Bijdragen en Mededeelingen van het Historisch Genootschap. Deel 2

[p. 95]

Zeezaken.
Medegedeeld door den Heer P.A. Leupe.

Rapport van Carel van Cracouw,¹⁾ als Commissaris naar Spanje gezonden in het belang van den Staat, en het daarop genomen besluit van de Staten Generaal.
1618.²⁾

Hooghe ende Mooghende Heeren, Mijn Heeren de Staten Generael der Vrije Vereenichde Nederlanden.

Het heeft uwer Ho. Moogentheden gelieft mij te committeeren ende te vereeren, met uwe Ho. Mo. Commissye tot dienste van den Lande ende tot soulagement van des selffs geoppresseerde ingesetenen, uwe Ho. Mo. onderdanen, soo bootsvolck als Schippers, ende geinteresseerde Cooplieden, die uwe Ho. Mo. doen vertoonden de groote schade ende onlijdelijcke overlasten, die haer door den Coninck van Spaingnien en sijn Ministers aengedaen werde (ende noch dagelicks aengedaen wert) teegens alle recht

1) Zie over K.v. Cracouw, Kron. v. het Hist. Gen. 1861. 390. en Dr. Brill's voortzetting van Arend, Algem. Gesch. des Vaderl. onder veel and. plaatsen, D. III. St. III, bl. 4, en St. IV, bl. 319.

2) Overgelevert ter Vergaderinge Hare Ho. ende Mo. Heeren Staten Generaal der Vereenichde Nederlanden, opten xviij July xvj^c achtien.

[p. 96]

ende reeden, ende principalijck teegen den articulen van den Treues gemaakt met sijn Hoochheyt van Oostenrijck, ende door den Coninck van Spaignen geapprobeert ende geratificeert, welke voorsz. schaden uwe Ho. Mo. mij belasten dat ik met alle gevoechlycke middelen soude soecken te voorcomen ende te doen repareeren; als oock andere saecken, die uwe Ho. Mo. heeft belieft mij te belasten.

Ben daeromme in Augusty 1616, nae voorgaende ondersoeckinge van de geinteresseerden ende vrienden van de gevangenen, in verscheyden steden ende plaetsen, in Texel scheep gegaen, nademael uwe Ho. Mo. niet goetvonden dat ick over Brabant mijne reyse naeme.

Ende alsoo gearriveert den 18 September in Cadiz, alwaer ick de galleyen ende gevangenisse versocht hebbende, ofte daer eenige gevangens, ondersaten van uwe Ho. Mo., in ende op waeren, als oock mede in Puerto de St. Maria, alwaer drie bootsgesellen gevangen saten, om dat sij (soo men seyde) gevangen waeren om vrijbuyterye; doch den eenen, Jan Albertsz. van Rotterdam, van sulck delict onschuldich sijnde, hebbe ik vrij gemaeckt, alwaer ick van den Prins van Savoyen, Generael van de Galeyen ende Armada van beyde de zeën, wel ontfangen ende getracteert ben geweest, ten respecte van uwe Ho. Mo., doende mij groote eere aen ende belovende voor mijn alle goede offitien te doen; gelijck ick uwe Ho. Mo. breeder geadviseert hebbe in mijne brieven van den 4 October 1616 a.p.

Van Puerto de St. Maria ben gereyst nae 't Hoff¹⁾ over Seviliën, alwaer ick mij meede geinformeert hebbe van de schade, die uwe Ho. Mo. onderdanen daer (als sijnde de grootste coopstadt van Spaignien) geleeden hebben, ende de oppressye haer aldaer aengedaen, die niet gering en is. Alwaer ick gevangen gevonden hebbe eenen Hans Carpentier van Amsterdam, die sij te last leyden dat hij

1) Madrid.

