De Belgische Illustratie. Jaargang 16

[p. 41]

[Nummer 6]

Onze gravures.

Het koninklijk salon in de koloniale afdeeling te Amsterdam.

Aller oog is tegenwoordig op Amsterdam gevestigd en wij geven dan ook enkele gravuren, die op de tentoonstelling betrekking hebben. Zeker is het dat de ieverzucht van Antwerpen is opgewekt en dat ook deze groote koopstad in 1885 hare tentoonstelling hebben zal.

De zaal, die onze gravuur vandaag voorstelt, is die welke voor den koning bestemd is. Het is als de eerezaal van het gebouw en draagt een oostersch karakter. De fontein, die te midden in de zaal wordt opgemerkt, zendt klaterend haar water opwaarts en verspreidt een aangename frischheid in de vertrekken.

het koninklijk salon in de kolontale afdeeling te amsterdam.

Aan de muren hangen schilderstukken van Raden Saleh, een javaanschen schilder, die in Europa zijne studiën deed en later naar zijn paradijs-achtig vaderland terugkeerde, om er modellen en gezichten in zijne eigen natuur op te sporen en weer te geven.

Er is in die landschappen en dierenstukken onmiskenbaar talent te vinden, doch op kleur en uitvoering is dikwijls meer dan eene opmerking te maken. Aan den wand staat de beeltenis des kunstenaars, in was vervaardigd, die men zegt zeer gelijkend te zijn.

De lekkere divans langs de muren geplaatst, noodigen u tot rusten uit; de pracht en de rijkdom van het geheel houdt u daar geruimen tijd geboeid.

Rechts op de gravuur ziet men een ander, keurig, doch kleiner vertrek. De zware koord, die langs de pilasters gehangen is, zegt u dat daar ‘verboden toegang’ aangeteekend werd. De portieren zijn echter open en men kan zeer gemakkelijk de pracht van dit vertrek bewonderen.

Dit laatste is bijzonder aan den koning en zijne familie voorbehouden. Het is versierd met een wezenlijken schat van curiositeiten, merkwaardigheden en kunstvoorwerpen, altemaaal voortkomstig uit het prachtige paradijs, uit dat wonderland dat men Insulinde noemt. Tusschen al die weelde prijken de portretten van HH. MM.

Wij spraken hooger van den kunstschilder Raden Saleh: een onzer kunstvrienden, Mr. Banck, bezocht op zijne reize door Batavia, den Javaan in zijn atelier en richtte hem de volgende regelen toe:

Ik zing ter eere van een vorst!

Verhef u, phantasie!

Een vorst door adel van geboort,

Door adel van geniel

[p. 42]

 

Wanneer de lichtkrans van den roem

 

Een kunstnaarshoofd omstraalt,

 

Verbleekt de gouden payong, die

 

Om vorstenschedels praalt.

 

 

 

De vuurdoop van de keerkringszon,

 

In uw geboorteland,

 

Heeft u, o zonnig Phebuskind,

 

Het dichtvuur ingebrand!

 

 

 

Van daar de wilde toovergloed

 

Van uw verbeeldingskracht,

 

Gij leendet van het morgenland

 

Uw stoutste kleurenpracht!

 

 

 

Herroep ons dikwijls op het doek

 

Den kamp van mensch en leeuw,

 

De worsteling van geest en stof,

 

Den grooten strijd der eeuw!

 

 

 

En zij en blijv' der Muzen gunst,

 

Ten alle tijd ten deel,

 

Uw krijgsschild, wapenbord en lans,

 

Palet, paneel, penseel!

 

 

 

Neem, schildervorst, uw teekenstift,

 

Als veldheerstaf ter hand,

 

Verover voor den landgenoot

 

Der kunsten heilig land.

Vechtende mollen.

Ik maak een pleidooi voor de mollen en verwijt bitter aan de domme menschen dat zij deze nuttige dieren den oorlog aandoen. Met dat pleidooi doe ik wel eenigszins penitentie, want toen ik een knaap van acht of tien jaar was, maakte ik een hevigen kamp aan het mollengeslacht, en dit alleen omdat het kortzichtig gemeentebestuur van ons dorp 1½ Cent betaalde voor elken mollenstaart. Voor 1½ cent geeft zich een jongen nog al moeite; want hij rekent uit hoeveel knikkers of marrebollen hij daarvoor koopen kan!

