Biekorf. Jaargang 8

[p. 145]

[Nummer 10]

Eerweerde Vader Gustaf De Beerst

OP Kerstavond laatstleden stierf te Sint Jacobs Lusaka, in Opper-Congoland, een goede vriend en medewerker van Biekorf, Eerweerde Vader Gustaf De Beerst, geloofsbode van het Gezelschap der Witte Paters van Africa.

De goede priester heeft, nevens menige andere Vlaamsche geloofsboden, eere gedaan aan zijnen stam; daarom mag en moet zijn naam bewaard blijven onder ons, al en heeft hij ook nooit den lof der menschen gezocht noch verwacht.

Men schat te dikwijls de grootheid naar den schemerglans der uitwendige werken. De ware grootheid moet men in de ziele lezen.

De ziele van den edelen zendeling blonk van deugden. Gelieve Biekorf deze schets ter gedachtenisse op te nemen.

_**_*

[p. 146]

Gustaf De Beerst wierd geboren te Zevecote op den 26sten in Nieuwjaarmaand 1865, maar zijne moeder kwam in het jaar 1867, alsdan reeds weduwe, met haar gezin eene hofstede betrekken te Adinkerke, de zee nabij, aan den voet der duinen.

God werkt heimelijk door zijnen Heiligen Geest in het herte der uitverkorenen, maar Hij laat ook de duizenden stemmen der schepping wondere zaken zeggen aan het gemoed, want

wind en wee en wolken,

wegelen van Gods heiligen voet,

talen en vertolken

't diep gedoken Woord zoo zoet...

als de ziele luistert!

Had het breede bloote veld van het dorp, aan den jongen knaap nog verdere landen doen vermoeden? Hadden de blauwe baren der zee die, ginder verre, het ongekende binnenspoelden, zijn hert medegetrokken naar onduidelijke bekoorlijke oorden?

Droomerig was hij toch van aard; en, van zoohaast er, bij zijn eerste onderricht, eenig begrijp over het aardrijk in zijnen geest ontstaan was, zoo en vond hij geen blijder verzet als de kaartenboeken van zijnen oudsten broeder, van ‘Pette Edmond’, zoo wel te bezien en de teekeningen ervan zoolange na te maken, tot dat landen en zee'n, door het rusteloos wenden en keeren, in eenen onkennelijken warboel herschapen waren.

Het verlangen naar het verre, het geheimzinnige lag in hem; onduidelijk nog, maar God ging wel voor het overige zorgen.

Na zijne eerste Communie, te Adinkerke, zond hem zijne godvreezende moeder naar het bisschoppelijk collegie van Veurne; en liet hem zelfs latijnsche studien doen, aan God overlatende wat er eens uit hem worden zou.

Alwie hem daar gekend heeft, ziet hem nu nog zonder moeite voor den geest rijzen; immers hij was een dier eigenaardige jongens, die, zonder geweld noch wondere daden, prente slaan in het herte en het geheugen van meesters en makkers.

[p. 147]

Hij was goed, koekegoed; en met die gave kocht hij de liefde af van al zijne gezellen. Wat men hem ook al zeide, of wat men van hem al vroeg, hij schonk zoo eenvoudig en zoo lievelijk wedersprake en wederhulpe, dat groot en kleen bij hem kwam; ja, dat heel het collegie den rijzigen, hoog opgeschoten jongeling, met een lievelijk verkleinwoord, Beerstje doopte, en hem met geen anderen naam meer en noemde.

Hij was zoo goed - o zijne neven weten het nog wel genoeg! - Iederen noen, na de maaltijd, ontbood hij ze rond hem - hij lag immers thuis in de stad, bij zijne zuster zaliger - en zij kwamen zoo geerne. Hij knoopte nauw hunne jassen toe, doffelde hunnen hals en hunne borst warm in scharpe en neusdoek, droeg het mandeken met mond- en schoolgerief zorgvuldig aan zijnen arm, en trok dan, te midden zijne huppelende kinderen, even kinderlijk als zij, naar de bewaarschool.

En dan nam hij opgeruimd, recht als een pijl, den weg naar 't collegie, waar nooit een makker met zijne moederlijke bezorgdheid dorst spotten.

Spotten is boos zijn; maar lachen is dikwijls eene gedaante der liefde. Daarom plagen de kinderen zoo geerne hunne goede vrienden. Maar die plagerij is zoo onschuldig, zoo vriendelijk, zoo zoet, dat deze die ze onderstaat, gemakkelijk genoeg, tot in den klauw van den plager, den warmen klop van een lievend herte gevoelt.

Iedereen wilde bij Beerstje zijn. Zijne studiemakkers, om uit zijnen mond eigenaardige spreuken of half ernstige redetwisten te lokken; de kinderen, om met eenen kleenen slag of stoot de eere eener vervolging te verdienen. Dan verweerde Beerstje dapper zijne stelsels en zijn lijf, en altijd kwam hij winnaar uit den slag, krijgende, als zegebuit, eene nog warmere liefde van wege zijne aanvallers.

Die herte en herte met hem geleefd hebben tijdens zijne studiejaren en later op de zending, hebben altijd met hem den diepsten vrede genoten, maar toch zeggen zij dat hij met eene ingeboren drift tot oploopendheid dikwijls te kampen had. Weinigen nochtans dezer die van

[p. 148]

wat verder zijn leven gadesloegen, zullen het bemerkt hebben; want, spande hij soms zijne lippen en schoorde hij zijne wenkbrauwen om te zeggen: ‘'t Is genoeg!’ de lach bleef wemelen in zijne oogen, en brak in een-twee-drie, mild en rond, door zijne ontsloten lippen.

