Den boom der gierigheyt, met sijn vruchten, d'welck gemaeckt is op de vrage wat gierigheyt is ende wat haer vruchten zijn
(ca. 1600)–Anoniem Boom der Giericheyt in Rijm is dit Boecxken ghenaemt, Den–
AuteursrechtvrijOp de Stemme: 't Zaedt van der Vrouwe seer minjoot, Dat is ghedaelt uyt 's Vaders schoot. | |
[pagina 49]
| |
GHy die daer Ooren hebt die hoort, Ga naar margenoot+
En roemt te leven naer Godts Woort,
Die u knien voor Godt heb gheboghen. Ga naar margenoot+
Werckt oft ghy gaet door d' Enghe Poort,
Oft ghy des Vleesch lust hebt versmoort, Ga naar margenoot+
Op dat ghy niet en zijt bedroghen: Ga naar margenoot+
Soo ghy zijt een Rancke Christ, Ga naar margenoot+
Door zijn Gheest sult ghy wijsheydt suyghen, Ga naar margenoot+
De waerheydt sal u maecken vry, Ga naar margenoot+
Dijn Vruchten sullen t' wel betuyghen. Ga naar margenoot+
Beproeft u selven nu ter tijdt, Ga naar margenoot+
Oft ghy in den Gheloove zijt: Ga naar margenoot+
Is Christus in u volght zijn Reghel, Ga naar margenoot+
Treedt zijn voetstappen naer subijt, Ga naar margenoot+
Soo wie hem een Christen belijdt, Ga naar margenoot+
Siet de Schrift aen als een Speghel:
Want wie ghelooft, (soo de Schrift seydt) Ga naar margenoot+
Van diens Lichame sullen vloeyen
Vruchten des Levens vol klaerheydt,
Als Roosen onder Doornen Bloeyen.
De Schrift ghy wel bedencken meught,
| |
[pagina 50]
| |
Waer is ons uytvloeyende deught?
Och! waer zijn des Heylighs Gheests Vruchten,
Waer is de Liefde die elck verheught?
Waer wordt den dwalenden beweught,
Van ons tot weenen en suchten,
Dus oft wy schoon gheen quaedt en doen,
Dat helpt al niet, ten zijn maer Droomen,
Ga naar margenoot+ Tot goedt doen moeten wy ons spoen,
Anders zijn wy onvruchtbaer Boomen.
Ga naar margenoot+ Dit's een Christen die Petrus prijst,
Die uyt zijn Gheloof deught bewijst,
In der deught wetenheydt verduldigh:
Sulcke liefde oock in hem rijst,
Dat hy gheerne zijn Broeder spijst,
Oock 't ghemeen Volck is hy gheduldigh:
Zijn dese dinghen by u Vriendt,
Soo bewijst uwe caritaten:
Want wie Godt niet neerstigh en dient,
Is blindt, gheheel van Godt verlaten.
Ga naar margenoot+ Merckt aen de woorden Christi fijn,
Voorwaer men doet gheen nieuwen Wijn
Ga naar margenoot+ In oude Vaten, 't is verlooren:
| |
[pagina 51]
| |
Wat gheen vernieude menschen zijn,
Oprecht sonder gheveynsden schijn, Ga naar margenoot+
Die bedrieght hem selven al vooren: Ga naar margenoot+
Anders is't maer een nieuwe lap,
Sonder gheloof op een oudt Laecken: Ga naar margenoot+
't Is ydel waen, en lichten klap, Ga naar margenoot+
Maer anders heeft dat niet te maecken.
Weet ghy niet dat een Christen bloodt,
Ghedoopet is in Christus doodt? Ga naar margenoot+
Hun sonden t' samen met hem begraven; Ga naar margenoot+
Op dat, ghelijck Christus devoot,
Verweckt is door Godts Krachten groot,
Soo moeten wy oock door Godts gaven,
Leven in een nieuw Leven soo, Ga naar margenoot+
Want zy en gheven niet hun Leden
Tot Wapenen der sonden snoo,
Van den doodt zijn zy door ghetreden. Ga naar margenoot+
Want een Christen die is voorwaer Ga naar margenoot+
Een Licht der Weereldt openbaer,
Hy soeckt zijn Bruydegom alleyne: Ga naar margenoot+
Hy heeft oock verlanghen daer naer, Ga naar margenoot+
Hy verblijdt hem in lijden swaer, Ga naar margenoot+
| |
[pagina 52]
| |
Ga naar margenoot+ Hy is een levende Fonteyne,
Ga naar margenoot+ Een Lusthof ofte Paradijs,
Van kostelijcke Kruyden Rijcke:
Hy is een Salve seer propijs,
Seydt Salomon in zijn Cantijcke.
Vrienden zijn wy aldus bereet,
Bewaert doch wel u Bruylofts-kleedt,
Ga naar margenoot+ Die's niet, steeckt dat in gheenen hoecken,
Op dat ghy niet den Vriendt en heet,
Den Bruydegom die't al wel weet,
Sal ons seer haest komen besoecken:
Ga naar margenoot+ Merckt hoe hy den Vijghe-boom vervloeckt,
Ga naar margenoot+ Die schoone stondt verciert met Blaren;
Siet toe eer dat hy ons besoeckt,
Ga naar margenoot+ Op dat wy alsoo niet en varen.
