Biekorf. Jaargang 40

[p. 119]

Twee soldatenbrieven uit Italië.
1805-1806.

DE volgende brieven zijn geschreven door twee jongens van Diksmuide en van Loo die dienden in het 56^e regiment voetvolk. Beide brieven werden verzonden uit Alessandria, een vesting van Noord-Italië, tusschen Milaan en Genua.

De eerste brief is geschreven terwijl Napoleon zijn zegevierende tocht door Beieren en Bohemen ondernam tegen de Oostenrijkers en de Russen: overgave der Oostenrijkers te Ulm (stad in Beieren op den Donau) op 20 Oct. 1805 en zege van Austerlitz (stadje in Tsjecho-Slowakije ten O. van Brünn - nu Brno) op 2 Dec. 1805. Op 26 Dec. werd de vrede geteekend te Pressburg (nu Bratislava, een stad van Tsjecho-Slowakije op den Donau ten O. van Weenen).

De oorlog was ten einde vooraleer de schrijver van den eersten brief moest optrekken, daar hij nog maar juist onder de wapens was. Hij kwam voorzeker over Grenoble naar Alessandria, daar hij gegaan was over Asti, een stad tusschen Alessandria en Turijn⁽¹⁾. In zijn brief zien we dat de soldaten bevel gekregen hadden geen valsche nieuwmaren naar huis te schrijven; hun brieven zouden onderweg geopend worden.

Het 56^e regiment had voorzeker deel genomen aan den veldtocht van Bohemen in 1805, daar de schrijver van den tweeden brief spreekt over het kogelgevaar waaraan hij blootgesteld geweest is. Zijn regiment is over Venetië en Padua (ten W. van Venetië) naar Alessandria teruggekeerd. De weg uit Bohemen naar Italië loopt over Weenen en Venetië, waarover onze Diksmuidenaar zijn indrukken mededeelt.

J.D.S.

(1) Zie Biekorf 1933, bl. 290-294.

[p. 120]

I.
Alexandrie 19 November 1805

Seer beminden Vader ende Moeder, suster ende broeder. Ik laet ul. weten den staet van mijne gezondheyd als dat het nog al wel gaet en jk en twijffele niet of het gaet ul. gezondheyd ook nog al wel. Jk laet ul. weten als dat wy vertrocken syn van Asti naer Alexanderien waer wy tegenwoorddig liggen. En jk ben onder granadiers getrocken, t'is nu tegenwoordig ses weken, en wy syn verkled, wy hebben veste, brouck, koussen, schoen, hoed, haeren mutse met roode plume, een casaque met roode epolletten, niuwe geweeren, savel en siberne. En wy staen alle dage om te moeten vertrocken naer het de armeyde om te vechten, sy vechten geheele straf. Daer syn al veele Vlaemingen die met my op gegaen syn die al lang gevochten hebben, tegenwoordig men segt dat sy in Weenen syn, om soo te seggen wy en syn er al te gaere niet verre van. En van ander niuws, jk laet het daer het en is niet gelijk of men soude van Loo naer Veurne schreven, dien brief moet door geheel Vrancryk passeeren en in de posten daer syn de brieven over sien om te weeten wat maeren dat'er over en were gaen. Syt soo goet van my een weinig geld af te senden als het moogelyk is, als gy niet en kont gy en moet niet, jk weet wel het is winter, als gy my niet kan af senden t'is ook wel, maer als men geen recouvers en het, ten gaet maer heele gemeene onder de militaire, maer dog laet niet van my te antwoorden hoe dat het al gaet in de streeke en met al myne kennessen, principael met vader Blick en al syne kynders: en Pieter Smis, jmmers alle myne kennessen gy weet wel wie die syn; ook syt soo goet van my te laeten [weten] wie den brief geschreven heeft dat jk ontfangen hebbe, jk en kan het geschrifte niet verkennen; en van het geene dat gy van achter in den brief geschreven heeft en sprekt daer van noeyt meer, want of jk nog duyst uren verder waere jk en soude het noeyt achter laeten nog

[p. 121]

noeyt vergeten, waer mede slutte en blyve met respekt ul. dienaer ende beminden soone

E. Dehouck

Myn addres is alsoo: Monsieur De Houck, granadier dans la 4^me bataillion du 56^me regiment, en garnison Alexandrie en Pimon, Departement de Maringo.

Gy moet het addres schreven gelyk of het hier staet den brief en [zal] niet dolen.

Adres: [106 Alexandrie]. Au monsieur De Houck, marchand à Loo en Flandre, Departement du la Lys, arrondissement du Furnes, près Furnes à Loo, cito.

II.
Allexandrien, dezen 18 februari 1806.

Zeer Lieven Vriend Pieter Derresauw,

Naer ul. van herten gegroet te hebben met wensch van een zaligen vasten, aen Ul. en gheel myne en uwe familie, verhopende den staet van ul. gezontheyd gelyk het tot nu toe nog altyd gegaen heeft, schoon jk in prykele [gevaar] genoeg geweest hebbe dat de kogelen door myn kleed hebben gevlogen, ook tot op myn knie toe; maer God zy gedankt, den Heer heeft my tot nu toe gespaert, waer over jk hem nog dagelijks bedanke en altyd bedanken zal. Ik laet ul. weten als dat jk tot twee brieven toe geschreven hebbe en geen antwoorde en kryge, het welk my jn ongerustigheid brengt. Ik hebb Ul. lest geschreven dat jk in Padua jn garnizoen leyd, maer wy zyn zedert dien af gedaelt naer Alexandrien, het welk my groote pleyzier doet, want jk verhope van jn een maend of twee te mogen werken.

Voorders laet jk ul. weten dat jk jnde stad Venetiën Borak, Boran Nazaret hebben geweest, de welke alle steden zyn die gans rond om jn water zyn; zelf jn Venetën en heeft nog noeyt geen grooter dier geschlegen geweest als een schaep, want er geen ossen nog ander viervoetige beesten jn stad komen konnen, want men maer vier voet plaets en heeft om te wan-

[p. 122]

delen inde groote straeten, en het ander is al waeter.

Waer mede blyve ul. D.W. Dienaer, Anton Barts.

Met de complementen aen vaeder ende moeder, susters ende broeders en ook aen myn ouden baes tot Heerengem, jmmers aen al myn kennissen etc.

Adresse: A monsieur m^r Antone Barts, soldaet dans la 56 Rgt.. 2 Batt., 6 Comp. du Ligne an Garnizon à Allexandrye. Dupartement du Marengo.

Adres: [Alexandrie] Monsieur, M^r P. Derresauw, percepteur avic des contriblitions dirictes de et à Dixmuyde en Flandre. Dupartement du la Lys en Flandre.

Staatsarchief te Brugge, Modern Archief, Bundels 3^e reeks n^r 1068 en Triage, n^r 904.