Biekorf. Jaargang 72

[p. 319]

Vraagwinkel

Lof van de spinsters

‘Zolang hier de vingers van de vrouwen niet zijn afgesneden, zal dit land in welvaart leven’. Het bedoelde land is het Nederland van Keizer Karel en dit woord van lot voor onze spinsters wordt toegeschreven aan de Keizer zelf die in Vlaanderens hoofdstad geboren was. Is dit gezegde historie of legende? Bekend uit een geschreven bron, of louter overlevering?

L.P.

Waarschootslaken

Een fabrikaat in de vorige eeuw (en vroeger?) bekend, een stof denkelijk van een grovere soort. Genoemd naar de gemeente Waarschoot?

LP.

Lodewijk van Haecke

In september 1873 zond Lodewijk van Haecke, alsdan kapelaan van het H. Bloed te Brugge, naar Johan Winkler te Haarlem een versie van ‘De gelijkenis van den verlorenen zoon in den tongval van de stad Duinkerke’. Deze versie - geen direkte optekening uit de volksmond - werd door Winkler opgenomen in zijn Algemeen Nederduitsch en Friesch Dialecticon II 401-402; Den Haag 1874). Mogelijk is A. Duclos de bemiddelaar geweest tussen Winkler en Van Haecke. Of zou de Brugse kapelaan zelf in betrekking zijn gekomen met Winkler, via Rond den Heerd?

E.N.

Jacobsstaf

Vanwaar heeft de oude Jacobsstaf van zeeman en landmeter zijn naam gekregen? Van de pelgrimsstaf der Sint-Jacobvaarders, zeggen sommigen. Gelijkenis van die primitieve sextant met de pelgrimsstaf is moeilijk te aanvaarden.

C.B.

Brugsche scilden - Escus de Bruges

Het gouden schild (met de tronende vorst op de voorzijde), in 1337 door de Franse koning Filips ingevoerd, werd reeds in 1349-1353 door Lodewijk van Male in zijn grafelijke Munt te Brugge nagevolgd. Deze eerste Vlaamse goudmunt wordt o.m. ook ‘Helm van Vlaenderen’ genoemd. - Uit Brugse bronnen kent Gailliard (Gloss. Flam. 97 347) wel de gouden Ghendsche scild van hertog Jan van Bourgondië, doch van een ‘Brugsche scild’ gewaagt hij niet. Totnogtoe achterhaalde ik geen vermelding van Brugse schilden in middelned. teksten, wel echter in henegouws-pikardische rekeningposten van de stad Valenciennes die alstoen onder het regentschap stond van Adelbert van Beieren. In 1357 worden reiskosten naar het Hof van Holland uitgedrukt in 46 ‘escus de Bruges’ van 20 sc. 6 d. 't stuk. In 1362 ontvangt een messagier, die de Valencijnse wethouders komt uitnodigen naar een steekspel in Ieper, een fooi van ‘1 escut de Bruges’. Voor mogelijke mededeling uit niet-brugse bronnen over mnl. ‘Brugsche scilden’ bij voorbaat dank.

A.V.

[p. 320]

Kortrijkse linnenwevers

In Maintenon (bij Chartres) kwamen zich in 1682 een aantal linnen wevers uit Vlaanderen vestigen. Ze waren aangeworven door Madame de Maintenon die bij haar kasteel een werkplaats voor ‘linge ouvré’ wilde oprichten. In een brief van 6 oktober 1682 spreekt de koninklijke favoriete haar tevredenheid uit omdat ze enkele speciale fijnlinnenwevers uit Kortrijk heeft kunnen aanwerven. Blijkbaar wevers van damastlinnen. Is er iets meer bekend over deze Kortrijkse emigratie?

V.D

Passendale

Versavel Gabriël, Stationsstraat 12, Passendale, schrijver van het boek ‘Passendale 1914-18’ zou zeer dankbaar zijn voor het ontvangen van documentatie welke kan dienstig zijn voor het opmaken van ‘De Geschiedenis van Passendale door de eeuwen heen’. Bv. Spaanse, Oostenrijkse, Franse, Hollandse periode; Passendaalse poorters en buitenpoorters in Roeselare en Ieper; heerlijkheden; baljuws en zo meer.

G.V.

De Groene Tente te Ingelmunster

In Ingelmunster is ‘De Groene Tente’ een oude herbergnaam, die staat in land- en stafkaarten van 1850-1875 en reeds genoemd wordt in een oorkonde van 1612: ‘tusschen de herberghen gheseyt Groene Tente ende ter Waelbrugghe’. (De Flou IV 995). Een nadere beschrijving staat in een stuk van 1719: ‘Soo isser ontrent een half quartier uers van de voorseyde plaetse [van Ingelmunster] nogh een Taverne, genaemd De Groene Tente, staende op den reghten wegh van Rousselare ende Iseghem naer Wacken, alwaer dat gemeenlick rusten ende refraichieren de gonne gaende naer de marcten van de respective plaetsen...’ (Biekorf 1896, 196). Vermoedelijk is die Ingelmunsterse herberg te vinden in oudere dokumenten (van vóór 1612), in ergens een ligger of een denombrement, of waar?

C.B.

Meisjesnaam Purpuriana

In de rekening van de wezengelden door de thesauriers van Brugge opgemaakt in 1299 staan de weeskinderen Symon en Purpuriana vermeld als kinderen van Riquard de Hamerkine. Komt die naam nog elders voor? Geen spoor ervan in het oude Martelaarsboek.

J.B.

Textielnaam vlaminck

Is de naam vlaminck door De Bo opgegeven voor een soort molton, fra. molleton, nog ergens in West-Vlaanderen bekend?

G.M.