[p. 97]

de haven van de Havana gesondeert heeft. Ben in November gecoomen tot Madrid in 't Hoff van Spaignen, alwaer tot mijn aencomste het sich vertoonde dat ick aengenaem waere ende goede expeditye op mijn versoecken soude crijgen. Want van den Hertoch van Infantado, opperste Hooffmeester van den Coninck ende den oudsten Raedt van State, als ook van den eersten Secretaris van State, Juan de Cirica, wel ende vriendelijck ontfangen werde, beloovende mij alle faveur ende vriendtschap op particuliere saecken, die ick haer doen voorstelde (om haer niet te umbrageeren met de aensienlickheyt van de commissie van uwe Ho. Mo. gegeven) sonder vermaen van deselve te doen.

Soo heeft den Hertoch van Infantado mij selve geseyt dat ick goetsmoets soude sijn, dat hij mijn den Hertoch van Lerma soude doen spreecken ende hij tot meerder mijn faveur daer present sijn. Den Secretaris Cirica (hoewel ick 't niet en versochte) seyde mij dat ick oock den Coninck moste spreecken.

Dit aldus gepasseert sijnde ende ick verwachtende de voorsz. audientye, die den voorsz. Hertoch van Infantado ende den Secretaris Cirica mijn aengeseyt hadden, ben bij den voorsz. Hertoch van Infantado gecoomen, die mijn alle goede affectie toonde, ende heeft mijn aengeseyt dat den Coninck gebooden hadde, dat ick den Secretaris Cirica aenspreecken soude, 't welck versochte; maer in veel dagen geen audientye van den voorsz. Secretaris bekomen conde, mij altijt uytstellende van den eenen dach tot den anderen; eyndelijck den 19 December audientye van hem vercregen hebbende, vraechde mij hoe ick daer in 't landt gecoomen waere, sonder voorschrijven van de Aertshertogen Alberto ende Isabella. Ick antwoorde dat ick ter zee gecoomen was, derhalven niet in Brabant aengeweest ware, ende geen schrijvens van Haere Hoocheeden en conde brengen; ook om dat mijne saecken den Coninck

[p. 98]

concerneerden ende niet de Eertshertoghen. Hierop repliceerde hij dat den Coninck mij deede aanseggen, dat ick aen de Eertzhertogen soude schrijven, dat se mij voorschrijven wilden geven als dat het geene ick quam versoecken niet tot nadeel van sijne Magt^t maer tot sijn dienste was streckende, welcke brieven hij mij seyde ick in vier off vijff weecken soude cunnen becoomen, ende die hebbende soude mijne saecken wel doen depecheeren ende den Coninck aengenaem sijn soude, dat ick middelertijt soude stil houden ende mijn vermaecken sonder yet te negotieren ofte versoecken; 't welck ick uwe Ho. Mo. in 't breet geschreven hebbe ende verwitticht met mijne brieven van den 23 en 31 der voorsz. maent, die uwe Ho. Mo. door mijn cosijn den Commissaris Timon Barentsz. behandicht sijn, ende mij door hem geadviseert dat uwe Ho. Mo. in geender manieren geraetsaem vonden sulcke brieven van de Eertzhertogen te versoecken, maer door andere sedige ende bequame middelen admissye soude propereeren, soo 't mogelijck waere.

Dit voorsz. antwoort ontfangen hebbende, hebbe aen den Secretaris Cirica versocht, met seer bequame ende efficace redenen, mijne admissye; hebbende de commissye van uwe Ho. Mo. mij verleent bij mijn genoomen, om hem die te vertoonen, soo 't noot geweest waere: die ick hem dan oock presenteerde, verhoopende die swaricheyt daer door te remedieeren, doch hij en wilde die niet sien, persisteerende bij sijn voorsz. antwoort, mij gegeven.

Den 24 February 1617 daeraenvolgende, sonder eenige occasye gegeven offte teegen des Conincks bevel gedaen te hebben, maer mij gehouden hebbende in alle stillicheyt, heeft den Coninck mij door denselven Secretaris doen seggen dat ick terstondt hadde te vertrecken uyt het Hoff ende vuyt Spaignen, want sulcx seyde hij tot des Conincks dienste convenieerde.

