Biekorf. Jaargang 10

[p. 145]

[Nummer 10]

Hoogeerweerde Heer Lodewijk Schram,
groot-vicaris van Zijne Hoogeerweerdigheid Edward J. O'Dea, bisschop van Nesqually, in America.

IN 't begin van Zaaimaand 1898 ontving men, te Brugge, uit het verre Westen van America, eene draadmare die het afsterven vermeldde, van Hoogeerweerden Heer Lodewijk Schram, groot-vicaris van Zijne Doorluchtige Hoogweerdigheid Edward J. O'Dea, bisschop van Nesqually.

De dierbare overledene was een moedige telg van ons vlaamsche volk, die, in den vreemde, de werkzaamheid en de edele gevoelens van onzen stam hebben doen bewonderen, en wiens geheugen bij zijne vlaamsche broeders niet en mag verloren gaan.

Daarom stippen wij hier in onzen Biekorf, eenige dagen en daden aan, die wij, uit de berichten, die in de dagbladen en elders ter gelegentheid van zijn afsterven verschenen zijn, hebben kunnen te zamen lezen.

Lodewijk Schram wierd, den tweeden in Hooimaand,

[p. 146]

1847 te Brugge geboren, van door en door christelijke en deugdzame ouders, die den stempel van hun oud en vast geloove wisten te prenten op al de gevoelens van hun hert, op al de gedachten van hunnen geest, op al de werkzaamheden van hunnen wil, maar nog eerst en meest in de vrome ziele van hunne vijf kinderen, waarvan er drie hen aan den Heere hebben toegewijd. De eerbiedweerdige moeder van onzen zendeling, die met hare 85 jaren te Brugge nog wakende en werkende is, blijft daar een levend voorbeeld van.

't En valt dus niet te verwonderen dat Lodewijk, van jongs af, door zijnen vader tot een sterken inborst verstaald, en door zijne moeder tot een diep godvruchtig kind opgeleid wierd.

Hij leerde latijn in 's heiligen Lodewijks, te zijner geboorte stede, en van daar ging hij later naar 't kleen seminarie van Rousselare den leergang van wijsheid volgen.

Maar God had zijne hand op den schouder van dezen jongeling geleid, zijn vinger had hem naar de verten gewezen, en zijne stem, aan wie niets en weêrstaat, had in zijn herte weêrklonken: ‘Gaat uit uw land en uit uw maagschap, en uit het huis uws vaders en komt in het land dat ik u toonen zal. En ik zal uw naam groot maken en gij zult gezegend wezen!’ (Boek der scheppinge XII-1-2).

En Lodewijk, onderdanig zijnde aan het bevel des Heeren, ging, den 1sten in Zaaimaand 1868, in 't Americaansch seminarie te Leuven, om hem tot het grootsch en lastig zendelingswerk te bereiden.

Al wie hem daar gekend heeft weet nog te spreken van zijnen vroolijken inborst, en van al de andere hoedanigheden waardoor hij hem wist te onderscheiden en te doen beminnen. 't Is een zijner vrienden, die hem aldaar van dicht bij aan het werk gezien heeft, die op zijn doodbeeldeken liet drukken: ‘Van zijne jonge jaren af was hij beminnelijk voor dezen die met hem leefden (Spreuken, XVIII-24).

In den omgang met hem en was geen bitterheid noch

[p. 147]

vervelinge in zijn gezelschap, maar blijdschap en vreugde. (Wijsheid VIII-16).

De heilige priesterwijding wierd hem toegediend te Leuven, op den 6ⁿ in Koornmaand 1871, door zijne uitmuntendheid Hoogsteerweerden Heer Jacob Cattani, afgezant van den heiligen Stoel te Brussel. Deze weerdigheid deed hem, nog meer dan te vooren, branden van verlangen om deze woorden van den Zaligmaker te volbrengen: ‘Gij zult mijne getuigen wezen tot het uiteinde der aarde.’ (Handelingen I-8), hij hoorde de stem der ongeloovigen die hem bad en zeide: ‘Komt over... en helpt ons,’ en hij zocht aanstonds te vertrekken, overtuigd zijnde dat God hem geroepen had om hun de heilboodschap te verkondigen. (Handelingen XVI-8-10.) Den 17 in Schrikkelmaand 1872 verliet hij Europa, en ging hij drie duizend vijf honderd uren van zijn volk, langs San Francisco, naar van Couver, in het bisdom van Nesqually.

Te dien tijde en was de overvaart nog zoo wel en zoo rap niet ingericht als hedendaags, en 't was dan ook Mei alvorens de jonge zendeling te zijner bestemming aanlandde.

Alsdan was zijne Hoogweerdigheid Blanchet bisschop van Nesqually, en hij schatte onzen vlaming zoo hoog, dat hij hem zijn leven lang bij hem hield. Eerweerde Heer Schram was te zelver tijd de bijzondere hulp van den bisschop, eerst leeraar en later overste van het leerhuis der heilige Engelen, en belast met het zendelingswerk in de kerken omtrent de bisschoppelijke stad.

