Ars moriendi

§ Die hat ende nijt des duuels die hi to allen menschen heuet

MEn mach hier nu vraghen waer omme dat die duuel aldus hatich ende nijdich totten menschen is. om die menschen totter ewigher verdoemenissen te trecken of die duuel daer enige verlichtenis van pijnen af heuet. Daer op is te antworden Neen. Des duuels pijn en zal nummermeer verlichtet werden mer altoes euen groet blijuen. Al waert oeck dat sake dat hy alle die menschen ter hellen brenghen mochte zijn pijn en zoude niet te cleynre zijn Want hoe daer meer menschen verdoemt werden ouermits zijn bedrieghenisse soe zijn pine te meerre is Want si en laten nummermeer af te huylen te carmen ende te claeghen ouer die duuels diese alsoe bedroghen hebben dat si ter hellen ghecomen zijn in de anxtelijcke pine Want hadde die duuel die menschen niet bedroghen zij en waren nummermeer totter ewigher verdoemnissen ghecomen. Mer dit is die rechte sake waer omme dat die duuel op den mensch aldus hatich is totter ewiger verdoemenissen. ¶ Die duuel heuet langhe tijt dat hemelrijcke ende dat genoeghelike aensichte ons ghezontmakers xpristi ihesu bezeten in alsoe groete ghenoechte ende vrolicheyt alsmen bedencken mach ende van deser blijscappen is hi ghestoten int afgront der hellen ouermits zijn houerdye. ¶ Ende omme dat die mensche die stede verdienen mach daer die duuel in gheset was. ende dat ghenoechlike paradijs der wellusten in blijscappen ewelick besitten mach. ende die duuel daer nummermeer weder comen en mach. Hier omme is de duuel dat benidende ende begheert altoes die menschen tot zunden te trecken op dat die mensche die onbegripelijke blijsscap niet besitten en zal daer hy wt gheworpen is. ende hier omme is hi altoes hatich ende nidich ende bespottet ende pijnighet die vermaledide sielen sonder ontfermherticheyt. ¶ Daer is noch een ander reden waer omme die duuel den mensche aldus tempteert ende brenget tot zunden. Die reden is dit. die duuel is quaet ende vol boescheyden ende daerom en mach hi gheen goed doen. mer al zijne wercken die hi doet die zijn quaet. ende daer en is gheen doechde in gheleghen. Die duuel verwijt de verdoemde sielen mit schempelijcke ende smelicke woerden al die zunden daer si om verdoemt zijn

§ Och hoe mach die mensche den ghenen dienen die hem aldus qualijken lonet. O wat blintheyt ende wat beestelicheit is onder den menschen die der werlt ende den duuel dienen ende menen dat hen god mit sinen vutuercoren heylighen die ewelick mit hem in blijscappen leuen lo-

[fol. 22r]

nen zal. Voerwaer voerwaer dits een quaet opset ende deze menschen zijn in hore boescheyt verblint die dit menen Want waer omme zoude hem die ghene lonen die si niet ghedient en hebben noch den si niet onderdanich gheweest en hebben noch die si sine gheboden niet ghehouden en hebben. Voerwaer voerwaer. hoer loen zal mitten bosen duuelen ghegheuen werden ende nummermeer en zullen si troest noch barmherticheyt bi gode vercrighen. Si dienen den duuel vander hellen ende nochtans willen si van hem gheen loen ontfanghen. ende menen mitten wtuercoren vrienden ende gheselscap ihesu xpristi gheloent te werden. Mer ten mach hem nummermeer ghescien want den ghenen die si ghedient hebben daer zullen si loen af ontfanghen.

§ Die almachtighe god ihesus xpristus onse verlosser seyt zelue int heylige euangelio daer aldus gescreuen staet

Non potestis deo feruire et mammone. dat is te zeggen. Du en mogheste god ende die werlt beyde ghelijck niet dienen. Wilstu gode dienen zoe moetstu die werelt versmaden want die godlike dinghen zijn teghen der werlt ghenoechte. Ende is dat zake datstu die werlt dienste zoe en moghestu gode niet dienen ende soe en moghestu van gode gheen loen ontfanghen. mer die ghi ghedient hebbet de zal v lonen. Hebstu xpristo ghedient xpristus zal v lonen. mer hebstu den duuel ghedient du moeste inder ewicheyt mit hem gepijnighet werden.

§ Xpristus ihesus ons gezontmaker seyt int euangelio aldus. Die werlt ende ick en gheuen niet een loen. Dat is die dezer werelt dient die wort gheloent mitter ewigher pijnen ende droefenissen. Ende die mi dient die wort gheloent mit der ewigher blijscappen. ¶ Hier in mach men openbaerlick verstaen ende mercken dat alle die kinder dezer werlt en behoren gode niet toe. dat zijn die ghene dye in houerdijen in hat ende nijt leuen. ende in eten in drincken ende in ijdel geselcap ende in ijdel cierheyt van cledinghe. ende in anderen wtwendighen dinghen hoere genoechte setten. deze zijn altemael kinder der ewigher verdoemenissen. ende mitten duuelen sullen si ewelick ghepijnighet ende ghequellet werden alsoe veer als si in alsulcken staet bliuen ende gheen penitencie noch biecht voer hoer zunden doen en willen.