Biekorf. Jaargang 8

[p. 213]

Nog van het nieuw Dietsch Heldendicht ‘Godwin en Adeltrude.’
Vervolg van bladz. 73.

NOG menig prachtig uittreksel, uit het tweede deel van het heerlijk Heldendicht ‘Godwin en Adeltrude’ hadde, in ons tijdblad, verdiend aangehaald te worden, maar tijd en plaatsgebrek hebben zulks tot nu toe belet; en daar het werk nu reeds verschenen, en in veler handen is, zullen eenige opmerkingen tot slot van dezen opstel voldoende zijn.

En vooreerst, in hetgeen op het begin van bladzijde 18, van dezen jaargang gedrukt wierd, is er eene onnauwkeurigheid geslopen, en wat aldaar over het werk Augustinus gezeid wordt, behoort in den volgenden zin veranderd te worden: Een treurspel van den schrijver is het tweede opgekomen in den driejaarlijkschen prijskamp voor tooneelletterkunde, ten jare 1890-91. De eerste plaats in dien wedstrijd, wierd behaald door den schrijver Nestor De Tiere. Daar dit werk op een ander tijdstip en in een ander vak der letterkunde moet geschikt worden, als ‘Tijdkrans’ en ‘Een dure Eed’, kan het bijgevolge met deze werken, naar den prijs niet medegedongen hebben.

Ons heldendicht beslaat twee lijvige boekdeelen, is op schoon deugdelijk papier, met nette en zeer leesbare boekstaven gedrukt. Het eerste boekdeel bevat eene landteekening tot geleide van den lezer; eene geschiedkundige voorrede van bladzijde 5 tot 43; de 20 eerste zangen van bladzijde 47 tot 461, die gevolgd zijn van bijzondere ophelderingen over oudheidskunde, Germaansche godenleer enz. van bladzijde 462 tot 480, en sluiten met eene kleine woordenlijst tot nadere toelichting. Het tweede boekdeel behelst, benevens de 20 laatste zangen die strekken van bladzijde 8 tot 348, eenige bijzondere ophelderingen van 349 tot 360.

De uitvoering van dit gewrocht strekt ter eere van zijnen drukker, den heere Callewaert-De Meulenaere,

[p. 214]

uitgever en boekhandelaar, in de Boterstrate, t^k 36, te Iper, die, voor den geringen prijs van 5 frank (of nog min voor talrijke inteekeningen), ons een meesterstuk verschaft dat omtrent 850 bladzijden beslaat.

Voor godvreezende ouders, en voorzichtige opleiders der jeugd, is het dikwijls, och arme! eene lastige taak, deugdelijke en gansch onberispelijke dichtwerken in de handen der kinderen en der leerknapen te steken, zonder vreeze de ongestoorde reinheid hunner onschuldige zielen te beroeren of te besmeuren. Gelukkiglijk en dreigt zulk een gevaar de leerknapen niet die ‘Godwin en Adeltrude’ zullen doorbladeren en genieten, want bij al zijne andere gaven, voegt dit werk nog eene keurigheid, eene edelheid, van woorden, zegswijzen, beelden en vergelijkenissen die enkel bekwaam zijn, om het hert van den jongeling te verheffen en te verzedelijken. Dat geschiedt nochtans zonder dat de betooverende aantrekkelijkheid, of het steeds klimmende belang ooit begeven, of in iets moeten onderdoen voor andere lettergewrochten die algemeen geprezen worden. Bijgevolge mag dit werk, van het begin tot het einde, van alle leer- en jongelingen van beide geslachten, geruster herten gelezen worden, niet alleen zonder eenig gevaar voor hunne inbeelding of hun hert, maar met gesteunde hoop dat die lezing hun verstand en hunne deugdzaamheid zal uitbreiden en versterken.

Maar, zal er iemand vragen, zijn er dan hoegenaamd geene vlekken of gebreken in dit Heldendicht te bespeuren? 't Ware vermetel zoo iets te beweren, en al wie met het schikken en bouwen van dichtwerk bekend staat, en zal niet verergerd zijn, als men in een gewrocht van omtrent 15.000 verzen, soms eene reke tegenkomt die zachter of meer welluidend hadde kunnen klinken, soms een woord dat wat gewrongen, soms eene stemzate die wat gedwongen schijnt, maar, men denke hierbij, op al het heerlijke van het gewrocht, en wete dat de dichter misschien redens volgt die ons onbekend zijn, of hem door den betooverenden glans van beeld en gedacht, meer laat medeslepen, als door de nauwgezette gepastheid van woord en snede.

[p. 215]

Daarenboven, het einde van het gewrocht, alhoewel het prachtig is, zoude mij meer voldoening geschonken hebben, hadde de dichter ons, in eene begeesterde zielsverrukking, een vooroorbeeld afgeteekend van al het heerlijke, al het roemweerdige, al het kunstrijke, dat in latere dagen ons Dietsche vaderland aan den spits van alle beschaafde katholijke volkeren deed pronken. Hadde hij, in eenige zijner machtige trekken, eene tintelende schildering van de geschiedenis van Vlanderen voor onze oogen doen blinken.

Ja, zulk eene schildering, veredeld en bestraald door den glans van ons oud christen geloove, hadde ik door onzen dichter willen zien afmalen tot prachtig sluitstuk van zijn heerlijk gewrocht.

Maar genoeg daarover. Wij zijn overtuigd dat deze kleine opmerkingen en alle andere die men zoude kunnen aanduiden in eene tweede uitgave, zullen benuttigd worden, en dat wij alzoo een meesterstuk zullen bekomen dat in alle opzichten onberispelijk zal staan. Hetgeen ons in die hoop moet versterken, 't is eene hoogstvleiende goedkeuring voor den schrijver. Immers zijne doorluchtige Hoogweerdigheid G.J. Waffelaert, Bisschop van Brugge, heeft niet alleen met alle welwillendheid, de opdracht van dit werk aangenomen, maar zijne Hoogweerdigheid heeft na het heldendicht gelezen te hebben, getuigd dat hij het prachtig vindt van opvatting en uitbreiding.

De elf honderd afdruksels, die alreeds besteld zijn, helpen die getuigenis bevestigen; ten andere de gunstige beoordeelingen die men langs alle zijden verneemt, te zamen met de ontwikkeling der gedachten, over volksdommelijkheid en stamtrots, zullen maken dat er geen geleerde of ontwikkelde Vlaming en zal gevonden worden, die er niet en zal aan houden dit gedenkmaal van de kerstening onzer voorvaderen te bezitten, om het, met een immer vernieuwd genot, te lezen en te herlezen.

Een wensch, om te sluiten.

God beloone onzen dichter; Hij zegene zijn werken en streven opdat hij, zijne Dietsche broeders, met zijne

[p. 216]

zangen nog moge in verrukking brengen. En ons christen volk beware dankbaar in zijn geheugen den roemrijken name van den eerweerden dichter, die de beste krachten van zijn hert en zijnen geest wijdde, tot verheerlijking van ons christen geloove, en van ons dierbaar Vlanderland!

R. De Caele