Biekorf. Jaargang 71

[p. 191]

Vraagwinkel

Vuurpijl - Vuurvogel

In zijn ‘Jaerboek der Koninklyke Gilde van Sint Sebastiaen te Brugge’ uitgegeven in 1859 gewaagt Dokter De Meyer verscheidene malen over het schieten naar de Vuurvogel, o.m. in het jaar 1843, bij de inhuldiging van Graaf Visart de Bocarmé als nieuwe hoofdman van bovenvermelde Gilde. De Meyer spreekt wel van ‘vuurpijl’ (blz. 277: ‘de hoofdman brandde den eersten vuerpyl los’) en van ‘vuervogel’ die in brand diende gestoken te worden. - De vraag is nu enerzijds hoe dit technisch in mekaar zat: gold het hier een brandende vuurpijl of een speciaal daartoe geprepareerde pijl die bij het in aanraking komen met de vuurvogel deze deed ontbranden?

Een dergelijke schieting gebeurde steeds toen het donker was zodat men zich ook afvraagt hoe de schutters zich tegen het vallen der pijlen konden behoeden.

Tenslotte vraag ik mij af of ook andere gilden een dergelijke schieting naar de vuurvogel hebben gekend of eventueel nog kennen en of er een lezer is die een dergelijke schieting heeft meegemaakt.

R.V.B.

Boekhandel te Veurne

Op een paar ongedateerde Vlaamse schoolboekjes (leesboekjes) mogelijk uit de jaren 1840-1850 vind ik een etiket met volgende tekst: ‘Te bekomen bij de juffrouwen Deraedt, boekverkoopsters, Groote Markt, N^o 34, te Veurne’. Tot wanneer juist hebben die dames hun boekwinkel gehouden? werd hun winkel overgenomen en voortgezet?

V.D.L.

Zakkebroersstraat

In de wijk over de Nieuwburg in Gent lag er - zo lees ik in Steyaerts Beschrijving van Gent (1857) - een Zakkebandstraat (verfanst: rue du Lien) die echter vroeger Zakkebroersstraet genoemd werd. Wie zijn die Zakkebroers die de oude naam aan de straat hadden gegeven? Stond daar ooit een Broeder- of Fraterhuis?

P.D.

Tuithoorn - Toethoorn

Een hoornvormde koker van omgekrulde boomschors of karton, enz., waarop men blaast of toet. Zo beschrijft De Bo de tuithoorn. Waar in Westvl. sprak men van tuithoorn, waar van toethoorn? Bestond er een zakelijk verschil tussen tuit- en toethoorn? Op welke hoorn blies vroeger (vóór 1914) de torenwachter en de nachtwaker op zijn ronde in onze steden?

E.N.

Drukkerij van bisschop Rythovius - Ieper 1577

De statuten door de priestersynode van het bisdom uitgewerkt gedurende 1564-1577 werden door bisschop Rythovius gepubliceerd in 1577 in boekvorm. De uitgave (160 blz. 4^o) draagt geen drukkersnaam; de titel zegt: ‘In Ieper. In het Hof van de Bisschop en op zijn kosten’ (Ypris. In Aedibus Episcopi et sumptu eiusdem. M.D.LXXVII). De laatste

[p. 192]

bladzijde herhaalt het adres: ‘Ypris. In aedibus Reverendissimi Ypren M.D.LXXVII). In de bibilografie (o.m. Diegerick p. 48-49) wordt deze (nu uiterst zeldzame) uitgave beschouwd als zijnde uitgevoerd ‘in de drukkerij van het Bisdom’ en tevens als de enige bekende druk uit deze werkplaats. De vraag is echter: heeft die drukkerij ooit bestaan? Zegt het adres In aedibus niet simpelweg dat Rythovius het boek ‘in eigen beheer’ heeft uitgegeven? Dan kan het heel goed niet te Ieper doch te Antwerpen gedrukt zijn?

C.B

Geschiedenis van Vijve-Kapelle

In 1901 verscheen bij Jules De Meester te Roeselare de ‘Geschiedenis van Onze Lieve Vrouw van Viven’ door A. Van Becelaere. Tussen oude papieren vond ik nu een op briefpapier gedrukt prospectus met de volgende tekst die tipografisch de boektitel weergeeft: ‘Komt te verschijnen. De Geschiedenis van O.L. Vrouw van Viven. Heerlijkheid, kapel, wonderbeeld, proostdie, kerk, pastorie, kloosters, parochie door A. Van Becelaere, eerste proost van Viven. - En is verkrijgbaar bij Tremmery-Van Becelaere, Cordouanierstraat, 6, bij de oude post, Brugge. Prijs 3 Fr.’. Dit laatste adres wijst naar de jaren 1865-71. Moet dit prospectus beschouwd worden als een drukproef van een voorbarige publikatie? In de bibliografie - ook bij Allossery - is alleen de uitgave van 1901 bekend.

E.N.

Lokale pestpatroon

Te Deurne-Antwerpen werd de hl. Fredegand vroeger vereerd als pestpatroon. Hij was er ook kerkpatroon. Volgens Paquot (1768) was de St.-Bertijnsabdij te St.-Omaars vroeger in het bezit van relikwieën van de hl. Fredegand. Was die heilige ook in het oude Westland als pest-patroon bekend?

G.L.

Waterloo

In 1815 publiceerde Pieter-Jan Rembry van Menen een gedicht: ‘Den Veld-Slag van het Schoon-Verbond’. (Gedrukt te Roeselare, bij Beyaert-Feys). Heeft Rembry met dit Waterloo-gedicht meegedongen in een wedstrijd van Retorika-kamers?

E.V.M.

Spel van de Verloren Koning

Op Pinksteravond 1434 speelden de ‘ghesellen vander stede’ op de Markt van Oudenburg het ‘Spel vanden verloorne Coninc’. Is de inhoud van dit spel bekend in de geschiedenis van het rederijkerstoneel?

F.V.

Peme

In welke betekenis wordt peme (ndl. kweekgras; Triticum repens) overdrachtelijk toegepast op personen?

B.L.