Brabantse rijven op rondgang in Vlaanderen
1448-1525
Niet alleen O.L. Vrouw van Halle (waarover Biekorf 1967, 236-237) doch ook de zeer bekende en vereerde O.L. Vrouw van Alsemberg bij Brussel ‘boodschapte’ in Vlaanderen, waar ze in de kerkrekeningen voorkomt als Onse Vrauwe van Halsberghe (Halseberghe).
De bode van Alsemberg vergoedt in de jaren 1448, 1449 en 1450 de parochiekerk van Kortrijk bij zijn bezoek met de rijve. (Handelingen GOK II, 1904, 220). De St.-Jakobskerk te Brugge ontvangt 8 gr. ‘vanden bode van onser Vrauwe van Halseberghe’ in 1500, 1501, 1523, 1524 en 1524. (Kerkreg. I f. 88v 517v 541v 569). Over de verering in Vlaanderen zie C. Theys, Geschiedenis van Alsemberg 455-458 (Brussel 1960).
De bode ‘vander rijve van sente Rombout’ te Mechelen bezoekt Kortrijk in 1448, Menen in 1455 (Rembry-Barth IV 661). Hij is present in de St.-Jakobskerk te Brugge in 1498 en 1499. (Kerkreg. I f. 57 71. waar de heilige eenmaal Vrombout wordt genoemd).
Als derde in de bond komt de hl. Gertrudis, aangebracht door de bode van [Sint-]Geertruidenberg boven Breda. (Vóór 1815 behoorde ‘Den Berg’ tot de provincie Holland). De rekening van de St.-Jakobskerk te Brugge noteert ontvangsten van 4 en 2 gr. in 1519 ‘vander ryve van Sente Gheertruyts’; in 1520 ‘van der rive van mer vrauwe sente Gheertruyt’; in 1523 ‘van sinte gheertruud’; in 1525 ‘van den fiertre van sinte Gheertruudt’. (Kerkreg. I f. 422, 444 517v 569).
Men weet dat de pachters of kwesteerders rondreisden niet met de oorspronkelijke rijve of fiertel van het heiligdom doch met een portatief model, een diminutief ten dienste van de boodschap dat als reliekhouder fungeerde.
a.v.