Biekorf. Jaargang 101

[p. 317]

Wakken 29 juni 1806

In 1806 richtten de Wakkense rederijkers de Catharinisten een redenstrijd in. Het verplichte onderwerp van deze dichterswedstrijd luidde:

Den mensch, door Adam's val, gebragt in slaeverny;
Gerukt, door 's Heyland's dood, uyt Satan's heerschappy

Het dichtwerk diende 100 verzen te tellen en een geestelyk vraagstuk of raadsel, bestaand uit 20 verzen, werd eveneens voorgeschreven. Zes gouden eremetalen, een zilveren pen en nog andere prijzen werden gegund aan de winnaars. Alle mededingers kregen achteraf een luisterryk dansfeest aangeboden. Hoogstwaarschijnlijk waren de promotoren van deze rederijkerskamp de bekende Wakkense dichters Pieter Joos de Borchgrave⁽¹⁾ en Augustijn Vanden Poel⁽²⁾. Niet minder dan 45 dichters verschenen op die dag in Wakken en streden er om de prijzen. Petronella Moens uit Nederland won de eerste prijs, maar omdat ze persoonlijk niet aanwezig was, werd de hoofdprijs toegekend aan Leo D'Hulster uit Tielt⁽³⁾. Die dag, zondag 29 juni 1806⁽⁴⁾, was voor Wakken en omliggende dorpen een feestelijke en memorabele dag. Nadien zelfs werden de bekroonde werken te Gent in druk uitgegeven⁽⁵⁾.

Uit Tielt waren er toen 30 rederijkers naar Wakken getrokken. En uit Roeselare werden er een groot aantal deelnemers en supporters verwacht. Niet minder dan 60 paarden, die de Roeselarenaars naar Wakken vervoerden, moesten in Wakken stalling krijgen. Wakkens hoogdag vond dus een ruime weerklank in de middens van de rederijkers uit de hele provincie en daarbuiten.

Men kan zich nu afvragen of de gewone man, de burger die geen literaire aspiraties koesterde, ook aan dit feest heeft deelgenomen.

(1) Over de Borchgrave, zie E. VANDER STRAETEN, Le théâtre villageois en Flandre (Brussel 1874), dl. I, blz. 123-126 en A. DEPREZ, in Nationaal Biografisch Woordenboek, dl. III (1968), kol. 99-103.

(2) Over Vanden Poel, zie o.m. J. DEVADDER, Leo-Fidelis Vanden Poel (1790-1837) de dokterszoon uit Wakken, in Handelingen Genootschap voor Geschiedenis, Brugge, 1983, blz. 109-110.

(3) A. DE VLAMINCK, Jaerboeken der aloude Kamer van Rhetorika te Thielt, Gent, 1862, blz. 193-195.

(4) Door A. De Vlaminck, a.w., blz. 193 verkeerdelijk gedateerd 29 mei 1806. De juiste datum 29 juni 1806 bij J. HUYGHEBAERT, De Belgen/Les Belges. Het dichterstornooi van Aalst 1807-1810, Gent 1989, blz. 10.

(5) Prys-verzen behelzende den Mensch door Adams val gebragt in slaverny, gerukt door 's Heylands dood uyt Satans heerschappy, Wacken 1806. Gedrukt te Gent bij F.J. Bogaerts-de Clercq.

[p. 318]

Wij zijn in het bezit van een brief, geschreven door een inwoner van Sint-Baafs-Vijve, in de buurt van Wakken, naar zijn broer in Ardooie, amper twee dagen vóór 29 juni. Hij deelde terloops over deze heuglijke gebeurtenis iets mee aan zijn broer. Op 29 juni, Sint-Pietersdag, verwachtte hij zijn broer op bezoek in Vijve en hij spreekt reeds over de drukke voorbereidselen in Wakken. Het merkwaardige is dat hij het heeft over de triomphe tot Wacken.

