Biekorf. Jaargang 40

[p. 46]

‘Den Oven’ te Kortrijk.

ALS men het eerste deel van De Potter's Geschiedenis van Kortrijk overleest, vindt men talrijke pottersstraten: pottel-, potterije-, potteldriesch-, bottelstraat, pottelmarkt, pottemarkt en zelfs eenen pottel- of pottelêrenberg. 't Moet zijn dat er in den tijd te Kortrijk veel potten gebakken wierden, en dat er in gebakken potten nog al veel handel gedreven wierd.

De pottelmarkt wierd, in de 16^e eeuw, gehouden vóór en omtrent het Kastelnijhuis, zegt De Potter. 't Was zeker wel omtrent of ten minsten niet onmiddellijk vóór het Kastelnijhuis, waar nu M^me De Blauwe woont.

Gij zult gaan hooren.

Over een veertigtal jaren stond er, op den westkant der Groote Markt, een aanzienlijke herberg-spijshuis, het groot ‘hotel’ van dien tijd dat toenmaals den klinkenden naam droeg ‘Au Lion d'Or’ maar dat, door de Kortrijkzanen, steeds ‘Den Oven’ genoemd wierd.

Deze herberg wierd overtijd verkocht aan de heeren Gratry, die er, vóór den oorlog eene weverij ingericht hebben. Na den oorlog kwam zij in eigendom aan een bankhuis waarvoor men al de oude achtergebouwen afbreekt, en den grond op nagenoeg vijf meters diepte uitgraaft om er versterkte kelderingen, bankkluizen, in te richten.

Hoe dat er, bij deze uitgravingen, niemand van het Stadsbestuur of van den Oudheidkundigen Kring tegenwoordig is, kan ik niet uitleggen.

Men heeft daar, op vier tot vijf meters diepte, verscheidene oude ovens gevonden, ten deele ingestort, waarvan er een of twee nog bijna vol gebakken vaatwerk zaten, ten meesten deel gebroken. Deze ovens waren rond, van omtrent 1^m50 doorsnede op 1^m50

[p. 47]

hoogte, en met een halfronden koepel toegesteken. Zij waren gemetst ter dikte van een halfsteen, met klijtaarde voor moortel, en dan met zuiver klijt en leemaarde aangevuld. Een laatste oven stond verder, doch was veel grooter en stond merkelijk hooger. Rond die ovens heeft men allerhande scherfstukken van vaatwerk gevonden, in alle kleuren en hoedanigheden; en ook verscheidene gebakken, doch misvormde kannen en potten: ik heb er een van gekregen. De vaatjes die nog in den oven zaten zijn zeer fijn, zeer hard, wonderschoon van vormen en van allerhande modellen. Zij zijn niet blinkend, noch voorzien van glansverf en doorgaans donkerblauw van kleur.

De Potter zegt onder ‘Pottelmarkt’: Hier werd ten jare 1690 't eerste koffiehuis van Kortrijk opgericht.... Zou dat de ‘Lion d'Or’ geweest zijn? Dan zouden die ovens verdwenen zijn gedurende de troebele tijden van Lodewijk XIV. Dit ware zeer wel mogelijk.

Kon ik oordeelen naar vorm, kleur, steen enz... over oude potterijen, ik zou dat nader kunnen onderzoeken maar, jammer genoeg, ik ken daar niets van.

In alle geval is het niet te verwonderen dat de Kortrijkzanen de herberg ‘Au Lion d'Or’ liefst ‘Den Oven’ noemden.

P.D.B.