Ick siende de subyte ende onverwachte veranderinge,

[p. 99]

sochte met alle decente middelen ende behoorlijck versoeck, dat op mijne saecke mochte gelet worden, ende de billijcheyt van dien bevindende, de voorschreeven ordre mochte gesuspendeert worden; doch alle mijn vertooch in den wint slaende ende nieuwers dan op haere ingenoomen affkeer lettende, heeft den Secretaris mij geseyt, dat het convenieerde dat ick des Conineks ordre sonder repliceren soude hebben te volbrengen.

Ben dushalven uyt Madrid vertrocken nae St. Sebastiaen in Biscayen, met intensye om daer eenge tijt te toeven, verhoopende dat middelertijt de Spaensche buye soude overgaen. Daer sijnde, hebbe ick ontfangen de missive van uwe Ho. Mo. van den 10 February des voorsz. jaers (samptelijck een aen den Coninck), waerin uwe Ho. Mo. mij belasten dat ick die soude aen den Coninck behandigen, ofte door anderen doen behandigen ende antwoort daer op versoecken. Uwe Ho. Mo. maecten oock mentye in dien brieff aen den Conink, dat denselven sijne Magesteyt soude behandicht worden door uwe Ho. Mo. Gedeputeerde, in Spaignen gesonden, om de overlasten aen uwe Ho. Mo. ondersaten gedaen, bij sijne Magest. te remedieeren, ende dat de articulen van de Trefves in haer geheel mochten onderhouden worden.

Welcke missive den Coninck hebbende doen behandigen, en oock daer beneffens aan den Coninck, den Ducque de Lerma, den Biechtvader, den Ducque d'Infantado en andere Heeren geschreven. Ben van daer vertrocken naer Madrit ende mij gehouden in Alcala de Henares, de naeste plaetse aen 't Hoff, ende het antwoort op de voorschrevene missive versocht; doch geen ander antwoort becoomen dan 't geene door twee alternative brieven van den Secretaris Cirica, uyt naem van den Coninck aen mij geschreven, van dewelcke uwe Ho. Mo. de copyen gesonden hebbe neffens mijne brieven van den 26 Juny ende den 14 July; verwachtende antwoort van uwe Ho. Mo. wat ick in die

[p. 100]

saecke soude hebben te doen. Ende alsoo uwe Ho. Mo. mij adviseerden door haare missive van den 8 Augusto (die geintercipieert is geworden, sulcx maer een copye daervan ontfangen hebbe), dat ick niet en soude dringender versoecken, op dat mijn geen meerder swaricheyt soude bejeegenen, maer soo ick niet met goedicheyt geadmitteert werde, mij soude sien op 't gevoechlickste te vertrecken.

Niettegenstaende alle de voorgaende obstaculen ende swaricheden en heb ick het peryckel niet gevreest, noch mijn persoon gespaert om met behoorlijcke middelen mijne admissye volgens uwe Ho. Mo. last ende schrijven (met groote moeyten, costen ende arbeyt) te versoecken, soo door mijn selven als door goede vrunden, op dat mijne commissye bij uwe Ho. Mo. mij gegeven niet infructueus gemaect soude worden (door quaetwilligen, die den dienst ende renommee van uwe Ho. Mo. haten ende benijden), tot disreputatye van den Lande ende schade van derselver ingesetenen; want het een poinct d'honneur is, met het eens geattenteerde door te dringen om uwe Ho. Mo. ordre te effectueeren. Doch niet connende obtineren ende oversulcks gedelibereert sijnde om te vertrecken, hebben eenige Heeren van den Raedt ende Grooten van Spaignen, op mijn begeeren dat ick noch wat soude vertoeven, mijn hoop gevende dat alles soude gedresseert worden ende dat se daertoe alle goede debvoiren souden doen (welcke occasye ick niet en hebbe willen laten voorbij gaen, om van geen negligentye ofte ondebvoir beschuldicht te worden), gelijck gedaen is. Want door haar interventye ende middel van andere goede vrienden, wierde mijne saecke den Coninck ende den Hertoch van Lerma in September desselven jaers op nieuws te kennen gegeven; doch om sijne reyse naer Lerma, die over de twee maenden duyrde, conde niet geeffectueert werden; dan sijne May^t weer in Madrid comende, committeerde de saecke aen den Raedt van State, met last om die aff te doen.

