Biekorf. Jaargang 26

Duinen bij navende
De oude ‘Zale’

In levend zomergroen en doode boomenkruinen
zinkt langzaam de avondzonne en gaat ten onder.
Ze zegent met een milden zoen de schaamle puinen
en geeft heur laatste goud. Geen mensch bekijkt dit wonder.
De flinke boerenknaap ment paard en ploeg ten hove.
Vier uren reeds is 't volk, het werkvolk heengestoven,
op 't rijwiel dat te vroeg hen kwam ter heerdstêe voeren.
En door de streek - een lijk in avondlicht -, komt loeren
zoo treurig in 't verschiet der grondelooze gronden,
waar tusschen boomgewelf eens huizen, hoven stonden,

[p. 261]

 

de roode maan. Ze rijst in 't oorlogsveld zijn voren

 

en verft het puingedrocht der kunst voor goed verloren.

 

Ze slentert langs de wilgen en de boomendreven

 

en zit in doode takken aan het schaduwweven

 

waar blad noch bloesem wast. Daar staan versmacht te droomen

 

met eeuwenouden stam, een twaalftal reuzenboomen

 

die ringsom de oude mote in de eenzaamheid nu wachten

 

ont men van 't doode bul ontlijve hun lange schachten.

 

Hun kruin is bladerloos, hun schors is afgereten,

 

hun spillen zijn verhakt, gesplinterd en gespleten.

 

Daar hangen halve boomen aan hun bloote rebben,

 

verward in 't wijde net dier houten spinnewebben,

 

met ladderwerk bestaan, waarop de duitsche robben

 

bespiedden hunne prooi, zoo doen de booze kobben.

 

Dit reuzig raamgetuig, door 't manelicht beschongen,

 

wordt ijlings van omhoog door duistre macht besprongen;

 

het schemert weg met 't maanlicht half en half beloken.

 

Alonder op de moot staan half verlichte spoken

 

van boomen, grijs en grauw, rondom de bleeke wallen.

 

Heel 't landschap, aarde en locht, zie 'k krimpen en versmallen;

 

en licht en schaduw smelt... Gij mote, aloude zate

 

van 't eerste Frankenland, hoe lang ligt gij verlaten

 

beroofd van Zaal en Hof! Mij dunkt, de roode schimmen

 

van uw geschiedenis zie 'k op uw pandhof glimmen.

 

Uw prachtig ringbeluik bedolven vrije Franken,

 

bewierpen uwen wal, bezetteden uw lanken

 

met eiken zaalgebouw, met hoog en nederhoven,

 

beschansden heel het werk met hageberd erboven.

 

Daar plogen zij hun recht, de zale-wet in handen

 

en boetten, straften streng, verkochtten en verpandden.

 

Daar hielden zij hun maal bij ieder jaargetijde

 

en riepen er hij storm hun legerschaar ten strijde.

 

Geweerd wierd d'houten zaal, tot steenen burg herschapen,

 

een machtig leenhof, groot in landen en in wapens.

 

Nu ligt gij onbewoond, wiens leenboek eens vermeldde

[p. 262]

 

dat ge in uw wijd beluik, acht duizend pachters teldet.

 

Ge deelt het lot van 's werelds onbestendigheden;

 

van al uw grootheid blijft een schemerglans op heden

 

die als een licht verdoofd, beschouwen doet en dinken...

 

De mane zijgt en komt in 't nachtlijk duister zinken

 

en lijk de maan, verdwijnt niet al haar eeuwgenooden

 

nu ook de mote en zinkt weer in het rijk der dooden.

Horand.