De Belgische Illustratie. Jaargang 16

De stiefdochter.
(Vervolg.)

IV.
Broeder en zuster.

Albert lag verscheidene dagen en nachten achtereen geheel buiten kennis op zijn ziekbed en toen hij voor de eerste maal uit zijn ijlhoofdigen toestand tot bewustzijn kwam, had hij alles vergeten, wat onmiddellijk aan zijne ziekte voorafgegaan was. Hij begreep niet waarom zijne zuster er zoo treurig en afgetobt uitzag; de Franchise, die zijne kamer uit- en inging, was hem volslagen vreemd. Hij verlangde naar zijne boeken, hij wilde opstaan, naar het gymnasium gaan.

‘Houd uw gemak, mijn jonge vriend!’ zegde de vriendelijke geneesheer. ‘Voorloopig ben ik uw professor! In het gymnasium zijt gij sedert lang verontschuldigd.’

‘Dus ben ik wel zwaar ziek geweest?’ vraagde de jongeling met verwarde blikken om zich ziende.

‘Nu ja.’ antwoordde de dokter; ‘maar wij mogen intusschen God danken dat wij weer zoo ver gevorderd zijn. Nu moet gij nog alleen uw rust houden en u niet opwinden.’

‘Waar is mama?’

Natalie bedekte met een diepen zucht het aangezicht met beide handen. De dokter sloeg den zieke met bezorgdheid gade. Hij had de vraag verwacht en vreesde de uitwerking, welke de beantwoording daarvan mogelijker wijze op de geschokte zenuwen kon uitoefenen.

‘Waar is mijne moeder?’ riep Albert door het langen zwijgen verontrust. ‘Is zij ook ziek? Heerscht hier een aanstekelijke ziekte?’

‘Denk toch na!’ snikte Natalie.

‘Wees bedaard, mijn jonge vriend,’ sprak de dokter op geruststellenden toon. ‘Uwe moeder is voor zoover ons bekend is, volkomen wel. Mevrouw von Kozenski.....’ hij zweeg plotseling, door den ontstelden blik van den knaap verschrikt.

‘Mevrouw von Kozenski? Heeft de Pool dan eene vrouw?’ De jongeling zag verstoord van het eene beangstigde, bezorgde gezicht naar het andere. Hij zonk in het kussen terug en sloot zuchtend de oogen.

De dokter voelde met een zeer ernstig voorkomen zijn pols. Natalie durfde ter nauwernood adem te halen. ‘Het heeft niets te beduiden,’ sprak hij ten laatste, terwijl hij de hand van den zieke behoedzaam op de deken neerlegde, ‘hij zal zich bij zijn ontwaken waarschijnlijk alles herinneren. Zorg nu maar, gravinnetje, dat hij ongestoord blijft en alle aandoening zoo mogelijk vermeden wordt. Ik kom terug, zoodra ik mijne ronde gemaakt heb.’

Albert was in een diepen slaap verzonken, die. verscheidene uren aanhield. Toen hij ontwaakte, waren de nevelen opgeklaard, waarmede de ziekte zijn geest omhuld had; hij herinnerde zich alles. Op den dag van het huwelijk zijner moeder met den gehaten Pool was hij uit het gymnasium komende, in plaats van zijne feestkleederen aan te trekken in onmachtige woede uit het huis gestormd en doelloos in de straten rondgezworven. Eindelijk was hij in het wandelpark aangeland en had zich dichtste kreupelhout op den vochtigen killen grond neergeworpen en zijne vertwijfeling in kinderlijke tranen lucht gegeven.

Zoo vond hem de bediende, die Kozenski ter zijner opsporing uitgezonden had. Door dezen tot den grootsten spoed aangemaand, kwam hij verhit en bezweet thuis, koelde aan de fontein in den hof gelaat en hals in het ijskoude water af, zwelgde nog een grooten beker vol door, verwisselde daarna ijlings van kleeren en betrad de feestzaal.

Hier zag hij zijne moeder als door een nevel heen, aan de zijde van den gehaten Pool knielen en toen stond plotseling zijn vader voor hem, reusachtig lang, bleek, ernstig en dreigend.

Een kille huivering voer nu nog bij de enkele herinnering den jongeling door de leden. Daar raakte eene zachte hand zijn voorhoofd aan. Hij sloeg de oogen op: zijne zuster stond voor zijn bed.

‘God zij gedankt!’ lispelde zij, toen hij haar met een liefdevollen blik aanzag. ‘Ik vreesde voor eene instorting. Gij waart zoo onrustig en spraakt overluid in den slaap!’

‘Wees onbezorgd,’ antwoordde de jongeling, met innigheid hare hand drukkende, ‘het is voorbij. Ik weet nu alles, herinner mij alles. Zijn wij alleen?’

‘Geheel alleen, lieve Albert. Juffrouw Clemence is uitgegaan, om wat versche lucht te scheppen.’

‘En Annette?’