Daarbij een engel van zuiverheid was hij, toen hij in het collegie toekwam: een engel was hij nog, toen hij vertrok. Dat kon elke aandachtige meester bespeuren in gansch zijnen omgang, in den zoeten openen glans zijner oogen, in de openhertigheid zijner spreuken en tot in de onnoozelheid zijner liefhebberijen.

Zalig zijn zij die zuiver van herten zijn, want zij zullen God zien. God zocht hij iederen dag; bijzonderlijk als hij, ten vierenstonde, in een verloren hoekske der capelle knielde, en met zijn hoofd tusschen zijne handen bad; en men zag best dat bij God gevonden had, wanneer hij des zondags van de heilige Tafel wederkeerde, stijf en stram, zoo geweldig hield hij, ter eere van zijnen goddelijken Gast, zijn hoofd gebogen en zijne handen gesloten.

Leergierig buitenmaten, zag hij altijd, beter als alle anderen, den eigenaardigen kant der zaken. Doch, ofschoon hij aan zijn werk verslaafd was, toch vond zijn zoekende geest tijd genoeg om zijn ingeboren zucht naar 't vreemde te voldoen, daar hij allerhande werkskes met zijn spaargeld aankocht om, thuis, in zijne ledige uren, grondige studien te doen van Engelsch en Duitsch; en zelfs om de studien van 't Italiaansch en... 't Rumeensch aan te vangen.

Het Vlaamsch en bleef daarom niet versteken, zijn edel gemoed beminde daartoe te veel zijn Vlanderen. Gelijk hij in zijne kinderjaren schelpen raapte langs het strand, zoo teekende hij nu zorgvuldig al de ongeboekte woorden, kwelspreuken, zeisels, die den mond van het volk ontvielen; en zond dan zeer dikwijls zijnen kostelijken voorraad maar Meester Guido Gezelle voor Loquela; en 't en was geene kleene feeste als de Meester hem met eenen hertelijken: ‘Danke U’, vereerde.

Was hij vlijtig en gespraakzaam bij zijn volk, toch trok hem altijd een inwendig verlangen naar eenzaamheid en stilte.

[p. 149]

Dikwijls doolde hij, van in zijne kinderjaren, uit den huize om in een capelleke van het Voorveld alleen te gaan bidden.

Als hij, den zaterdag avond, van uit het collegie naar zijn huis ging te Adinkerke, dan zocht hij altijd, verre van zijne maten, eenen omweg tusschen de ruischende populieren, langs de duinen; en 't kon hem weinig bekoren als zijne makkers hem op eenen rooftocht naar vogelnesten, of een wedstrijd in 't springen of 't loopen ontboden.

En, als het verlof daar was, en dat storm of regen hem niet boven en hielden op zijn leerkamertje, dan was hij de duinen in. Het was streng verboden in de duinen te gaan, en de wachters waren zonder genade. Den jongen student nochtans lieten zij in vrede met zijne boeken rondslenteren, en dikwijls bleven zij van op eenen oever hem met bewondering bezien, terwijl hij, meenende alleen te zijn, luidop aan het... prediken viel.

Sprak die lievende ziele, gelijk broeder Franciscus, met het groene mos, met de wippende konijntjes, met al de mooie werken van den Schepper? Of antwoordde hij op eene tale die met het ruischen der wateren van over de heuvelen, uit den lande van overzee hem riep?

Eens dat een jonge kloosterling die hem verwant was, maar dien hij niet en kende, naar de streke kwam, spande hij alle middels in, om in 't stille bij hem te geraken. Hij kwam even begerig als de jongeling die naar onzen lieven Heere kwam, en die hem vroeg: ‘Wat moet ik doen om het eeuwig leven te bezitten’?

Hij keerde weder geroerd, maar onvoldaan.

Eerw. Vader Vyncke kwam, voor zijn vertrek naar Opper-Congoland, te Veurne toe, en sprak aan de studenten van 't collegie. Vader Vyncke, die gloeiende ziele in een rusteloos lijf, sprak woorden van vier. Gustaf ving de sperken op; 't wierd warm in zijn herte; 't wierd helder in zijnen geest, en daar stond nu het land zijner droomen duidelijk voor hem. Hij zag den weg gebaand: hij zou geloofsbode worden in Africa.

Toen later Vader Vyncke'ns brieven uitkwamen, geen woord en ging er onbemerkt voor den leerling voorbij.

[p. 150]

Ondertusschen ernstig en gezeten, vroeg hij zijne bestierders om raad en God om hulpe; sprak zonder ophouden met zijne makkers over zijn nieuw vaderland en, wanneer, des zomers op den speelwerf, elkendeen de schaduwe der linden zocht, dan, met eenigen die, zooals hij, het land gezien hadden, wandelde hij in de gloeiende zonne, om... een voorsmaak te genieten van 't brandende Africa!

Eens, in 't verlof, ging hij met een zijner beste vrienden naar Woluwe, het zendelingshuis der Witte Paters. Voor den eersten keer huns levens ontstond er strijd tusschen hen. Immers als zij slapen gingen, stonden twee bedden gereed, het eene met zachte wolle, het andere met eenen stroozak. De vriend wilde het strooien bed. Ik hoopte, vertelde hij later, dat God mij ging laten zien of het zendelingsleven mij zou gaan, maar Gustaf dreef mij weg en eischte de harde legerstede als zijn recht.

Het raadsel van zijn leven was opgelost. Hij wist waar hij naartoe moest en hij ging er.

('t Vervolgt)

S. De Quidt