Biekorf. Jaargang 8

Nog vlaamsche woorden en spreuken

Men prijst een stuur begin.

't Zal nog in de asschen schijten: in niet vergaan, op niet uitkomen.

‘Die niet en mist en doet niet,’ zei de vent, en hij misging hem leelijk.

Jan is weêrziek: hij slacht de honden.

Gij zult daarvooren wel een schoeperinge (een schoeperingsken) krijgen, voor alzoo te gaan liegen.

‘'t Is elk zijn gouste,’ zei de man, en hij at het kinds pap uit. - ‘Elk zijn meuge,’ zei de zeuge, en ze at al den boers kerepap uit.

Bruin gaat zijn canarievogels opsteken, om in de oorie te blijven.

't Is al gelijk waarmeê dat de jongens hulder bezig houden, achter dat ze niet en schreemen.

Jan staat slekkevet: hij zou gemakkelijk acht dagen op zijn smeer kunnen leven.

Kalverknie'n: klutseknie'n, het tegendeel van melkknie'n, beugelbeenen.

Zijn hoofd staat lijk op een pinne: 't en staat nooit stille; hij kijkt altijd rond hem: kijken is kijken.

Hij was bleek lijk ne pannekoeke. 't Was lijk nen afgeleiden.

[p. 267]

't Is zulk ne menschenplager! Hij en doet niet liever als de menschen afvangen. Hij was daar leelijk afgevangen! Hij is vrouwvolkszot. Zij is mannevolkszot: ze is zot achter 't mannevolk.

Stampekadul = stampepoef.
Uitbeven. Pee beefde geheel zijn glas uit.

't Zal bij gaan (weinig schillen), maar 't zal algelijk stroppen, nijpen, spannen, moeite kosten.

Gusten zou wel betalen, maar hij en heeft geen schijven: geen geld.

Laat dat potje maar gedekt: zwijgt daarvan.

De willekes groeien in de busschen
en de wissekes groeiender tusschen.

Manten en Kalle

gingen te gâre naar Halle:

Manten liep zeerst,

en Kalle was er eerst.

Zij komen overeen lijk twee trommelstokken, lijk Manten en Kalle.

Van ne leegaard: Hij heeft den beer op zijnen rugge.

Hij heeft seffens zijn knikkers, of marbels, uit de ronde getrokken. - Jongens rijschen wel ne knikkere.

't En is hier niet uithoudelijk! 't En zal 't hier niemand uithouden.

Bruin en zal niet voortvertellen hoe dat hij daar gevaren heeft. 't Is waar: gij moogt het voortvertellen.

Zwicht u, kind, van bij de beke te gaan: Kalle met den haak zou komen. Bij De Bo: Kalle met den einsel.

Hoe meer dat gij daarin roert, hoe meer dat 't stinkt.

Leo heeft nog ne keer een perlutje gehad: een moeielijk, onaangenaam geval tegengekomen.

Hij heeft die beelden mishangen, kwalijk, verkeerd, enz. gehangen.

[p. 268]

Ne kwakkel schieten: nen dazerik vangen of stekken.

Van een die veel honger heeft: zijn beer danst, dat is: hij ziet ze vliegen.

'k Ga u een zintje met vijf mannejes draaien. = 'k Ga u een kaaksmete geven, dat mijne vijf vingers op uwe kake geprent staan.

Van een die iets overal uitbelt: Hij heeft zeven stuivers aan den belleman gegeven, om het te doen uitklinken.

Zeeverlap = zeeverdoek, kwijllap.

Z... br... afsteken, overal in zwang, maar ongewoordenboekt.

Jan heeft daar geld gebroken met hamers, veel geld in 't water gesmeten, veel nutteloozen onkost gedaan.

't Verstand en komt vóór de jaren niet, en 't en komt altemets nooit. - Dat kind en gaat niet lange leven: 't heeft te veel verstand. 't Heeft meer verstand in zijn kleen vingerken als zijn broere in geheel zijn lijf.

Dat al de boomen één boom waren, en dat al het water één water ware, en dat die boom in dat water moeste vallen: welke 'n groote plijs-plas-plorium en zou dat niet zijn?

De wijsten van 't hof, dat is de hond.

‘Ne liever is een haze,’ zei Doca, tegen haar kind, en de die loopen te zeere.

Helpt mij ne keer die kuipe wat verdoen, verzetten, verporren, ze en is niet verdoenlijk alleene: van éénen mensch alleene.

Liever als zijn woord te eten, Jan zou liever drek eten, bachten een doornhage.

Hij zal dat wel barbieren, schaveelen, schikken, dat 't gaat.

Rap aan de tanden is rap aan de handen.

B'hendig en profijtig zijn, en vele om den hals brengen.

[p. 269]

De b'hendigheid bedriegt de wijsheid.

't Was daar pekdonker: ge en er zaagt geen' hand vóór uwe oogen.

Vele beloven en weinig geven,
doet de zotten in vreugde leven.

Hij is daar in zijn gers: hij jeunt hem daar wel.

Ze klapten daar slag om slinger: ge en zoudt er met geen perse deure geslegen hebben.

Jan en is uit dat huis niet schippelijk, hij en is daar niet wegschippelijk: ge en zoudt hem daar met geenen krauwel uittrekken.

Zij leven daar lijk God in Vrankrijk: geheel vrijelijk, zonder achter iets te loopen.