‘Is weggezonden. Onze stiefvader wilde het zoo. Wij hebben allemaal nieuwe bedienden.’

‘En is moeder op reis?’

‘Op de huwelijksreis, lieve Albert.’

Hij zweeg en staarde somber voor zich uit. ‘Zij kon heengaan,’ morde hij eindelijk, ‘en mij ziek en hulpbehoevend onder louter vreemde menschen achterlaten?’ Deze gedachte schokte de verzwakte zenuwen van den zieke te hevig; hij berstte in een krampachtig weenen uit.

Verschrikt en beangstigd wendde Natalie alles aan om hem te doen bedaren. ‘Ik ben toch bij u,’ sprak zij vleiend. ‘Mama wist wel, dat zij zich op mij verlaten kon.’

‘Op u verlaten!’ riep hij, en droogde zijne tranen. ‘Dat is grappig! Hoe oud zijt gij, Nalie?’

‘Ik word aanstaanden herfst veertien jaar,’ antwoordde zij met een voorkomen van gewicht.

‘Veertien jaar, arm kind!’ riep hij, smartelijk bewogen. ‘Gij behoort in de kinderkamer, niet aan het ziekbed!’ Hij streelde zachtkens hare beide handen.

Zij legde haar donker gezichtje naast het zijne op het witte kussen. ‘Hebt gij mij niet gaarne bij u?’ vraagde zij.

‘O zeker!’ antwoordde hij. ‘Ach! ware ik toch reeds een man, dat ik u beschermen kon.... en mij zelven! Doch ook zoo,’ ging hij op beslisten toon voort, ‘wil ik hem het leven zuur genoeg maken! Daar kan hij staat op maken!’

Albert hield, nadat de jonggehuwden terug waren en hij uit de gevangenschap der ziekekamer ontslagen was, maar al te getrouw woord.

Hij was de eenige in het gansche huis, die den moed had, den opgedrongen gebieder openlijk te trotseeren en hem bij elke gelegenheid den haat, dien hij tegen hem in zijn hart koesterde, onverholen te toonen. Vruchteloos bezwoer hem zijne zachtzinnige zuster zich in het onvermijdelijke te voegen en ter wille der moeder den huiselijken vrede te bewaren. Het bittere gevoel van door zijne moeder, ter wille van den ‘vreemden man’ gelijk hij den stiefvader nog altijd noemde, in eene zware ziekte verlaten te zijn, deed hem maar al te dikwijls den kinderlijken eerbied vergeten, dien hij haar schuldig was. Er ontstonden hevige tooneelen, waarin ook Natalie betrokken en beschuldigd werd, haren broeder in zijn verzet aan te moedigen en te steunen. Zij versmaadde het evenwel zich tegen dit onverdiende verwijt te verdedigen; zij verdroeg het zwijgend.

Zoo werd Melanie, die met de willooze gehechtheid eener slavin aan den heerschzuchtigen

[p. 203]

echtgenoot hing, meer en meer van de kinderen vervreemd. Nadat er een jaar onder voortdurende oneenigheid en toenemende wederzijdsche verbittering verstreken was, viel het Kozenski gemakkelijk haar te overreden, dat het geluk van hun huwelijk slechts door de verwijdering van den twistzoeker duurzaam kon gevestigd worden. Na eenigen tijd weerstreefd te hebben, bewilligde zij er in, den zoon voor eenige jaren in een geestelijk opvoedingsgesticht te plaatsen.

De jongeling schikte zich met trotsche onderwerping in dit besluit. Te hooghartig om een verzet te beproeven, waarvan hij zich geen gunstig gevolg beloven kon, prikkelde hem tegelijk de nieuwheid der omgeving, waarin hij voortaan leven zou.

Toen het uur van scheiden sloeg, wierp Natalie zich schreiend aan den hals haars broeders. ‘Ik zal zoo alleen, zoo geheel verlaten zijn,’ klaagde zij.

‘Wees bedaard,’ troostte hij, ‘binnen weinige jaren zal ik een man zijn, in staat om u te beschermen en te verdedigen. Zie het tot zoo lang uit te houden. Maakt hij het u evenwel te erg, wend u dan tot grootvader!’

‘Nooit!’ riep zij, hem verwijtend aanziende, ‘nooit zal ik mijne moeder aanklagen.’

Kozenski zat reeds in het rijtuig. Hij riep den stiefzoon ongeduldig toe zich te haasten. Albert drukte zijne zuster nog een laatsten kus op de lippen, maakte zich uit hare omarming los en ijlde naar beneden. Zij zag hem weenend na. De eenige vriend, net eenige geluk van haar jeugdig leven was met hem van haar gescheiden.