[p. 101]

In die conformiteyt worde daervan getracteert in Februario 1618 ende resolutye genomen, die welcke met den Coninck moste geconsulteert worden; ende hoewel de meeste Heeren van den Raede (nae ick verstonde uyt eenige wel geintentioneerde) van opinye waeren dat ick behoorde gehoort te werden; soo is nochtans de resolutye soo uyt de consulta gecomen, ende mij daervan verwitticht, dat ick soude moeten cumpleeren de voorgaende ordre des Conincks, belangende mijn wederkeeren nae Neerlandt, daer ick soude gehoort worden.

Ick siende dat den Coninck niet en was te bewegen, hebbe niet langer daer willen blijven; ben alsoo vertrocken ende tot Bayone de France geembarqueert, ende mij hier getransporteert bij uwe Ho. Mo., om van alles rapport te doen, ende om mijn voorts te laten gebruycken in sulcke diensten als uwe Ho. Mo. sullen gelieven, waerin uwe Ho. Mo. mij altijt sullen vinden getrouw ende gewillich om uwe Ho. Mo. bevelen nae te coomen ende uyt te voeren, sonder mijn persoon ende leeven te verschoonen des noots sijnde.

Hooghe ende Moghende Heeren, nae ick hebbe connen verneemen soo is alle de ongunste, in Spaignien teegen mij ende teegen uwe Ho. Mo. commissye mij gegeven, eensdeels gecauseert door eenigh schrijven ende sinister rapport uyt het Hoff van Brussel aen den Coninck ofte aen sijnen Raedt. Oock en vonde ick de genegentheyt van den Ducque de Lerma soo wel niet gedisponeert tot deese Landen, als wel bevonde in mijn vorige commissye. De oorsaeck daer aff is, soo men seyde, dat uwe Ho. Mo. het oorlooch van Venetien ende Savoyen gunstich waert, welcke oorlooghe men in Spaignen seyt, hij gecauseert heeft. Men wierp mij oock voor, dat uwe Ho. Mo. die van Venetien assisteerden met volck, ammunitie ende gelt; oock aen den Hertoch van Savoye ende alle vijanden van Spaignen (jae alle de weerelt), soo 't mogelijck waere,

[p. 102]

teegen den Coninck sochten optehitsen. Ick excuseerde sulcks 't beste ick conde, seggende dat de Venetianen de scheepen hier te lande vervrachten ende de amunitie om haer gelt coften, dat het sijne Magest. oock misschien niet soude geweygert worden scheepen hier te lande te coopen om gelt, nochte vervrachten, gelijck oock veele scheepen van deese landen sijne Magest. dienden met alle getrouwicheyt, meer als eenige natye in sijn Armade ende in andere diensten.

