Biekorf. Jaargang 71

[p. 266]

Een laatste Breydel van Brugge
Als dragonder van Vlaanderen gevallen bij Falmagne 31 Augustus 1790

In augustus was de toestand van het (slecht aangevoerde) Patriottenleger benard geworden. De Oostenrijkers hadden Limburg heroverd en het leger van het Congres teruggeworpen op de Maas. Onder de eenheden die zich bij Andoy (Namen) hergroepeerden bevonden zich de Dragonders van Brugge. In hun hopeloze positie - en terwijl reeds met Wenen werd onderhandeld - werden ze door het Congres het vuur ingejaagd om een (lokaal) militair sukses in het legerbulletin te kunnen inschrijven. Bij een ontmoeting met de Oostenrijkers op 31 augustus bij Falmagne viel de Oostenrijkse kommandant von Bleckem. Op de zijde van onze Dragonders sneuvelde de eerste luitenant Charles Breydel van Brugge.

Een ‘bulletin van victorie’, uitgegeven te Brussel door de Staten van Vlaanderen en getekend door sekretaris A.J. Cooremans⁽¹⁾, meldt welgevallig dat Van der Noot uit het Naamse hoofdkwartier is teruggekeerd als drager van het bericht ‘dat de Belgen, onder den Majoor du Monceau, aen de gansche macht der Oostenrijkers wederstaen, eene groote slachtinge onder de zelve gemaekt en den Generael- Majoor de Bleckhem hadden gedood. Dat den goeden uytval van het zelve gevecht bezondelijk toe te schrijven was aen de Dragonders van Vlaenderen, en dat voornaementlyk hebben uytgemunt de Heeren Rens, Kapiteyn- Commandant; Wolfcarius en de Bie, Kapiteyn en second; d'Avaine en Breydel, eerste Lieutenanten (welken laesten gesneuveld is), Maes en Teirlynck, Lieutenanten en second...’⁽²⁾.

Kapitein Rens heeft uit het kamp te Moniat (Waulsort) onmiddellijk een brief gezonden naar Mevrouw Breydel, moeder van de gesneuvelde Brugse Dragonder. Hier volgt de tekst van die brief. (Origineel bewaard in familiearchief Breydel en vriendelijk voor publikatie alhier medegedeeld).

(1) Bulletin de l'Armée Belgique, suite au n^o 21. (Bij drukker Joseph Bogaert te Brugge).

(2) [Judocus Bottelgier]. Dits die excellente Print-Cronike van Vlaenderen, p. 241 (Antwerpen 1790).

[p. 267]

Voor de gevallen Patriot, een der grote namen uit het Brugse patriciaat, werd in de St.- Walburgakerk een plechtige uitvaart gehouden, met een monumentale katafalk en met eerbewijzing door de lokale wapengilden. Burgemeester Coppieters was op de ceremonie aanwezig. (Journal, p. 174).

a.v.

Brief van kapitein Rens aan mevrouw Breydel

Op den Camp van Monia 1 7^bre 1790.

Jouffrouw,
Naer eene glorieuse victorie ende goeden dienst met Bravouren van eenen waeren ende deugdelycken officier, soo als het gebleken heeft in de Bataille van den 31. passato, welke ul. zoone heeft uytgewerckt, ende wy het ongeluck gehadt met groote droefheijt ul. zoone Charles Breydel voor onse oogen te zien snevelen door eene canonscheute synde eenen twalfponder, t'welcke ik met groote droefheijt ul. ben annoncerende, verhopende den almogenden zal zorgen voor het resteerende, zijnde het eeuwig;
wij zullen op zondag wesende den 6 courant celebreren met pompe militaire voor eeuwige gedachtenisse van onsen braeven ende deugdelycken officier Charles Breydel ul. soone, eersten Lieutenant van myn Escadron onder De dragonders van Vlanderen N^o 1 die in alle materien van dienst heeft uijtgemunt t'welcke voor eeuwig op de registers van het regiment zal aengeteeckent worden om in alle materien te doen blyken dat het met de meeste droefheijt is van alle onse opper officieren voor myn groot leedwesen soo eenen capabelen officier verloren te hebben, verzoekende dies weghens gelyckelyck ul. met ons te vervoegen, den almogenden te bidden voor zyne eeuwige ende geluckige roste alsook alle de gone ende goede vrienden by hem bekent;
dies met traenen in d'oogen, dat ik ul. desen ben schryvende als ook van alle onse onderofficieren subalterne ende Dragonders, gelyckelyck met my geconcerneert van verloren te hebben den gonen die by ons bemint was;

gelieft part te geven aen d'heeren Staeten van het departement van Brugge op dat zy zouden gelieven op de registers t'annotteren den dagh van het verlies van onsen waeren ende Deugdelycken officier ul. zoone;
ik hebbe eenen inventaris generael laeten maeken van peerden ende Equipage, effecten aen hem competerende, versoeke dat weghens my te willen gelieven honnoreren met ul. order dies weghens om te doen als naer raede, zal zorgen als vader voor alle het gonne hem is competerende.

Hebbe d'Eere te syn met een diep Respect en van alle onse officieren,

Jouffrouw,

UL. DW. Dienaer

Rens, Cap^t D'Escadron N^o 1.

[p. 268]

P.S. - Ik hebbe den knegt van ul. soone in mynen dienst genomen, hy is rechtveerdigh en oprechten goeden Dienaer, de peerden zullen bezorgt worden, als in het leven van ul. zoon, wy hebben eene glorieuse victorie als ook genomen den general Bleckhem, ende voor onse oogen gedoot, vyf van de peerden van myn Escadron zyn doodelyck gequetst, godt lof geene andere officieren, de victorie is compleet naer negen uren complete Bataille die noyt soo hartneckig kan geweest hebben, als de schee van onse Dragonders soo glorieuselyck is behouden geweest, ende gesauveert onsen general met de gans armee, het gone den general voor eeuwig zal getuigen en aen D'heeren Staeten kennis heeft gegeven. A gouverne.
[Omslag:] Lettre annonçant la mort de Charles Breydel (frère aîné de mamère Isabelle-Cécile) tué sur le champ de bataille le 31 août 1790.