Met zijn stiefzoon, den toekomstigen erfgenaam van den ouden hongaarschen edelman, aan de hoede der vrome paters toe te vertrouwen, vervolgde Kozenski een dieper liggend plan. Hij kon tot dusverre tevreden zijn met den weg, dien hij afgelegd, met de uitkomsten, die hij verkregen had. Zijne schulden waren betaald, zijne maatschappelijke positie verzekerd door het bezit eener rijke en aanzienlijke vrouw, die, al was zij ook volle tien jaar ouder dan hij, toch nog met volle recht voor eene schoonheid gold. Hij was de onbeperkte meester van haar wil, haar huis, hare groote inkomsten..... Zoo lang zij leefde..... Maar dan?

Haar vader was een nog krachtige grijsaard. Hij keerde aan zijne dochter een bijna vorstelijk jaargeld uit; maar hij had zijn gansche vermogen onder zich gehouden. Melanie bezat niets waarover zij ten voordeele van haar echtgenoot kon beschikken, in geval zij voor haren vader kwam te sterven. Deze was echter met haar tweede huwelijk niet ingenomen geweest. Hij zou den nieuwen opgedrongen schoonzoon alle aanspraken ontzeggen, Albert zou in al de erfrechten zijner moeder treden, Kozenski in zijne armoede, in zijn niets terugzinken.

Dat was het schrikbeeld, hetwelk den Pool te midden van zijn geluk het leven verbitterde. Er bleef hem geen ander middel overig om zich de toekomst te verzekeren, dan liet onschadelijk maken van den gehaten stiefzoon. Maar hoe zou hij hierin gelukken? Duistere gedachten, moorddadige plannen, hielden zijn geest bezig. Hij verwierp ze, niet uit afschuw voor de misdaad, ook niet uit vrees voor het goddelijk strafgericht - alleen de angst voor de wereldlijke gerechtigheid weerhield hem ze te verwezenlijken.

Kon daarentegen de jonge erfgenaam bewogen worden zich aan den geestelijken stand in een kloosterorde te wijden, dan werd Kozenski's doel zonder gevaar bereikt: zijne toekomst was verzekerd. Het majoraat ging slechts over op de dochter bij gemis aan mannelijk oir, Natalie kon derhalve, wanneer zijne gemalin hem een zoon schonk - wat hij als zeker aannam - diens aanspraken niet hinderlijk in den weg treden. Hij hield het voor gemakkelijk - dewijl hij het wenschte - het jeugdige, onvankelijke gemoed zijns stiefzoons ongemerkt naar zulk een stap te leiden, en de dikwijls gehoorde sprookjes van de listige slimheid, de gouddorst der leden van de Sociëteit van Jesus deden hem hopen, in de vrome paters gewillige helpers tot de bereiking zijner plannen te vinden.

Hij zag zich echter bitter in die hoop teleurgesteld, toen hij den pater rector van het college tamelijk onverborgen te kennen gaf, welke onaangenaamheden, twisten en oneenigheden den bloedverwanten van den jongen graaf bespaard konden worden, wanneer deze zich liet bewegen in de orde te treden - of ten minste den geestelijken stand te kiezen.

De grijze priester hoorde hem bedaard aan. ‘Mijnheer de baron,’ gaf hij ten antwoord, ‘de oneenigheden der wereldlingen onderling dringen binnen deze gewijde muren niet door. Onaangenaamheden, oneenigheden, mijn en dijn, zijn altemaal woorden, die hier geen beteekenis hebben. Verlangt de jonge graaf, nadat hij een tijd lang in ons midden gewoond heeft, naar het ordekleed, dan zal zijn roep zorgvuldig onderzocht worden. Wil hij - wat mij waarschijnlijk voorkomt - na het volbrengen van zijn studietijd in de wereld terugkeeren, dan zullen wij hem met onze beste zegenwenschen laten vertrekken. Gedurende dezen studietijd echter wordt van onze zijde hoegenaamd niets aangewend om op zijn later besluit invloed uit te oefenen.’

‘Maar, eerwaarde,’ merkte de Pool aan, ‘mijn stiefzoon zou een zeer aanzienlijk kapitaal aan de orde......’

‘Wij hebben wat wij noodig hebben,’ viel de pater hem kalm in de rede. ‘De heilige dienst der Kerk verlangt den mensch, niet zijne bezittingen Gij kunt, mijnheer de baron,’ liet hij er, zijne rede afbrekende, op volgen, ‘mevrouw uwe gemalin de geruststellende verzekering geven, dat zij haren zoon in trouwe en gewetensvolle hoede heeft overgegeven. Geloofd zij Jesus Kristus!’

De Pool kon heengaan; zijne overredingskunsten waren hier zonder uitwerking gebleven. Hij reisde misnoegd en ontevreden af.

Natalie bleef na de verwijdering haars broeders geheel aan zich zelve overgelaten. Door hare moeder met koelheid, door den stiefvader met minachtende hardheid behandeld, vervreemdde zich haar hart meer en meer van de eerste terwijl de afkeer, dien zij van den beginne af tegen den laatste gevoeld had, onder de voortdurende krenkingen, waarvan hij de rechtstreeksche of zijdelingsche oorzaak was, bijna met den dag toenam.

(Wordt vervolgd.)