Het vreede maecken met de roovers van Argel¹⁾ quam mij oock voor den bouch: want seyden, dat uwe Ho. Mo. de Regierders van de steeden der Mooren alles toevoerden ende deeden ter zee gaen, 't welck ick haer vertoonde dat int minste niet en was. Want bewees haer, dat uwe Ho. Mo. liever hebben wilden de gevangens van deese landen laten sitten, dan toe te laten, dat hier uyt dese landen twee scheepen met masten ende riemen ende andere ladinge tot Argel souden gevoert worden voor rantsoen van de gevangens; dus oock uwe Ho. Mo. ende haer onderdanen meer dan eenich Coninckrijck ofte Republycke daer bij geinteresseert sijn, ende derhalven oock meerder costen deeden ende oorlochscheepen ter zee sonden dan yemant, jae oock ter bevrijdinge van de custen ende havens van Spaignen selffs, ende dat het contract met die van Argel ende Tunes maer alleen gemaeckt was, om dat d'ingesetenen van dese landen de havens van Spaignen ende Italien te vaerdiger souden moghen hanteeren, aengesien die weynich middelen, die bij d'ander Coninghen ende Republycken van Christenheyt bij der handt genoomen worden tot weeringe der voorsz. Vrijbuyters, ende niet gedaen en was om met de Mooren op Spaignen aen te vallen: want sulcx noyt in de gedachten van uwe Ho. Mo. gecomen en is, ende dat sulcks een valsche calom-

1) Algiers.

[p. 103]

nye was, daer mede men de illustre namen van uwe Ho. Mo. sochte te denigreeren ende odieus te maeken. Dese voorsz. redenen ende adulatye van eenghe quâ geintentioneerden, als Gabriel de Roy, Secretaris eertijts geweest van den Admirant van Arragon, doen hij in dese landen gevangen sat, ende anderen die, de eere ende dienste der landen benijdende, den Raedt sinisterlijck van de goede intentye uwer Ho. Mo. informeerden, ende mijne commissie overal met valsche rapporten ende interpretatien bedecktelijck becladden, de Heeren van den Raede wijsmaeckende, dat mijne admissye ten Hoove tot groote ondienste ende disreputatye des Conincks soude strecken, - sijn de meeste oorsaecken van 't geene mij daer bejegent is, nae ick hebbe connen bemercken. Want sij, noch de Spaignaerden in 't gemeen, niet en moogen in haer oogen verdragen de lustre van uwe Ho. Mo. Regeringe ende der landen reputatye; maer haer hart enagen, als sij de naem van uwe Ho. Mo. hooren exalteeren, ende alhoewel aen den Raedt de valsheyt van eenige nu bekent sij, die door sulck valsch aengeven den Raedt waeren abuseerende, en derhalven haer nu soo veel gelooffs noch gehoor niet gegeven worde als te vooren, - soo heeft den Coninck noch sijn Raedt, om de Spaense punte de honra, de eens genomen resolutye niet willen retracteren, hoewel het scheen berou hadden van soodanige jegens mij genoomen te hebben.

Niettegenstaende 't geene booven verhaelt is, hebbe niet naegelaten aentehouden aen den Coninck ende sijnen Raedt, op de ontslaginge van de gearresteerde scheepen ende goederen in Spaegnen ende Napolis, tot welcken eynde ick de despechen van uwe Ho. Mo. ende van den Eertzhertoch, die mij uyt Hollandt gesonden quamen, aen den Coninck hebbe doen behandigen. Is opgevolcht door mijn neerstich aenstaen, dat den Coninck aen den Eertzhertoch schreeff, dat hij uwe Ho. Mo. soude adverteeren, dat de voorsz. arresten souden affgedaen ende de geinte-

[p. 104]

resseerden satisfactye gegeven worden. Insgelijcks hebbe de wisselinge ende verlossinge van de gevangens seer ernstelick geprocureert, dewelcke twee mael in den Raedt van Indiën geconcedeert is, ende uyt de consulta gecoomen sijnde, d'eerste mael, den Provedoor van de Armada tot Lixbona soude sijn advys senden, 't welck ick niet sonder groote moeyte hebbe verkreegen; de tweede mael, dat de Vize Roy van Portugal den Coninck soude informeeren van de qualiteyt van de gevangens deser landen, 't welck oock geprocureert hebbe; evenwel en sijn tot noch toe niet ontslagen; maer den Coninck heeft mij op mijn vertreck doen seggen, ende den 9 April 1618 schriftelijck doen weeten, dat ick met den Eertz Hertoch Albertus soude spreecken op de wisselinge van de gevangens. Want sijne Mag^t sulcks in de handen van sijn Hoocheyt gestelt heeft, soo dat geen andere hoope voor de arme gevangens is, die veele jaren gevangen sijn geseten, dan door de voorsz. wisselinge.