De mol, men kan dit niet genoegzaam herhalen, doet in waarheid geen kwaad; hij doet integendeel zeer veel goea. Hij vernielt eene overmacht van schadelijke insecten, maar nooit zult gij in zijne maag een vezel van eene plant vinden. In vier-en-twintig uren verslindt de mol 60 à 70 wormen of vetmaaien, zooals wij hier zeggen; verder eet hij kevers of muldenaars, larven, pieren, enz. enz.

Het eenige wat men dien onophoudelijken graver kan verwijten, is, dat hij soms de kleine planten omstoot, losmaakt en alzoo jonge planten doet verslenzen; ook dat hij de weiden met molshoopen overdekt; doch is dit nadeel in kleine hovingen aanmerkelijk, dan is dit in een uitgestrekt veld onbeduidend en wat de hoopen betreft, deze zijn immers met een enkelen slag van een schup weg te ruimen.

Met een woord, het nadeel dat de mol doet wordt ruimschoots vergoed door al het goede dat hij ons toebrengt, en heb ik vroeger wel jacht op dien zwarten vroeter gemaakt, dan wensch ik mij nu geluk als ik er soms een door mijnen hof vroeten zie, om dezen laatsten van al het ongediert, dat in den grond huist, te ontlasten.

Geloof ons, er zijn geen mollen te veel: die zwarte gravers vernielen elkander meer dan al te veel. De mol leeft niet vriendschappelijk en gezellig met zijne natuurgenooten. Als een dezer hem in zijn dolce far niente komt storen, of vooral als de paartijd daar is, worden de vechtpartijen zelfs zeer menigvuldig en niet zelden verwonden de dieren elkander zóódanig dat beiden op het slagveld blijven.

W.

Voor de eerste maal in de gevangenis.

Ziedaar een schoon, een treffend, een diep ingrijpend tooneel. Voor de eerste maal in de gevangenis! Aarzelend, bang, bevend, maar de onnoozelheid op het gelaat, treedt zij, de ongelukkige! voort. Zij huivert bij het gezicht van die gewelfde keldering, grauwe muren, schie niet verlicht; van die afschuwelijke wijven, die daar vereenigd zijn - het uitschot der samenleving.

Bij den eersten aanblik, ziet men dat dit kind onschuldig is; men leest dit op het gelaat. De laster, de verschrikkelijke laster moet hier zijne rol gespeeld hebben, te vergeefs weent de moeder aan den ingang der gevangenis; zij wordt door de kolf van het geweer der schildwacht achteruit gedreven. Ach, zij had haar kind van de besmetting willen vrijwaren!

En besmetting is er te vreezen in dat afschuwelijk hol, als men de diep gevallen schepsels ziet, die daar liggen en staan. De onschuld bij de dieverij, de ontucht, de losbandigheid van allen aard!

Men ziet, Raditz schildert geene moderne gevangenis; deze toch laat het vereenigen van elementen van ondeugd niet toe; zij zondert ze af in eene cel; zij plaatst de betichte niet bij de schuldige noch bij andere betichten.

Hoe zal dat meisje de gevangenis verlaten? Wie weet of zij niet bedorven wordt en wie eens met de gevangenis kennis maakt, keert niet zelden tot deze terug. Wat tot verbeteren moet dienen, dient niet zelden tot verergering van 't kwaad.

Chineesche goudwasscher.

Waar geld te verdienen is, vindt men Chineezen, evenals wij hier alom joden ontmoeten. De Chinees ontziet zich geen moeite om het lieve geld meester te worden. In Californië vindt men hem in grooten getalle en hij ievert er met een taai geduld, echter om kort nadien hetzelfde goud, dat hij met zooveel moeite vond, in spel en ontucht te verteeren. De bewerking van het goudwasschen hoeven wij niet uit te leggen: zij komt duidelijk op de gravuur voor. Op den achtergrond wordt de grond en de rots losgemaakt met de houweel en het verkregene naar de wachplaats gebracht. Na eene ruwe zuivering, doet het water het groote werk. Gansch dat werk draagt den stempel der primitiviteit.