Van Couver was in die jaren eene stad van 5 tot 6000 zielen, gelegen op den rechteren oever van den breeden stroom Columbia, rechtover de stad Portland, in het Zuid-Westen van den staat Washington.

Geheel het bisdom dat bijna zoo groot was als Vrankrijk, wierd bestierd door 18 priesters en 8 kloosterlingen van het gezelschap Jesu.

De bevolking dier streken is daar uit alle gewesten der wereld te zamen gestroomd. Men vindt er afstammelingen van Vlamingen, Duitschers, Franschmans nevens Sinezen en Americanen.

[p. 148]

De oude bevolkinge bestaat uit wilde Indianen, die dieper en dieper het land en bijzonderlijk de rotsbergen ingeweken zijn. Dit volk, dat aan de begrijpen der huidige beschaving vreemd gebleven is, leeft daar nog in die voorvaderlijke stammen, die gelijk de Plathoofden en de Chenoux met dierenvellen gekleed zijn, en die onvermoeibaar en onverschrokken, met boog en net ter jacht of ter vischvangst uitgaan, om aan al de noodwendigheden van hunne huisgezinnen te voldoen.

Bij de katholijken, zooveel als bij de protestanten en de wilden, genoot Eerweerde Heer Schram, van eersten af, groot gezag en oprechte toegenegentheid. Van met dat onze zendeling te Van Couver aankwam, onstond er tusschen hem en Eerweerden Vader Junger, die alsdan herder der hoofdkerke was, eene innige en nauwe vriendschap, die ongebroken tusschen deze twee hardwerkers is blijven bestaan, tot aan de dood van dezen laatsten.

In 1879, na de zalvinge van Hoogeerweerde Heer Junger als tweeden bisschop van Nesqually, wierd Eerweerde HeerSchram als herder der hoofdkerke aangesteld, en dit kwam nog zijn aanzien en zijne werkzaamheid verdubbelen.

't Was te dien tijde, zoo Hoogweerde Heer het aan zijne vrienden vertelde, dat zijn bisschop hem op gewissen dag het volgende kwam melden.

Een bericht is toegekomen, dat er, verre verre in den Westen, een man op sterven ligt, die een katholijken priester vraagt.

Weg, naam, afstand, alles was hem onbekend.

Maar niets als zijnen moed en zijnen ijver voor de zielen raadplegende, springt Schram te peerde, en op Gods genade rijdt hij, altijd rijden, den Westen in.

't Wordt avond en 't wordt morgen, en nergens geen spoor van zijnen zieke te vinden. Hij wordt gedwongen, onder den blooten hemel, in een uitgestrekt woud, te vernachten. Eindeling, na twee volle dagen gereden en gedoold, gevraagd en gezocht te hebben, komt hij, uitgeput van krachten, bij het huis van den stervende aan.

[p. 149]

‘De katholijke priester is daar!’ wierd er aan den zieke gemeld, en deze hem overeind op zijn bedde rechtende, liet eenen blijden verzucht en zei:

‘Ik wist het wel, dat ik zonder priester niet en zoude sterven, want ik hebbe alle dagen voor Onze Lieve Vrouwe gebeden, en die goede Moeder en verlaat hare trouwe kinders niet!’

De heilige Sacramenten of heilwerkteekenen wierden hem toegediend en zijn laatste wensch was vervuld.

Een ander maal wierd hij geroepen om eene berechtinge te doen. Maar, door afstand en weg misleid, gerocht hij op den doolstap. De avond overviel hem, en 't donker woud sloot hem rechts en slinks in, toen hij in de verte tusschen takken en boomen, een lichtje ontwaarde. Gedwongen door den nood en gepraamd door den honger, reed hij daar naartoe en stond welhaast in een arm hutte ken, dat door eene oude halfwilde vrouwe bewoond was. Brood of eenige eetware en was er in gansch het huizeken te vinden 't en zij kijte van zalme, die in de zonne gedroogd was. Deze slechte spijze en een slok water was alles dat de zendeling kreeg om zijnen brandenden eeten drinklust te blusschen. 's Anderendags, voor hen en hane, reed de priester heen, naar het doel zijner reize te wege, toen hij eensklaps voor een breed water stond. De stroom was wijd en geweldig, en voor eenige brugge lagen er twee stammen van boomen over, waarop er eenige ruwlokte planken wikkelvaste lagen. 't Peerd schoot nu en dan door de brugge, en de zendeling meende allen oogenblik in den vloed te tuimelen, toch, met zijne vastberaden koelbloedigheid en onder de bescherming van den koning van hierboven, gerocht hij behouden al de overzijde en kon den stervenden de vertroostingen van onzen heiligen Godsdienst toedienen.

('t Vervolgt)

C. Delaere