Ende alsoo het een saecke van seer grooten insien is, ende schadich tot de zeevaert ende commerçye, dat men de ingesetenen van deese landen in de inquisitye van gelt ende hare goederen souden confisqueeren, want niemants goet ende lijff dan in Spaegnen verseeckert soude sijn, heb ick volgens het schrijven ende last van de E. Burgemeesters der steede Hoorn, aen mij gesonden van dato 5 Maert, neffens uwe Ho. Mo. missive aen den Coninck, op de verlossinge van Cornelis Huybertsz. Avenhorn van Hoorn, die tot Sevillien in het heylige officie van d'inquisitye (soo sij 't noemen) gevangen sit, ende sijn goederen gesequestreert sijn, aen sijn Mag^t doen behandigen. Hebbe daer om bij den Inquisidoor Majoor van Spaignen gereyst, ende te weege gebracht, dat hij aen d'Inquisidooren van Sevilien geschr. heeft in faveur van den selve Huybertsz. Ick hebbe mede aen de voorsz. Inquisidoors geschr. ende aen Pater Mr. Fray Henriques

[p. 105]

Conde, Interprete van d'Inquisitye ende Cappellaen van de Duytsche natye in Sevillien, aen wien ick de vorder solicitatye in last gelaten hebbe, ende de saecke oversulcks in goede poincten gebracht, soo datter goede hoope tot sijn verlossinge ende restitutye van sijn gesequestreerde goederen gegeven wort; ick twijffele niet, soo ick niet en waere vertrocken, soude de effecten selffs vercregen hebben.

Dit is, Hooghe ende Mooghende Heeren, het succes van mijne commissye, daer in ick geen cleine moeyte ende swaricheyt hebbe uytgestaen, met groote costen, soo ordinaris als extraordinaris, die ick selffs hebbe moeten dragen; want geen subsidie van particulieren en hebbe genooten, alsoo ick voor haer niet en hebbe moogen solliciteeren ende mij met veel wissels beswaert, postponeerende alle particuliere respecten, als uwe Ho. Mo. getrouwe dienaer en onderdaen, de eere ende dienst der landen, 't welck ootmoedelijek versoecke uwe Ho. Mo. gelieve goedertierlijck te considereren.

Uwe Hoo. Moog. gans onderdanige dienaer,

Carel van Cracou.

Die Staten Generael der Vereenichde Nederlanden, Gehoort hebbende het rapport van de Heeren heure Gedeputeerde tot de visitatie ende examinatie van de declaratie van de pretentien van Carel Carelsz. van Cracou, die hare Ho. Mo. in December xvi^c vijffthien gecommitteert hadden naer Spangen, om te resideren binnen Madrid ofte elders, ende te procureren de reparatie ende voldoeninge van de overlasten ende schaden, die d'inwoonderen deser landen bij de Spangnaerden op verscheyden manieren wierden aengedaen, tegen de Tractaten des Bestants, mitsgaders de verlossinge ende relaxatie van deser landen gevangens in Spanghen, Portugael ende d'andere Rijcken ende Landen van sijne Mayest., oyck in Indien. Bedragende het restant van de voorsz. declaratie, ter somme van vier duy-

