Biekorf. Jaargang 24

[p. 221]

Larugge of Rugge?

IN de jaarboeken van Sint-Pieters-Abdij te Gent vinden wij in het Hs. der 10^e eeuw (A. Van Lokeren, Chartes et documents de l'abbaye de S. Pierre, n^o 6, p. 11^a) het volgende bericht:

‘Temporibus Hlodowici imperatoris et Hambardi abbatis dedit Wicbertus et hucsor sua Hildeberga in pago Tornacense in loco nuncupante, propre fluvie Scalde et fluvio Larugge Bacceningahem curtilum unum...’

Het Hs. der 11^e eeuw (F. Vande Putte, Annales abb. S. Petri Blandiniensis, p. 75) vermeldt deze begiftiging der abdij, met weglating echter der gouwaanduiding, in bijna dezelfde woorden. Beide teksten komen van af ‘in loco nuncupante’ in de opvolging der woorden volkomen overeen, en toch heeft er naar allen schijn een omstelling plaats gehad, want Bacceningahem (2^e tekst: Bacceningim) stond in het oorspronkelijke document zonder veel twijfel onmiddellijk achter ‘in loco nuncupante’. En dan hapert er mijns dunkens nog iets anders aan.

De naam der rivier Larugge, die tot nu toe nog niemand thuis heeft kunnen brengen, kwam mij dikwijls verdacht voor, en even dikwijls beschouwde ik den raadselachtigen tekst en trachtte mij te verbeelden hoe alles wel in het oorspronkelijk document mocht gestaan hebben. Hoofdletters werden er zeker niet voor de plaatsnamen gebezigd, en, indien wij een juiste kopij ervan hebben, stond er dus: ‘prope fluvie (-o) scalde et fluvio larugge’. In hetzelfde stuk en op dezelfde blz. vond ik bij Van Lokeren: ‘prope fluviola Wildia’ en op blz. 12^b: ‘prope fluviola Absentia’, en in eens schoot het mij binnen dat wij hier insgelijks ‘prope... fluviola Rugge’ moesten lezen.

Dergelijke fouten van kopisten zijn uiterst talrijk, en wij zijn te meer geneigd, er in dit geval eene te veronderstellen, omdat een riviertje Rugge in de nabijheid van de Schelde ons waarschijnlijker voorkomt dan eene rivier Larugge. Dit riviertje Rugge zou men vooral in de omstreken van

[p. 222]

Avelgem moeten zoeken, waar Sint-Pieters-Abdij volgens een ‘Liber inventarius’ van 1281 eene ‘curtis Rugghe’ (V. Lok. no. 896, blz. 408 vlg.) bezat, dewelke zonder twijfel te vereenzelvigen is met de ‘villa Rucga’ (ald., n^o 78, blz. 66^b), haar omtrent 995 door graaf Diederik geschonken, en met den ‘mansus indominicatu[s]’ ‘in Ruggis’ (ald. n^o 119, blz. 84^a), t.j. 1037 in het diploom van den franschen koning Hendrik onder hare bezittingen opgesomd. Een beek was er niet verre van dit landgoed, want in het zooeven aangehaalde cijnsboek van 1281 (V. Lok. blz. 409^b) vinden wij onder de ertoe behoorende gronden vermeld: ‘I quart. pasture in Duxmeersch super Beke’. Nu hadden zelfs de kleinste waterloopen oudtijds gewoonlijk eenen naam, dien zij echter in de meeste gevallen verloren door hem af te staan aan hoeven, gehuchten of dorpen, in hunne nabijheid opgericht. De veronderstelling dat deze beek oorspronkelijk den naam Rugge droeg die van haar op het gemelde goed overging, blijkt derhalve niet van allen grond ontbloot.

Aan deze beek Rugge zou dan ook de ‘curtilus’ Bacceningahem waarover wij later niets meer vernemen, gelegen hebben. Piot (Les pagi, p. 40) vereenzelvigt die plaats met ‘Beekeningen, probablement dépendance d'Avelghem’. Daar de ontwikkeling van een oud Bacceningahem tot Bekke-, of zelfs Beekeningen geen groot bezwaar oplevert, zouden wij dat als een staving onzer zienswijze kunnen beschouwen, indien wij wisten waarop de meening door Piot uitgedrukt, steunde. Er schijnt in alle geval heden ten dage geen Beekeningen meer in de omstreken van Avelgem bekend te zijn; evenmin vermeldt de cijnsrol van 1281 die nogtans over de dertig gelegsnamen uit die streek aanliaalt, een naam die er eenigzins op trekt. Dit laatste mag echter niet als een bewijs ertegen beschouwd beworden, omdat de abdij dien eigendom al lang tevoren kan verruild, verkocht of op een andere manier verloren hebben. Het ware insgelijks mogelijk dat de ‘curtilus’ Bacceningahem later door de villa of den mansus indomi-

[p. 223]

nicatus Rogge opgeslorpt werd, doch van waar haalt Piot dan zijn Beekeningen dat Sint-Pieters-Abdij t.j. 1281 niet meer kende?

Wij moeten het dus daarbij belaten. Misschien zal iemand anders erin gelukken een nog bestaand of verdwenen Beekeningen in den omtrek van Avelgem op te sporen en daardoor het bewijs te leveren dat wij inderdaad fluviola Rugge in plaats van fluvio Larugge moeten lezen.

H. Pottmeyer.