TE Gent, in de Sint-Jansstraat, 22, wordt er nu een maandblad gedrukt, dat De Heilige Familie heet.
Vlamingen, die geen Fransch en spreken noch en lezen, gebruiken somwijlen, ja, het Fransch-Latijnsche woord familie; doch niet, mijns wetens, als ze willen zeggen huisgezin. Door familie beteekent de gemeene man, oftewel den band die bestaat tusschen bloed- en aanverwanten (in 't Dietsch: het maagschap), oftewel de gezamentlijke bloed- en aanverwanten van één stamhuis (in 't Dietsch: de maagschap). Huishoud, of op zijn Fransch ménage, dat zult ge bij 't onverfranschte volk wel hooren in steê van huisgezin, huisgenooten. Maar familie? Niet te doen.
Waarom dus bovengemeld maandblad niet geheeten: Het Heilig Huisgezin? Dat ware veel beter en duidelijker Dietsch.
Schaften de nieuwsbladen daarop, dan zouden ze zwijgen van familieloon (in 't Fr. salaire familial), en spreken, als het te stade komt, van huishoudmatige daghuur of iets dergelijks.
***
ZE zitten in Zuid-Africa, uitwijzens Het Vl. Volk van den 21sten in Grasmaand 1897, druk bezig met zoeken achter een Dietschen naam voor Automobile. De woorden auto-kar, motorwagen, motorrijtuig worden beurtelings gewikt en gewogen.
‘De twee laatste zijn wellicht de beste benamingen; doch “wagen” zal afvallen; dan zal men spreken van motorren, wat taalzuiveraars terecht modderen zullen noemen. Aangewezen is de naam dus nog niet.’ Aldus De Volksstem van Pretoria, in Zuid-Afrika.
Waarom ook een Dietschen naam in 't Grieksch, in 't Latijn of in 't Fransch gaan zoeken?
Een automobile is een zelfwagen.
***
IN welk blad heb ik gelezen dat Gent nu ook een velodroom heeft?
Die droom, zijnde een velo, d.i. een vluchtige droom, geraakt, is 't te hopen, welhaast uitgedroomd. Toen zal misschien het Dietsche volk eindelijk wakker schieten en gewaar worden dat men bezig is met zijn moedertaal een vlassen baard aan te doen. 't Kan gebeuren dat het niettemin van een rijwiel houdt, dat het nog meer wielwegen vraagt, dat het nieuwe wielmansgilden sticht, dat het in de groote steden een wielperk aanlegt; maar velo's, veloclubs, velocipedisten, velodroomen en ander miswas, zal het naar den weêrlicht zenden.
't Zij zoo!
J. Craeynest