Niet zeggen is zwijgen,

en nievers gaan is thuis blijven.

Die boom is straatoud.

Pieter was verre gezet, tendenuit moe, als hij toekwam. - 't Is ne gezetene vent. - Ko was daar lijk gezet: in nen oogenblik.

Dat er ne meerdere valschaard in de wereld ware als gij, ge zoudt hem den kop afbijten.

Djik: een die geen eenen slag en haalt in de kaarte. Wij gaan u djik jagen, Bruin: gij en zult geen éénen slag halen.

Zij hebben Tone laten sleeren met een zinkinge, en te Lovendeghem begraven, met den leegsten dienst: zij hebben hem, kort en eenvoudig weg, laten vertrekken: zij hebben er kort spel meê gemaakt.

Het vriest dat 't kraakt, dat de boomen bersten.
Dat 't vriest! 'k Ben daar wel gerust in.

Van iemand die geerne van eenen vriend hoort spreken: ‘Als hij van hem hoort spreken, zijn aanzichte gaat open lijk een mostelle in zoete melk.’ Wegens mostelle, mastelle, wastelle, guastelle, gateau, zie De Bo.

[p. 270]

Van eenen moedeloozen mensch: Hij is leege getoomd.

Van eerappels die, gekookt zijnde, geheel openvallen: Die patatten zetten hunne vlerken open, lijk boereduivejongen.

Van iets dat zoo behoort niet en sluit, b.v. een' deure: Dat sluit lijk Eecloo's poorten, lijk Wackene!

Van iets dat men niet en mag betrouwen: ‘'k En hebbe er niet meer trouwe in als in eene glazene krikke.’

Van nen lastigen, kwaadaardigen, stekelachtigen mensch: ‘'t Is een' doornhage.’

Van een die nooit en lacht: ‘Die droogzak! hij en heeft geen eenen lachtand.’

Ze spraken van rijke, en eene goede christene vrouwe zei: ‘Rijke! ja rijke! rijke, die God gelijken, en arme, die geen' ziele en hebben!’

Van iemand aan wien men niet veel en houdt: ‘Ik drage hem in mijn herte, lijk het water in een' peerdemande.

Van een vrouwken, dat rap, en stillekens, zonder beslag te maken, al zijn werk doet: ‘Het spertelt zijn' kloefen af, en 't draait over den vloer, lijk een akketissie.’

Van iemand die géén vrienden en heeft: ‘Hij heeft zooveel vrienden als Ons Heere broers.’

Die dingen smaken naar den trog, om nog; en naar de kele, om vele.

Is de die naar 't klooster gegaan?

Ja z': naar 't klooster van Sint Ariaan, waar dat er twee paar schoen (of kloefen), onder 't bedde staan!

Hoe dat de goede en treffelijke menschen in de wereld geacht zijn: ‘Treffelijk zijn! ja treffelijk zijn! treffelijk wordt van de honden bez... zocht.’

Van een werk dat schoon en wel gedaan is: ‘'t Is kerkewerk! capellewerk en heeft daar niet bij!’ Bijzonderlijk van iets dat stijf sterk gemaakt is: ‘'t Is kerkewerk: 't en zal niet ommewaaien!’

[p. 271]

In sommige dorpen, als er eene koe vernieuwt, noemen de boeren het kalf ‘garde,’ of ‘koster,’ opdat het wel zou drinken.

Dat is een dikke brasem van ne vent! hij is dikke lijk nen brasem. Wegens brasem, zie De Bo.

Ze zitten daar gespannen, lijk de haringen in een tonne.

Een driepekkel staat vaste. 't Is daaromtrent: Funiculus triplex difficile rumpitur. Eccl. 4. 12.

Een die al te traag misse doet: 't Is ne keersedief. - Pakkers zijn dieven. - Meulenaars en bakkers zijn dieven: de meulenaars zijn de eerste, en de bakkers zijn de meeste.

Van iets dat lange duurt: Dat de wind moeste keeren, Ko zou blijven klappen, eten, zitten, slapen, enz.

Van een die stijf voorzichtig gaat, die niet en durft deureterten: ‘Hij gaat lijk op eiers’: men zou zeggen dat hij de cozijntjes heeft.

't Zijn meer menschen die missen als hennen die ...issen.

Ge en meugt dat niet doen: als 't kloksken van Roomen luidt, ge gaat alzoo blijven! Wordt gezeid b.v., als een kind een anders gebreken namaakt.

‘'t Weêre is tusschen twee'n,’ zei Cissen, en hij neep zijn wijf tusschen de deure.

In 't bollen: ‘Jouw!’ zei Bruin. ‘Ja 't: aschgrouw!’ (geen jouw), zei Tone.

Wij gaan daar kort vier meê maken, dat is: wij gaan daar korte veureinden, kort spel meê maken.

Waan stekte daarachter, lijk nen duivel achter een ziele.

De stoutste wezels zuipen de eiers, (of ook) de beste eiers.

Ko is daar gezien lijk vorte visch: hij is daar stijf slecht gezien.

't Vragen is vrij, en 't ontzeggen staat erbij. - Die man en is van geen ontzeg: hij en kan mij nooit niet ontzeggen, weigeren.

[p. 272]

Van iets dat gemakkelijk om vatten is: ‘Ge tast dat met uwe ellebogen.’

G.V.d.P.