Paulus ons klaer te kennen gheeft:
Ga naar margenoot+ Soo wie dat naer den Vleesche leeft,
D'eeuwighe doodt die moet hy sterven:
Want wie Christus Gheest niet en heeft,
Ga naar margenoot+ Zijn Woordt dagh ende nacht aenkleeft,
Ga naar margenoot+ Het Rijcke Godts dat moet hy derven.
Ga naar margenoot+ Al worden zy hier glat en vet,
| |
[pagina 53]
| |
En roemen veel van Godts Tempel,
Soo roemden 't Volck van Moyses Wet:
Zijt ghy wijs neemt aen hun Exempel. Ga naar margenoot+
En coemt doch niet groot nochte smal,
Ghelijck doen der Sotten ghetal, Ga naar margenoot+
Maer laet u werck u selve prijsen: Ga naar margenoot+
Want het brocht Israel in den val,
Hoe wel zy Godts Volck hieten al, Ga naar margenoot+
Hun werck gaf een ander bewijsen: Ga naar margenoot+
Daerom verliet hun Godt terstont,
Hun dwaesheydt heeft hy hun verweten: Ga naar margenoot+
Ghy zijt mijn Volck niet, (spreeckt Godts mondt)
Want ghy hebt al mijn Wet vergheten.
Bezeghelt u gheloof ghewis, Ga naar margenoot+
Wie met Christo opghestaen is: Ga naar margenoot+
Soeckt dat daer boven is ghepresen, Ga naar margenoot+
Op dat doch niemandt en slae mis,
Als de Ghemeynte van Sardis, Ga naar margenoot+
Zy meenden oock al wat te wesen: Ga naar margenoot+
Van t'leven hadden zy den naem,
Maer zy waren doodt door hun sonden.
Waeckt ende bidt Vrienden eersaem, Ga naar margenoot+
| |
[pagina 54]
| |
Ga naar margenoot+ Op dat wy soo niet en zijn bevonden.
Die van Laodicea blendt,
Die Iohannis ons maeckt bekendt,
Koudt nochte warm zy en waren,
Tot roem hebben zy hun ghewent,
Ons en behoeft gheen dinck present,
Al Rijck ghenoegh was hun verklaren.
Die van Ephesien aenschout,
Ga naar margenoot+ Den Gheest bewijst wel haer misdaden,
Hun eerste liefde was verkout,
Denckt oft ghy vrij zijt van die schaden.
Ga naar margenoot+ Adonia veel droefheydt smaeckt,
Om dat hy hem selfs Koninck maeckt,
Teghen Godts Woordt, hy wordt verdreven:
Wie aen een Christen Name raeckt,
Ga naar margenoot+ Maer niet nae 't Woordt des Heeren naeckt,
Ga naar margenoot+ De Kroone wordt hem niet ghegheven.
Ga naar margenoot+ Soo roemden oock de Ioden bot,
RGa naar margenoot+ Hun selven zy Godts Kinderen maecken,
Zy segghen veel zy kennen Godt,
Ga naar margenoot+ Maer met hun wercken zy 't versaecken.
Ga naar margenoot+ Hoe magh 't Volck zijn zoo onbedacht,
| |
[pagina 55]
| |
Dat op Godts Woordt soo weynigh acht: Ga naar margenoot+
Och die 't bedenckt mochte wel weenen:
Wie verlicht is al van der nacht,
En dat niet naer en volght met kracht, Ga naar margenoot+
Hun herte moet wel wesen steenen:
Een decksel voor hun herte hanght, Ga naar margenoot+
Al is't dat zy't Lesen oft Singhen,
Doof blijven zy sonder verstant, Ga naar margenoot+
Och! zijn 't niet klaghelijcke dinghen?
O ghy traghe merckt Paulus Leer, Ga naar margenoot+
Waeromme dat Godt onsen Heer, Ga naar margenoot+
Zijn lieve Soone heeft gheschoncken,
Om onser armer Zielen teer
Te verlossen uyt 's Doodts verseer,
Daer wy al in laghen versoncken:
Om dat hy hem soude bereen
Een sonderlinghe Volck seer vierigh, Ga naar margenoot+
Dat neerstigh ware groot en kleen,
Nae goede wercken seer gierigh.
Een yder dit wel overleght, Ga naar margenoot+
Oft hy is van 't neerstighe Volcke slecht:
Want wie meer staet nae schat oft eere,
| |
[pagina 56]
| |
Dan nae Hemelsche dinghen recht,
Voorwaer dat is gheen Christen Knecht,
Ga naar margenoot+ Die loon sal hebben van den Heere:
Daer en is vasten noch waecken sterck,
Ga naar margenoot+ Noch gheen blijdtschap in't Kruys by namen,
Ga naar margenoot+ Noch oock gheen sonderlinghe werck,
Daer zy de Weereldt by beschamen.