[p. 106]

sent negen hondert twintig ponden vijfthien schellingen van xl grooten 't pondt. Ende daerop gesien ende geresumeert zijnde de commissie ende instructie van de voorschr. Cracou, mitsgaders de voorgaende resolutien in zijne zaeke genomen, mette brieven bij hare Ho. Mo. aen hem in Spagnen geschreven. Ende op alles met goede consideratie geleth, maer voornementlijck dat den Coninck van Spangnen hem in zijne Residentie ende bedieninge nyet en heeft willen admitteren, sulcx dat hij egeen dienst tot last van deser landen coopluyden in Spangnen heeft kunnen gedoen. Daerover alle de oncosten bij hem gedaen moeten gedragen werden tot last van de Generaliteyt, hebben hare Ho. Mo. de geheele declaratie van de voorsz. oncosten aengenomen ende gepasseert, bedragende te samen acht duysent seven hondert twintich ponden, vijffthien schellingen van xl grooten 't pont. Daerop hij heeft ontfangen drie dusent acht hondert ponden, sulcx dat den voorsz. Cracau alnog daer aen resteert de voorsz. somme van vier dusent negen hondert twintich ponden vijfthien schell. Die hare Ho. Mo. hebben geresolveert ende geaccordeert dat hem betaelt sal werden, d'een helft daer van bij de Gecommitteerde Raden van het Collegie ter Admiraliteyt binnen Rotterdam ende d'ander helft bij de Gecommitteerde Raden ter Admiraliteyt binnen Amsterdam. Ordonneren oversulcx de hoochgemelte Heeren Staten Generael, desen volgenden, die voorschr. Gecommitteerde Raden ter Admiraliteyt binnen Rotterdam, haer helft van de voorsz. somme te betalen aen den voorz. Carel Carelz. van Cracau, de somme van twee dusent vier hondert t'sestich ponden, seven schellingen, acht deniers. Ende mits overbrengende dese met quitantie daertoe dienende, sal hem de voorschr. somme van twee dusent vier hondert t'sestich ponden, seven schell., acht deniers in rekeninge valideren, daer en alsoo behooren sal. Zijnde de voorschr. declaratie in handen gestelt van het Collegie binnen Amsterdam.

[p. 107]

Gedaen in den Haege den xxiij October xvi^c ende achtien.

Gelijke Ordonnantie is gedepecheert voor den voorsz. Carel Carelsz. van Cracau opte Admiraliteyt te Amsterdam, vande somme van twee dusent vier hondert t'sestich ponden, seven schell., acht deniers van veertich grooten 't pont.

Aen de Hooge ende Moogende Heeren, mijn Heeren de Staten Generael der Vrije Vereenichde Nederlanden.

Geeft te kennen met behoorlicken eerbiedienge aen uwer Hoo. Moog. den Commissaris Carel van Cracou, dat Cornelis Huybertsz. van Hoorn gevaren is nae Spaignen voor Schotsch coopman, om sijnen cost te winnen ende voor vrou ende kinderen, met een partye coopmanschappen, toebehoorende verscheyde participanten, in deselve participeeren̄ elck een, twee, drie hondert guldens ofte meer, naer een iegelicx vermogen (gelijck daer veel gedaen wert). Ende alsoo deselve participanten niet van groot vermoogen en sijn, ende bij desselven Huybertsz. gevangenisse in de inquisitye tot Sevilien groote schade geleeden hebben, ende dat den selven arm sijnde, evenwel heeft moeten alleene draegen alle oncosten van sijne gevangenisse, sonder eenige subsidye van de voorsz. participanten, ende oversulcx gheen hoope is om van de eene noch d'ander te mooghen becoomen de hondert ducaeten, die hij suppliant aen Pater Henriques Cond belooft heeft, soo voor de eventueele verlossinge van den voorsz. Huybertsz. als om de respecten ende consideratye in sijn suppl^s overgegeven request verhaelt, - Soo versoeckt hij ootmoedelick, dat uwe Ho. Mo. deese saecke goedertierlick insiende, als mede de onvermoogentheyt van denselven Huybertz., ende de groote schaede bij sijn gevangenisse geleeden, gelieve te ordonneeren, dat de voorschreven hondert du-

[p. 108]

caten aen den voorschr. Henriques Conde moghen betaelt worden, die welcke alle verdere dienst ende behulp aen de ingesetenen deeser landen, in diergelijcke swaricheyt vallende, sal doen sonder eenige vordere interes. Etc.