Bijdragen en mededeelingen. Gelre, Vereeniging tot Beoefening van Geldersche Geschiedenis, Oudheidkunde en Recht. Deel 44

[p. 189]

Grafzerken etc. in de kerk te Bredevoort beschreven in het jaar 1939
Door R.T. Muschart.

De inwendige vrijwel vierkante ruimte van deze kerk wordt bijna geheel gevuld door banken op een naar het Oosten oploopenden houten vloer, boogsgewijs gerangschikt met het front naar den Westelijken muur, tegen het midden waarvan de preekstoel is aangebracht.

In de segmentvormige ruimte, die is overgebleven tusschen den preekstoel en de voorste banken, liggen 5 grafzerken aanééngesloten naast elkaar, alle van hetzelfde breede formaat, aan de 2 buitenste waarvan een gedeelte ontbreekt, om plaats te maken voor de banken.

Op deze beide buitenste zerken is niets meer te onderscheiden.

Verder is nog in het hout van den preekstoel een familiewapen gesneden, waaronder 2 opschriften zijn aangebracht.

A.

De middelste 3 grafzerken, in volgorde van Zuid naar Noord, zijn de navolgende:

1. Zerk zonder nummer met smallen rand zonder randschrift. Op de bovenhelft nog rudimenten zichtbaar van een klein volledig manswapen met aanziend gestelden traliehelm.

Op de benedenhelft een 5 regelig opschrift in groote Latijnsche kapitalen, luidende als volgt:

‘zeno lambert satink Lieutenant Colonel van de Infantery van desen staat Gebohren den 16 Augusti 1698 Obiit den 20 A |||| (vermoedelijk April) 1777’.

Van het wapenfiguur in het schild zijn nog slechts 2 strepen te onderscheiden, die de onderstelling wettigen, dat het wapen een vogelpoot is geweest. Van het helmteeken is niets meer te onderscheiden.

[p. 190]

Opmerking.

Het wapen van dezen Zeno Lambert Satink was: ‘in blauw een hanepoot’. Helmteeken: dito poot tusschen een vlucht. Dit blijkt uit meerdere lakafdrukken van hem, o.a. in het rechterlijk archief van Bredevoort.
Uit het procesdossier no. 97 van de erfgenamen van Dr. H.J. Satink contra Fr. A. Poppinck van het jaar 1754 in het rechterlijk archief van Bredevoort blijkt, dat deze Zeno Lambert Satink de zoon was van den commies Jan Satink en Isabella van Weleveld, die te Bredevoort woonden, en dat zijn eenig kind Anthonia in 1772 weduwe was van Mr. Jacob Forsten.

2. Zerk zonder nummer van marmer of anders van een op wit marmer gelijkende steensoort.

Geheel boven een volledig alliantiewapen onder één naar rechts gewenden traliehelm met helmteeken en helmkleeden, op een cirkelronde diepe inzinking.

Daaronder op het middengedeelte van de zerk een 15 regelig opschrift in Latijnsche kapitalen.

Het opschrift luidt als volgt:

‘Hier rust. vrouwe. antonia satink. Geb: satink. in leeve. huisvrouwe. van den Kollonel. en. Kapitein. ter zee. jan satink. gerard. daniels. zoon. zy. wierd. geboren. den. 10. October. 1729. en stierf den 30. january 1792. Hier rust myn zielsvriendin myn dierbaarste echtgenoot. Ik zag haar lydzaamheid in. d: aller jongsten nood. En hoe haar heil geloov vertrouwde op haaren God. Zy wisselde getroost dees aard voor beter lot. jan satink g.d. zoon’.

Het wapen van den man is: ‘een zwemvogelpoot met spoor’.

Het wapen van de vrouw is: ‘een zwemvogelpoot met spoor’.

Het helmteeken is: een zwemvogelpoot met spoor tusschen een vlucht.

Schildhouders: 2 griffioenen met den staart tusschen de achterpooten doorgaande.

Opmerking:

Uit een acte in het protocol van notaris P.J. de Superville te Rotterdam blijkt, dat voornoemde Antonia Satink eerder weduwe was van Jacob Forsten, terwijl uit het procesdossier no. 97 van de erfgenamen van Dr. H.J. Satink contra Fr. A. Poppinck van het jaar 1754 in het rechterlijk archief van Bredevoort blijkt, dat de

[p. 191]

in Januari 1703 te Bredevoort gedoopte Gerrit (sic) Daniel Satink, de vader van Jan, een broer was van den bij no. 1 vermelden Zeno Lambert Satink. Ofschoon de steenhouwer den poot van zwemvliezen heeft voorzien, waardoor het een zwemvogelpoot is geworden, moet het toch, gelet op de spoor, een hanepoot zijn. Zie ook zerk no. 1.

3. Zerk zonder nummer met smallen rand, waarop een randschrift in Latijnsche karakters.

Binnen den rand een volledig manswapen met aanziend gestelden traliehelm met helmteeken en helmkleeden, op een groote ovale inzinking.

Het randschrift luidt aldus:

‘.............. is in den heere entschlafen de edele gestren.... nd manhaf........ Capitein v.. Govvern ... de.. tadt Bredevort’.

Van het wapen is nog alleen het helmteeken, zijnde een ster tusschen vlucht, overgebleven; het schild is geheel afgesleten.

B.

Het wapen met opschriften op den preekstoel.

In het front van den preekstoel is in het hout een volledig manswapen, met aanziend gestelden traliehelm met helmteeken en helmkleeden, gesneden, daaronder op een breed lint een 3 regelig opschrift in Latijnsche karakters, en bovendien op den voet van den preekstoel een 2 regelig opschrift in het hout.

Het opschrift op het lint luidt als volgt:

‘zeno lambert satink Capitein dezer Landen Donavit Anno 1762’.

Het wapen is: ‘een hanepoot’. Helmteeken: een hanepoot. Schildhouders: 2 griffioenen met den staart tusschen de achterpooten doorgaande.

Het opschrift op den voet luidt als volgt:

‘Siet dan hoe gij hoort. Luc. 8. v. 18. hendrik valk. fecit’.