Den boom der gierigheyt, met sijn vruchten, d'welck gemaeckt is op de vrage wat gierigheyt is ende wat haer vruchten zijn
(ca. 1600)–Anoniem Boom der Giericheyt in Rijm is dit Boecxken ghenaemt, Den–
Auteursrechtvrij
[pagina 101]
| |
Nae de Wijse: Ierusalem is verdorven, Ende, &c.
HEbt doch wel acht op den Armen,
Na dat uwe hant dat vermach:
Want Godt verhoort hun karmen,
Als zy tot hem doen hun gheklagh:
De Schrift doet ons ghewagh,
Wie barmhertigh is hier in 't leven,
Die leent den Heere dat,
Die sal hem eenen schat
Daer voren dubbel weder gheven.
Godt wil zijn Arme bewaren,
Want hy't volck door Moysen geboot
Dat daer oock gheen Bedelaren
Onder hun soude gaen om Broodt:
Godt hielp hun in der noodt,
Daerom schrijft David voordachtig:
Noyt en sagh ick Godts Vriendt
Verlaten, die hem dient,
Noch sijn zaet om broot gaen waerachtigh.
Dus moeste Israel voeden,
Hun Armen, want Godt soo ghebiet,
Gheeft hun van uwe goeden,
Hun niet onvriendelijck aensiet,
Helpt hun en laet dat niet:
Dies niet, soo hebt ghy groote sonden,
| |
[pagina 102]
| |
Ick sal de Landen dijn
Onvruchtbaer laten zijn,
Het ongheluck sal u verslonden.
Soo wie hier stoppen hun Ooren
Voor het roepen der Armen swaer,
Godt salse oock niet verhooren,
Noch barmhertigh zijn hier naer,
Als zy sullen roepen daer:
O Berghen wilt my bedecken!
De doodt (nae Schrifts belien)
Sullen zy soecken tot dien,
Maer de doodt sal van hun aftrecken.
Ten sal die oock niet ghelucken
Die hun Huys vervullen met Graen,
Ende laten met bedrucken
Weduwen ende Weesen gaen,
Naeckt, hongherigh belaen,
Vreest Godts Oordeel in u affeeren,
En bedenckt doch vroegh en laet,
Waert ghy in Armen staet,
Ghy soudt wel troost van herten begeeren.
Dit waren de misdaden
Van de Landen van Sodoma,
Hooghmoedigh, vol onghenaden,
Vol vette spijse was hun Schapra:
't Vleeschs lust volghden zy nae,
Maer op den arme zy niet en dachten:
Daeromme datse saen
Met den vyere zijn vergaen,
En in hun sonden versmachten.
Daerom liet Tobias weten
Zijn Soone des Heeren Leer,
Dat hy niet soude vergheten
De rechte Armen van den Heer:
Hebt ghy veel, gheeft dies te meer,
Hebt gy weynig, geeft sonder smerten:
U neerstigh daer toe pooght,
In als wat ghy vermooght
Dat doet doch met getrouwer herten.
Maer laet geen Trompetten blasen
Als ghy uwe Aelmoessen gheeft,
Ghelijck de sotte dwasen,
Die Menschen prijs geerne heeft:
| |
[pagina 103]
| |
Maer nae Godts Woorden leeft,
Zijt barmhertigh alle Persoonen,
Maer doet dat soo secreet
Dat u slincker-handt niet weet,
Godt sal't u openbaer loonen.
Maer men moet ooc wel aenmercken
Op die d'Aelmoessen aenrant,
Die ledigh zijn en niet willen wercken
Ende hebben hier gheldt noch pant,
Steecken licht uyt d'handt,
Paulus en heeft die niet vergheten:
Van dien heeft hy gheseydt,
Soo wie niet en arbeydt,
Der Armen Broodt sal hy niet Eten.
Die benouwt zijn in ellenden,
Verbrandt, berooft ofte verjaeght,
Kreupel, Weesen, Oude, Blenden,
Dat zijn Arme die Godt behaeght,
Daer de Schrift af ghewaeght:
Dat ghy gedaen hebt aen dees kleenen,
Dat hebt ghy my ghedaen,
Komt, wilt in mijn ruste gaen,
Ick wil u mijn Rijcke verleenen.
Oock die sitten in benouwen,
Door veel kranckheyt of kinders last,
Ende hun maetelijck houwen,
En niet overdadigh en brast,
Oock op hun tijdt wel past,
Lijtsaem, niet stout, noode beswaren,
Bedenckende beleeft,
Die 't voor den Armen gheeft,
Uyt hun nootdruft dickmael besparen
Merckt hier van een Exempel:
Een Vrouwe ginck sonder twist
Neerstigh in des Heeren Tempel,
En stack in Godts Offer-kist
Twee Mijten sonder list,
Die sy van haer nootdruft verspaerde:
Maer zy stack nae Godes sin
Meer dan den Rijcken daer in,
Die hun overschot daerin vergaerde.
Christus wil hier verklaren
Hoe groot dat hy de gaven acht,
Die 't uyt hun Lijf versparen,
| |
[pagina 104]
| |
En zijn barmhertigh nae hun macht:
Ghy Arme neemt dit acht,
En wilt den ghever niet bedroeven:
Dat aldus is verspaert,
Dient wel nauwe vergaert,
Bedenckt dit recht die hulpe behoeven.
Maer wis daer heeft 's Wereldts Rijckdommen,
En sijn Broeder in Armoe weet,
En sluyt sijn Herte sonder schrominen
Iohannes schrijft van dien bescheet,
In sulck een Mensche wreet
En kan de Liefde Gods niet woonen,
Bemint ghy u Broeder niet,
Die ghy voor ooghen siet,
Hoe veel dan min Godt inden troonen?
Stelt u niet (Gods Creatueren)
Ghelijck doet dese Weereldt groot,
Die haer Broeders voor haer deuren
Wel laten schreyen van hongers noot:
Bidden maer om een stuck Broodt,
Maer selden mach hun dat gebeuren,
't Is meest Vriendt (segghen zy)
Godt help u, gaet voorby,
En laten hun in bitter treuren.
Ghy Heylighe Huys-ghenooten
Wordt niet moede te doene deught,
En wilt u niet lichte stooten
Als de Arme hem wat verheught:
Och! selden hebben zy vreught,
't Zijn oock Leden van u Lichame:
Dus als ghy vrolijck zijt,
Bedenckt ter selver tijdt
Den Armen om des Heeren name.
Voor een slot houdt dit in waerden,
Weent ende huylt over u ellendt,
Die in wellust leeft op Aerden,
En zijn herte nae Rijckdom wendt,
U selven sal in 't endt
U Vleesch als een wreedt Dier noch quellen,
Als Godt sal segghen: Gaet
Ghy vermaledijde Zaet.
In de eeuwighe pijne der Hellen.
|
|