De bestemmeling van dit schrijven was Louis Biebuyck (Sint-Baafs-Vijve 1785-Ardooie 1843), die toen te Ardooie gemeentesecretaris was en er in 1813 notaris werd. De Ardooise Biebuyck was waarschijnlijk ook iemand die interesse had voor letteren en rederijkersbloed in zijn aders had. Bij zijn afsterven in 1843 immers dichtte de bekende rederijker David De Simpel een rouw-gedicht dat in druk werd uitgegeven⁽⁶⁾.

Ook onder de Biebuycks uit die streek kennen we in die jaren August Biebuyck (Gottem 1773-Sint-Eloois-Vijve 1849), een brandewijnstoker, die in zijn tijd een verdienstelijk rederijker was en met succes aan vele wedstrijden deelgenomen heeft⁽⁷⁾. Of hij dichte familie was van de Biebuycks die we hier aanhalen, is ons niet bekend, maar is goed mogelijk.

Verder staan er in de brief nog een paar nieuwsjes over de gezondheid van hun moeder. Alsook dat Minne, vader van de notaris te Ardooie, pas benoemd was tot vrederechter in Wakken. Het betreft hier Pierre François Minne, notaris te Ardooie, die afkomstig was van Wakken (Wakken 1773-Ardooie 1840). Pater Rumoldus was een minderbroeder uit het klooster van Tielt.

In alle geval is de haastige (en nogal slordige) brief van Biebuyck uit Sint-Baafs-Vijve een getuigenis uit eerste hand dat het feest in Wakken de hele streek beroerde en dat de rederijkers, zeker bij de geletterde burgerij, met grote interesse werden gevolgd.

L. Van Acker

(6) ‘Tranen gestort op het graf van den edelmoedigen en zachtzinnigen heer Mr. Ludovicus Biebuyck, notaris te Ardoye, overleden den 11 Herfstmaend, 1843, door D. Desimpel’ (Roeselare, David Vanhee, boekdrukker in de Iperstraet). De schoonmoeder van Biebuyck was ene Thecla Desimpel (+ Kortemark 1800), en verwant met David De Simpel.

(7) Over August Biebuyck, zie E. VANDER STRAETEN, a.w., blz. 132. August Biebuyck was de grootvader van luitenant-generaal Biebuyck, vleugeladjudant van koning Albert I. Over zijn familie, zie M. DELMOTTE, Luitenant-generaal Biebuyck en Sint-Eloois-Vijve, in het 9de jaarboek van De Gaverstreke (1981), blz. 144-228.

[p. 319]

Bijlage

Ste Baefs Vijfve 27 juny 1806
Cher Frère,
Verneme door Ul. brief als dat Ul. gereguleert van op zondag Ste Pieters dag te komen by woonen de triomphe tot Wacken de welke het zien weerd zal zijn. De preparatie die er gemaekt word, dit is onzeggelyk, het er is eenen herbergier tot Wacken den welken gepreveniert is van Rousselaere om gereed te maken eenen peerdestal om te stellen 60 peerden.
Ik my alleen thuis bevindende met den ommeganck tot Vijfve Ste Eloy, moeder die heeft aldaer al van de tweede mael begeven. Wat aengaende haeren voet, die en is niet erg, maer geweest twee à dry dagen aen den ofganck, maer anderzints geheel wel. Minne tot Wacken, vader van den notaris Ardoye, heeft alhier bekomen de fonctie van juge de paix.
Zullen ul. al te samen zondag verwagten ende aldaer mondelinge spreken. De complementen aen mononcle, matante, waermede blyve
Ul. dienaer
Biebuyck
P.S. Ul. en mogt geen agt nemen op het slegt papier, want ik geen ander hebbe. Doet content den bringer dezer. Lest tot Thielt zynde sprekende pater Remoldus den welken my zegde alsdat Vermeulen tot Wacken zynde ontfanger van Meulebeke zeker.
(brief in privé-bezit)