De Broederhand. Jaargang 1

[p. 128]

Frithiof's verzoeking¹.
(Naar het zweedsch van Esaïas Tegner.)

't Voorjaar komt; de vogels kwelen, 't woud wordt groen, de hemel blinkt;
Hoe de ontboeide stroomen dansen, hoe hun lied door 't landschap klinkt!
Blozend, zoo als Freja's wangen, breekt het roosjen uit zijn' knop,
En vernieuwde lust ten leven gloort in 's menschen boezem op.

't Lenteweêr lokt d' ouden koning, lokt zijn jonge ga ter jagt;
Heel hun hofstoet wemelt buiten vast dooreen in bonte pracht;
Bogen klinken, kokers raatlen, hoefgetrappel beukt den grond;
Schreeuwend doet, spijt kap en koorde, valk bij valk zijn' rooflust kond.

Zie, de jagtvorstinne nadert! Frithiof! sluit uwe oogen snel!
Als een sterre op 't voorjaarswolkje wiegelt ze op haar witte tel;
Sierlijk golft de blaauwe veder langs de blankheid van haar koon,
En nu Freja, dan weêr Rota, overtreft zij beide in in schoon.

Al te digt dier oogen hemel, arme Frithiof! niet genaakt;
Wacht u, want die lokken kluistren; wacht u, want die boezem blaakt!
Staar naar leliën nocht rozen, wisslende op haar lief gezigt,
En verneem de zoete stem niet, waar de westewind voor zwicht.

Op, ter jagt! - de horens schettren; - berg en dal verslindt de stoet;
Loodregt stijgt de valk ten hoogen, loodregt Oden's zaal te moet,
En het schuwe wild moog' vlieden naar der lommer digtste schaáuw,
Voor den ingang van zijn holen is de jagtspies 't nog te gaauw.

1 Sie hier, in korte woorden, het onderwerp van het gedicht:
De schoone Ingeborg, dochter van den koning Bele, is naar 't oudegebruik des Noordens, op 't land by eenen grysaard, met Frithiof, den soon eens ryken landmans, opgevoed geweest. Beiden sijn door wedersydsche liefde vereenigd. Na de dood des konings weigeren syne sonen, Helge en Hafdan, hünne suster aan eenen boerensoon te geven. Frithiof, die sich van 't hof had verwyderd, heeft een samenkomst met Ingeborg in den tempel van Balder. Voor dese ontheiliging gestraft, wordt hy door de koningen naar den overseeschen Jarl Agantyr gesonden, om eene schatting te halen. Van daar gelukkiglik terugkomen, vindt he syne hoeve door Helge verbrand en syne verloofde door desen aan den ouden koning Ring uitgehuwelykt. Woedende, steekt he den tempel van Balder in brand en vlucht uit het land. Langen tyd swerft hy land en see om, en wordt een vermaarden Viking; maar hy wil Ingeborg wedersien en begeeft sich vermomd, aan t' hof van koning Ring. Hoe hy desen, vöör de gastvryheid, waarmede de grysaard hem ontving, beloont, vertelt de sang, die hier in vertaling verschynt.

[p. 129]

 

Snel als 't weêrlicht stuift de schare d' ouden koning vast voorbij;

 

Eenzaam blijft de grijsaard achter, schoon met Frithiof aan zijn zij;

 

Ongezellige gezelle blijkt de mijmraar droef te moê,

 

Ach! wat sombre klagte klinkt hem uit zijn' eigen boezem toe;

 

 

 

‘Hadde ik nooit de zee verlaten, voor 't gevaar des weêrziens blind!

 

Op de golven woont geen weemoed, waait hij weg met 's hemels wind.

 

Staat des Vikings aanzigt somber, ijlings lokt hem de oorlogskans.

 

En de donkre droomen vlugten voor der waapnen flikkerglans.