Ga naar margenoot+ Weet ghy niet (doet Paulus ghewach)
Dat godts Volck in den laetsten dagh
Ga naar margenoot+ De Weereldt doch moet helpen Rechten?
Op wien dat komt eenigh beklagh,
In't Oordeel hy niet staen en magh,
Godt sal selve teghen hem vechten:
Ga naar margenoot+ Metter Weereldt wordt hy verdoemt,
Och, och! wat heeftmen dan begonnen:
Ga naar margenoot+ Dus oft men hem een Christen noemt,
Laten! Wat is daer mee ghewonnen?
Ga naar margenoot+ Vele sullen seer verwondert staen,
Ga naar margenoot+ Als het Oordeel Godts sal gaen
Ga naar margenoot+ Segghende: O Heere der Heeren,
Hebben wy niet seer wijs beraen,
Veel krachtighe daden ghedaen?
| |
[pagina 57]
| |
Maer Godt sal segghen nae Schrifts leeren:
Voorwaer ick heb u noyt ghekent, Ga naar margenoot+
Wijckt van my boose generatie, Ga naar margenoot+
Gaet in het eeuwighe torment, Ga naar margenoot+
Ghy hebt versuymt mijn groote gratie.
Dus u niet als de Weereldt steldt, Ga naar margenoot+
Haer Vruchten schijnen wel in't Veldt,
In Kleeren, Huysen, en in drincken,
Veel gierigheydt nae goedt en Gheldt: Ga naar margenoot+
Maer dien schat daer de Schrift af meldt,
't Is selden dat zy daer op dincken:
Al is't datmen hun seght of singht,
Iae en vermaent met vele Tranen,
Gheen boete men in hun en vindt,
Dan soo langh zy't hooren vermanen.
Och! siet bet toe dan Israel, Ga naar margenoot+
En wandelt recht nae Godts bevel,
Dat ons de Heydens niet begecken:
Zy seyden, schrijft Ezechiel,
Is dat des Heeren Volck rebel,
Dat uyt zijn Landt heeft moeten trecken:
Laet doch klaerder schijnen u Licht,
| |
[pagina 58]
| |
Ga naar margenoot+ Waer ghy komt, onder wat gheslachten:
Al wat de Weerelt niet en sticht,
Wilt u seer neerstich daer af wachten.
Ga naar margenoot+ Christus die spreckt met woorden plat,
Een yeghelijck vergaer sijnen schat
In de Hemel, maer niet op Eerden:
Een oprecht Christen doet oock dat,
Ga naar margenoot+ Veel Mannen Godts met traenen nat,
Met verlanghen dien schat begheerden,
Waer u schat is, daer is u hert:
Ga naar margenoot+ Dus hebt ghy u schatten hier boven,
Ga naar margenoot+ En vreest doch niet voor des doots smert,
Soo doen sy die aen Godt ghelooven.
Wat dunckt u lieve, dit wel vaet,
Ga naar margenoot+ Volghen wy hier in Christus raet,
't Waer goet dat hem elck wel besaghen:
Want wie na schat beneden staet,
En de Weerelt niet voor en gaet,
Die sal't hier na wel seer beklaghen:
Ga naar margenoot+ Want een Christen die is een brief
Van alle Menschen scherp ghelesen:
Och zijt doch niet dijn eyghen dief
| |
[pagina 59]
| |
Van u arme Ziele in desen. Ga naar margenoot+
Soo wie hem hier in schuldich vint, Ga naar margenoot+
Betert u, en niet meer en hinckt,
En roept met David nu ten stonden:
O Godt my u ghenade schinckt,
Ick kenne dat mijn boosheyt stinckt
Wast my doch reyn van mijne sonden: Ga naar margenoot+
Schept in my een nieu herte eest,
Gheneest mijn Ziele door u jonste,
Gheeft my wederom uwen Gheest, Ga naar margenoot+
Die sal my leyden in u woonste.
Mijn seer lieve Vrienden ziet,
Singht uyt ghewoonte niet dit Liedt Ga naar margenoot+
Licht veerdich, maer met wijse sinne,
Soo daer wel veel singhens geschiet,
Maer ten behaecht den Heere niet,
Soo Godt door Amos spreeckt uyt minnen: Ga naar margenoot+
Doet wech van my al dat ghebleet,
Der Liedekens en al u snaren,
Want dat was Godt om hooren leet,
Om dat sy niet oprecht en waren.
Die dit stelde niet om ghewin,
| |
[pagina 60]
| |
Hem selven vermaent hy daer in,
En al die 't singhen ende hooren:
Wapent u vroom na Christus zin,
Elck heeft te strijden meer oft min,
Teghen veel Vyanden vol tooren:
Wilt niet als de vertsaechde vlien,
Maer staet vast totter doot ghetrouwen,
Vecht vromelijck tot op u knien,
Dat ghy de kroone meucht behouwen.
FINIS. |
|