Biekorf. Jaargang 26

[p. 46]

Mengelmaren

Onze Vlaamsche Zendelingen

Westvlaamsche zendelingen sedert Oogstmaand 1914 op het missieveld gevallen:

Eerw. V. De Wolf Julius der Congregatie van Scheut, geboren te Brugge den 30 April 1875, studeerde aan het 's H. Lodewijkscollege, overleed te Kang-fang-ing-zu (China) den 3 December 1914.

Eerw. V. Selosse Albrecht der Congregatie van Scheut, die te Moscroen geboren den 27 Februari 1882, na zijne studiën te Moscroen begonnen en in het college van Kortrijk afgemaakt te hebben, naar de zendingen van China vertrok, waar hij den 18 Juli 1915 te Leang tcheou overleed.

Eerw V. Stroo Camiel der Congregatie van Schout, te Moerkerke geboren, kwam met zijn ouders verblijven te Zuyenkerke, studeerde te Eekloo, vertrok naar Congo van waar hij wegens ziekte naar het vaderland terugkeerde. Tijdens den oorlog was hij pastor der vluchtelingen in Londen waar hij den 1 September 1916 in den Heer overleed.

Eerw. V. Seys Maurits der Congregatie van Scheut. - Hij werd geboren te IJperen, den 1 April 1889, studeerde er aan het S^t Vincentscollege, vertrok naar de zendingen van China, overleed te Chabernoor den 27 Februari 1918.

Eerw. V. Tyberghien Joris, der Congregatie van Scheut. - Hij weid geboren te IJperen, den 23 October 1879, en na zijne collegejaren in zijn vaderstad afgemaakt te bobben, vertrok naar de zendingen van China, waar hij den 6 Juni 1919 in Midden Mongolie stierf.

Eerw. V. Vanderstraete Achiel, der Congregatie van Scheut, geboren te Veurne den 2 September 1878, studeerde aan het college zijner geboortestad, vertrok naar de zendingen van China en ontsliep in den Heer den 8 September 1919 in Oost Mongolie.

De volgende Westvlaamsche studenten der Congregatie van het, Onbevlekt Hart van Maria uit Scheut, vielen voor het vaderland:

Eerw. Frater Van de Putte Hektor, geboren te Kortrijk den 15 April 1895, gesneuveld te Pypegaele in datum 19 Oogst 1916.

Eerw. Frater Impe Paul, uit Thielt, waar hij geboren werd den 1 December 1890. - Hij viel in het bosch van Houthulst den 28 September 1918.

Eerw. Frater Chielens Herman, Brugge, 16 Oogst 1893, aan zijne oorlogswonden bezweken in het krijgsgasthuis te Vinckem den 30 September 1918.

Eerw. Frater Rathé Kavel, te Coxyde geboren den 18 Maart 1896, gesneuveld te Vierkaven den 2 October 1918.

(Met vervolg)

C. Scherpereel

Beverloo 1/12/19.

Krijgsaalmoezenier.

[p. 47]

Aan de Kust

Spreekwoorden en eigenaardige spreekwijzen

1. Boelijn over de nokke; 't gaat hier nog eens boelijn over de nokke. Wordt gezegd om te beduiden dat er ievers getwist of gekrakeeld wordt.

De boelijn is een touw die 't groot zeil der schuit aan den kop van 't vaartuig verbindt, om 't rillen (weg en weer slaan) te beletten. Er is een boven- en onderboelijn; de boven boelijn wordt door 't boelijngat geschoren, rechts of links van den voorsteven volgens den heerschenden wind en het genomen koers. De onderboelijn wordt ook langs dezelfde zijde als de bovenboelijn aan den kattekop van 't spit vastgemaakt. 't Kan gebeuren door 't een of 't ander toeval en vooral als men met de manke laveert, dat de boelijn over de nokke (uiteinde van de ree of ra) geraakt, on er moet afgeklaard worden. Vandaar het spreekwoord: Boelijn over de nokke, gebruikt als men om eene moeilijkheid in woorden geraakt.

2. Hij heeft daar de Breê Veertiene, of: hij is nu in de Breê Veertiene. Wordt gebruikt in den zin van: hij hoeft 't nu breed.

De Breê Veertiene is een zeebank die vier of vijf mijlen buiten Tessel ligt.

3. In een ander leg visschen; in zijn oud leg visschen; hij zeilt naar een ander leg.

Men geeft den naam van ‘leg’ of ‘leggers’ aan de diepten tusschen de banken waar men meestal vischt.

Zoo zegt men: Negen Vaâm, Tudiep, Kwinte, Scheurleg, Antena, Kellen, Accaart, West-Gate, Avonturen, enz.

Aan andere diepten geeft, men den naam van ‘geulen’: zoo noemt men: de geule binnen 't Rip of de Schardijngeule, geule buiten de Kwinte, enz.

Maar aan land bezigt men ook het woord ‘leg’ voor ‘plaats’: Hij gaat naar zijn oud leg; we gaan nu naar een ander leg; 't is daar ons leg, enz.

4. De willen zijn aan d'ankers = men moot doen wat men bevolen is of wat men kan.

De willen zijn de touwen waarmede de ankers aan de netten der vlete vast zijn.

5. Hij is op 't schip van Sinten Ut (wellicht voor Uit). Men zegt zooiets van iemand bij wien de zaken maar scheef zitten, die de bankroet of zoo iets nabij is.

6. 't Blekt lijk Clemskerke tegen 't ongeweerte. De toren van Clemskerke is wel meest altijd zichtbaar en is een zeemerk, maar blekt vooral in zuid-westelijke vlagen. Men gebruikt dit gezegde wanneer iemand een kleedsel aan heeft waarvan de kleur vele in d'oogen valt, en ook als men ievers gaat waar hot zeer vuil is.

[p. 48]

7. Bakboord en stierboord willen = malkander niet verstaan; de eene 't een willen en de andere 't ander. Stierboord is de rechterzijde van 't schip van achteren naar voren ziende, bakboord is de tegenovergestelde kant.

8. 't Water naar de zee dragen = dubbelen arbeid of verloren moeite doen.

9. Van d'ebbe visschen = iets zien te krijgen.

Zelfde beteekenis als 't Hollandsche:

Hij is van de familie van Van Kleef,

Hij houdt van de heb en niet van de geef.

10. Ten haringe varen = kwalijk varen.

11. Dat is paaie en deelgeld = dat is eene schoone winste of dat is de moeite woerd.

12. 't Zit geen stier in zijn roer = hij kan er geen beetje weg meê.

13. Alle zeilen bijzetten = alle zijne krachten inspannen.

14. Hij gaat daar op de klippen loopen = hij gaat daar kwalijk varen, moeilijkheden tegenkomen.

15. 't Is al goed als 't vischtje wel zwemt = 't is al goed als 't al te meê gaat.

16. Men kan nooit 't laatste vischje krijgén = men kan 't nooit al hebben.

17. Alle baten helpen, zei de schipper, en hij blies in 't zeil.

Hebt, ge nog van ne zeelt gehoord? Kramers spreekt daaraf. Wij zeggen een tinke: 't is ook een woord dat wij van onze gallische voorouders hebben afgedeeld.

J. Cl.

In de oude kerkrekening, te Caster, ten jare 1727, staat er te lezen:

‘Het ketsereel van den ontfanck’. Er wordt betaald voor het maken van dit ketsereel.

Den 12 September 1917 schreven wij: wat ter wereld mag dit zijn? De vraag wordt hier vernieuwd.

J. Cl.