 

 

 

Hier is 't anders! - In de strikken van 't verlangen buige ik 't hoofd;

 

Al mijn geestkracht schijnt geweken, al mijn gloriezucht gedoofd;

 

'k Waan haar steeds in Balders tempel aan mijn zij geknield te zien;

 

Neen, niet zij heeft d' eed geschonden: wreede Goden braken dien!

 

 

 

Immers haten zij de menschen, immers doet hun vreugd hun leed;

 

't Rozenknopje, dat mij geurde, werd aan 's winters borst besteed.

 

Ach! waartoe! Gelyk zijn schedel, is het hart des ouden grys;

 

Knop en blad en steel van 't bloempjen overdekt zijn aêm met ijs.’

 

 

 

Zoo verzuchte hij. Daar kwamen ze aan een afgelegen dal,

 

Donker, door der bergen hoogte, - donker door der berken tal; -

 

Uit den zadel gleed de koning: ‘O die lommer is een lust,’

 

Sprak hij: ‘Ik ben moê, stijg ook af, en ik neem een wijle rust.’ -

 

 

 

‘'t Sluimeren zou u kwaad doen, koning! koud en kaal is nog de grond;

 

Laat ons fluks ten hove keeren, hier waar' 't rusten ongezond.’ -

 

‘Slaap verschijnt, als de andre Goden, dikwerf als wij 't minst vermoên,’

 

Zei de grijsaard: ‘aan den gastheer gnnn' de gast zijn' wil in 't groen.’

 

 

 

Frithiof ligtte reeds zijn' mantel, Frithiof spreidde dien op 't veld,

 

En de koning look zijne oogen op de knieën van den held;

 

Look ze rustig, als na 't strijden op zijn schild de dappre doet,

 

Rustig als 't onnoozel wichtje, door den moederarm behoed.

 

 

 

Echter slaapt hij naauw, of, luister, hoe een zwarte vogel kweelt:

 

‘Rep u, Frithiof! op! versla hem, en uw hartswonde is geheeld;

 

Op, zijn koningin behoort u, u wien zij den bruidskus gaf!

 

Op, geen menschenoogen zien u, en geen stemme heeft het graf.’ -

 

 

 

Frithiof hoort het naauw, of, luister, hoe een witte vogel kweelt:

 

‘Bleef het menschen ook verholen, Oden bleef het niet verheeld!

 

Zoudt ge een sluimrend man vermoorden; zoudt ge een weerloos grijsaard slaan?

 

Wat ge bij het feit moogt winnen, 't brengt geen' heldenroem u aan!’ -

 

 

[p. 130]

 

De eene vogel zweeg als de andre; uit de scheê vloog Frithiof's zwaard,

 

IJlings wierp hij 't huivrend van zich, 't stoof in 't woud met weêrlicht vaart;

 

Krijschend is de zwarte vogel naar zijn donkre krocht gevlugt,

 

Maar de witte stijgt ten hemel, en zijn lied vervult de lucht.

 

 

 

Fluks is de oude koning wakker. ‘'t Sluimren,’ zegt hij. ‘was mij zoet;

 

Lieflijk slaapt men in de lommer, door des dappren zwaard behoed;

 

Maar waar bleef het uwe, vreemdling! waar die wachter aan uw zij?

 

Waar die vriend, van wien gij zeidet, “wat gebeur', nooit scheiden wij?”’ -

 

 

 

‘'t Is om 't even,’ zeide Frithiof, “'k vinde er bij de vleet in 't Noord;

 

't Zwaard is scherp van tong, o koning! en brengt vreê noch vriendschap voort;

 

Onderaardsche geesten wonen in het glinsterende staal;

 

Zelfs der sluimring van de grijsheid dreigt de moordzucht van 't metaal.” -

 

 

 

Ik heb niet gesluimerd, jongling! - neen, zoo u die toetsing krenkt,

 

Acht gij vroed, die man of wapen onbeproefd vertrouwen schenkt?

