemel.
Schrikt liefje nog? de maen schynt hel,
‘Hoerrah! de dooden ryden snel!
Schrikt liefje nog voor dooden? -
Wee my! spreek van geen dooden! -
‘Voort! Rappe, voort! daer kraeit de haen....
Het oogenblik gaet komen;
Voort, Rappe, voort, de dag breekt aen...
Spring neder zonder schroomen!
De verre togt is hier volbracht,
Daer staet het bruidsbed dat ons wacht!
Hoe snel toch dooden loopen!
Hier staet ons rustplaets open.’
| |
| |
Nu stuiten ze op een traliepoort;
Hy viert het ros zyn toomen;
Er wordt een schrikbren plof gehoord!
Daer bryzlen slot en boomen;
Het hek springt op! nu loopt hun spoor
Langs 't kerkhof tusschen graven door,
Door 't licht der maen beschenen.
Ach zie! wie redt haer uit den druk?
Des ridders tooi valt stuk voor stuk,
Tot stof ter aerde neder,
Een kale schedel is zyn hoofd,
Zyn lichaem, gansch van vleesch beroofd,
Laet met de beenen vingeren,
Een zeis in 't ronde slingeren.
Trots hield hy zich, wild snoof het paerd,
Verspreidde rook en vonken,
En hoei! daer splyt de krakende aerd',
Een luid gehuil, een bang gehuil,
Riep geest en spook uit 's afgrondskuil,
Lenora's hart vast bevend,
Was meerder dood dan levend.
De schimmen kwamen by den glans
Der maen het meisje omringen;
Zy sprongen in een ketendans
By heesch en aeklig zingen:
‘Geduld! geduld, als 't hart u breekt!
Wie God den Heer naer de oogen steekt,
Betaelt het in zyn leven;
Wil Hy 't uw ziel vergeven!
|
|