 

Gij zijt Frithiof, 'k was er wis van, sinds ge op hoogtijd tot mij kwaamt;

 

De oude Ring heeft lang geweten, wal zijn wijze gast zich schaamt!

 

 

 

Hoor mij uit - waarom verscheent gij, zonder naam en met een mom?

 

Slechts, om Ingeborg te schaken, schiept gij u onkenbaar om;

 

Nameloos wil d' eer niet zitten in het gastvrij feestgelag;

 

Open, Frithiof! is haar wezen, en haar aanschijn als de dag.

 

 

 

Weet gij hoe 't gerucht me u schetste? Schrik der menschen en der Goôn,

 

Sloegt gij vorsten, schondt gij tempels, waar u weêrstand werd geboôn,

 

En 'k verwachte, slaande op 't heirschild, strijdbren Frithiof in mijn land,

 

Maar gij kwaamt gehuld in lompen en den bedelstaf ter hand.

 

 

 

Waarom slaat gij de oogen neder? Frithiof! ik was ook eens jong!

 

Strijd is 't leven van den aanvang, en de jeugd zijn Berserksgaong;

 

Weerspoed klemm' haar tusschen schilden, tot het wilde vuur verspat;

 

'k Heb beproefd en 'k heb vergeven; ik beklaagde en ik vergat.

 

 

 

Ziet gij, ik ben oud van dagen; Oden's zaal rijde ik dra in;

 

Heel mijn rijk zij dan het uwe; de uwe zij mijn gemalin;

 

Tot dien tijd zult gij me een zoon zijn, zult mijn gast zijn als ge waart;

 

Wilt gij d'ouden twist dus slechten, en mij hoeden zonder zwaard?’ -

 

 

 

‘Dank hebt,’ antwoordt Frithiof somber, ‘mits ge voor geen' dief mij scheldt,

 

Of belette me iets uw gade, meê te voeren met geweld?

 

Haar nog eens voor 't lest te aanschouwen, was het doel, waarmeê ik kwam:

 

Wee mij, dwaas! ik wierp slechts olie in de half gebluschte vlam!

 

 

[p. 131]

 

'k Was te lang uw gast reeds, koning! aan uw' disch zitte ik niet weêr;

 

Onverzoende Goden slingren op mijn hoofd hun gramschap neêr.

 

Balder, met de lichte lokken; Hij, die al wat ademt, mint,

 

Haat mij, haat slechts mij, verworpling, die geen wedergade vind.

 

 

 

'k Heb zijn' tempel aangestoken; Vargi Veum¹ is mijn naam;

 

Waar die klinkt, daar schoolt van doodsangst ouderdom en jonkheid zaam.

 

'k Ben verstooten, 'k ben verdreven uit mijn land en van mijn erf,

 

En de vreê in eigen' boezem is een troost, die 'k eindloos derf.

 

 

 

'k Ben de groenende aarde moede, wijl ik overal die mis;

 

't Veld verzengt mij slechts de voeten, mij, wien 't loof niet schaâuwrijk is;

 

Gij hebt Ingeborg verworven, Ingeborg, die ik verloor;

 

En der wolken van mijn leven breekt geen straal van hoop meer door.

 

 

 

Voort dan naar mijn zee, - Ellida!² spoed u, vlugge drake! spoed!

 

Baad op nieuw uw' zwarten steven vrolijk in den zilten vloed;

 

Beur de zeilen tot de wolken; klief den berg, die blinkend daagt;

 

Vlieg zoo ver de sterre ons voorlicht, en verwonnen golfslag draagt.

 

 

 

Hoe mij naar der stormen huilen, naar des donders raatlen dorst!

 

Als het om mij dreunt en davert, heerscht er kalmte in Frithiof's borst;

 

Schildgekletter, pijlenregen, Oude! brak het uur al aan,

 

Dat me in zeeslag zal zien sneuvlen, naar verzoende Goôn zien gaan!’

 

 

 

E.J. POTGIETER.

1 Tempelschender.

2 Frithiof's schip droeg dien naam.